سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
پسيحولوگيا ءبىزدىڭ ومىرىمىزدە

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى – 85 جىلدان استام تاريحى بار قازاقستانداعى، جالپى ازياداعى جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى. ءۇش تىلدىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى، دۇنيەجۇزى ەلدەرىنىڭ تانىمال جوعارى وقۋ ورىندارىنان پروفەسسورلاردىڭ كەلىپ ءدارىس جۇرگىزىپ، تاجىريبە الماسىپ وتىرۋى – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەمدىك ارەناداعى وزىندىك ورنى بار ەكەندىگىنە دالەل.

ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى – كوپ سالانى قامتيتىن مامانداردى دايارلاۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىس جاسايدى. سونىڭ ىشىندە قازىرگى زامانداعى ورنى ايرىقشا، جەتەكشى ماماندىقتاردىڭ ءبىرى – پسيحولوگيا دا وقىتىلادى. بۇل جاستار ءۇشىن اسا ماڭىزدى وقىتىلۋى قاجەت ساباقتىڭ ءبىرى دەسەك تە بولادى.

پسيحولوگيا – قوعامدا وزىندىك ورنى بار، ادام ومىرىندە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىن سالا بولىپ تابىلادى. پسيحولوگيانى ءبىلۋ جانە ۇعىنۋ ادام ءومىرىن ءبىرشاما جەڭىلدەتىپ، ونى ودان سايىن تۇرلەندىرە تۇسەدى. سونىمەن قاتار، بۇل سالا ەڭ الدىمەن ءوز-وزىمىزدى تانىپ-بىلۋگە، مىنەز-قۇلقىمىزدىڭ قالىپتاسۋىنا، ءبىزدىڭ قورشاعان ورتامىزداعى ادامداردىڭ سانا-سەزىمىن، ىشكى جان دۇنيەسىن تۇسىنۋگە جانە تاعى دا سول سىندى نارسەلەردى ۇعىنۋعا كومەكتەسەدى. وسىنىڭ ارقاسىندا ءبىز ادامداردىڭ نە ىستەيتىنىن جانە نە ءۇشىن ىستەيتىنىن جانە قالاي وزگەرىپ، وسە الاتىنىمىزدى بىلەمىز.

پسيحولوگيا – بۇل ادامداردىڭ مىنەز-قۇلقىن، كوگنيتيۆتى كوزقاراسىن، ونىمدىلىگى مەن پسيحيكالىق قىزمەتىن زەرتتەۋ. ول پسيحولوگيالىق اۋىتقۋلارى بار ادامداردى جاقسى ءتۇسىنۋ جانە ولارعا كومەكتەسۋ، پسيحيكالىق دەنساۋلىق ماسەلەلەرىن ەمدەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن، جۇمىس ورنىنداعى مىنەز-قۇلىق پەن قارىم-قاتىناستى جاقسارتۋ ءۇشىن قولدانىلادى.

پسيحولوگيانى ءومىردىڭ بارلىق سالالارىندا پايدالانۋعا بولادى. تەمەكىنى تاستاۋ، سالماق جوعالتۋ نەمەسە جاڭا ءتىلدى ۇيرەنۋ بولسىن، پسيحولوگيا ساباقتارى موتيۆاسيانى ارتتىرۋ بويىنشا كەڭەستەر بەرەدى. پسيحولوگيا جالپى دەنساۋلىقتى جاقسارتۋدىڭ پايدالى قۇرالى بولا الادى. جاتتىعۋدى ىنتالاندىرۋ جانە تاماقتانۋدى جاقسارتۋ ادىستەرىنەن باستاپ دەپرەسسيانى ەمدەۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنە دەيىن دەنساۋلىق پسيحولوگياسى سالاسى ساۋ جانە باقىتتى بولۋعا كومەكتەسەتىن كوپتەگەن پايدالى ستراتەگيالاردى ۇسىنادى.

ال ەندىگى كەزەكتە پسيحولوگيانىڭ قازىرگى تاڭداعى ورنى مەن ماڭىزى قانداي دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەيىك. ءبارىمىز بىلەتىندەي، ءححى عاسىر –اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ، ينتەرنەت جەلىسىنىڭ دامىعان عاسىرى. ارينە، بۇل ادامزات ءۇشىن وتە جاقسى جەتىستىك. الايدا، ءار زاتتىڭ وڭ جانە تەرىس جاقتارى بار ەكەنىن ەستەن شىعارمايىق. ينتەرنەت جەلىسىندە ءتۇرلى ماقساتتا جاريالاناتىن اقپاراتتار مەن بەينەروليكتەر ادام پسيحولوگياسىنا كەرى اسەرىن تيگىزىپ، موتيۆاسياسىن تومەندەتەدى. سوندىقتان دا، وسىنداي جاعدايدا سىنباي، الدىعا قاراي ۇمتىلۋ ءۇشىن پسيحولوگيانى تەرەڭ مەڭگەرۋ قاجەت.

نەگىزىندە، پسيحولوگيا ادامدارعا كوپ جاعدايدا كومەكتەسەدى، ويتكەنى ول ادامداردىڭ نە ءۇشىن ىستەپ جاتقانىن تۇسىندىرە الادى. وسىنداي كاسىبي تۇسىنىكپەن پسيحولوگ ادامدارعا شەشىم قابىلداۋ پروسەسىن، سترەسستى باسقارۋدى جانە مىنەز-قۇلىقتى جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. مۇنىڭ ءبارى ادامدارعا تابىستى مانساپقا جەتۋگە، قارىم-قاتىناستى جاقسارتۋعا، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىكتى ارتتىرۋعا جانە جالپى قارىم-قاتىناستى جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.

باسقارۋ پسيحولوگياسى – قازىرگى تاڭدا اسا قارقىندى جىلدامدىقپەن دامىپ كەلە جاتقان پسيحولوگيانىڭ ءبىر سالاسى بولىپ تابىلادى. باسقارۋ پسيحولوگياسى – جۇمىس ورنىنداعى ەڭ ءتيىمدى سالالاردىڭ ءبىرى. ول جۇمىس ورنىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ تابيعاتىن تۇسىنۋگە باعىتتالعان.

باسقارۋ پسيحولوگياسى – بۇل جۇمىس ورنىنداعى جەكە تۇلعالاردىڭ، توپتاردىڭ جانە ۇيىمداردىڭ تيىمدىلىگىنە باعىتتالعان وندىرىستىك جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق پسيحولوگيانىڭ ءپانى. ونىڭ ماقساتى-مەنەدجەرلەرگە كەز-كەلگەن ۇيىمداعى جەكە ادامدار مەن توپتار اراسىندا كەڭ تارالعان پسيحولوگيالىق مودەلدەر تۋرالى جاقسى باسقارۋشىلىق جانە جەكە تۇسىنىك الۋعا كومەكتەسۋ. باسقارۋ پسيحولوگياسىن جۇمىس ورنىنداعى جاعىمسىز پسيحولوگيالىق مودەلدەردى بولجاۋ جانە الدىن-الۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى، سونىمەن قاتار جەكە ادامدار مەن توپتار اراسىنداعى پسيحولوگيالىق مودەلدەردى ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ۇيىمعا پايدا اكەلەتىن ەتىپ باقىلاۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولادى.

الايدا، تاۋەلسىز عىلىمي ءپان رەتىندە باسقارۋ پسيحولوگياسى سالىستىرمالى تۇردە جاقىندا پايدا بولدى جانە بۇل مەنەدجمەنت تەورياسىنىڭ دامۋى اياسىندا بولدى. مەنەدجمەنت تەورياسىن دامىتۋدىڭ ءتورت نەگىزگى ءتاسىلى بار: مەنەدجمەنتتىڭ نەگىزگى مەكتەپتەرى تۇرعىسىنان كوزقاراس، پروسەستىك، جۇيەلىك جانە سيتۋاسيالىق تاسىلدەر. باسقارۋ پسيحولوگياسىن دامىتۋ ءۇشىن ەكىنشى جانە ءۇشىنشى مەكتەپتەر ماڭىزدى. وسىلايشا، «كلاسسيكالىق» مەكتەپتە باسقارۋدىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرى (دارا باسشىلىق، ورتالىقتاندىرۋ، ەڭبەك ءبولىنىسى، قۇقىقتار مەن مىندەتتەردىڭ پروپورسيونالدىعى جانە ت.ب.) تۇجىرىمدالىپ، ولاردىڭ نەگىزىندە كوشباسشىنىڭ بارلىق قىزمەتى قۇرىلادى، سونىمەن قاتار باسقارۋدىڭ نەگىزگى فۋنكسيالارى (جوسپارلاۋ، ۇيىمداستىرۋ، باقىلاۋ، موتيۆاسيا جانە ت. ب.) سيپاتتالادى.

ادامنىڭ مىنەز-قۇلقىن ءبىلۋ جۇمىستىڭ قارقىندى ءجۇرۋىنىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى؛ ءسىزدىڭ پسيحولوگيا نەگىزدەرى تۋرالى ءبىلىمىڭىز ءسىزدى ماڭىزدى قىزمەتكەر / مەنەدجەر ەتەدى.

زەرتتەۋ ەسەپتەرى قىزمەتكەرلەردىڭ جوعارى جالاقى مەن قارجىلىق ىنتالاندىرۋعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەڭبەك جاعدايلارىن جاقسارتۋعا ۇمتىلاتىنىن كورسەتەدى.

سوندىقتان، ەگەر مەنەدجەرلەر ءوز قىزمەتكەرلەرىن ساقتاپ قالۋعا جانە قىزمەتكەرلەردىڭ ماكسيمالدى ونىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ۇمتىلسا، ولار قىزمەتكەرلەردىڭ پسيحولوگيالىق جاعدايىن بارىنشا ەسكەرەتىن جاعىمدى ورتا مەن تەڭدەستىرىلگەن اتموسفەرانى قۇرۋى كەرەك.

تلەنچييەۆا ن.س.
پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
سادىكوۆا ن.م.
پسيحولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
قولدانبالى جانە پراكتيكالىق پسيحولوگيا كافەدراسى
مانيكوۆا انار
مۋراتوۆ ەربۇلان
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ،
«تاريح جانە گەوگرافيا» ماماندىعىنىڭ 1 كۋرس ماگيسترانتتارى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما