ق. ىسقاق «قوڭىر كۇز ەدى»پوۆەسىنەن ءۇزىندى.
قازاق ادەبيەتى 7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ق. ىسقاق «قوڭىر كۇز ەدى»پوۆەسىنەن ءۇزىندى. شىعارمانىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) ق. ىسقاقوۆتىڭ ءومىربايانىن شىعارماسىنا نەگىزدەي وتىرىپ تالداۋ ارقىلى ونىڭ قايتالانباس سۋرەتكەر ەكەنىن تانىتۋ؛
ءا) ونەردى ءسۇيۋ، ونەرگە قۇشتارلىق ءتارىزدى ونەر ادامدارىنا دەگەن كوزقاراستى قالىپتاستىرۋ؛
ب) قالامگەردىڭ سۋرەتكەر رەتىندەگى مۇمكىنشىلىگىن تانىتۋ، يدەيالىق - ەستەتيكالىق ءمانىن اشۋ، لوگيكالىق ويلارىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە ءا. تاجىبايەۆتىڭ «سىرداريا» ولەڭىن جاتتاپ كەلۋگە بەرىلگەن بولاتىن. وقۋشىلاردان ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراپ شىعامىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
قاليحان ىسقاق ۇلى ىسقاق (14 ناۋرىز، 1935 جىلى كاتونقاراعاي اۋدانى، توپقايىڭ - 13 تامىز، 2014 جىلى الماتى) – قازاق پروزاسىنىڭ قارا نارى اتانعان جازۋشى، سىنشى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ جانە حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى. اياگوز اۋدانىنىڭ جانە قاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى.
1952 جىلى ءال - فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (بۇرىنعى س. م. كيروۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ) «فيلولوگيا» فاكۋلتەتىنىڭ جۋرناليستيكا بولىمىنە ءتۇسىپ، 1957 جىلى اياقتاپ شىعادى.
ەڭبەك جولى
1967 – 1972 جىلدارى ماسكەۋدەگى ەكى جىلدىق سەناريستەر مەن رەجيسسەردىڭ جوعارعى كۋرسىن بىتىرگەن سوڭ ش. ايمانوۆ اتىنداعى قازاقفيلم كينوستۋدياسىندا اعا رەاكتور قىزىمەتىن اتقاردى.
1972 – 1995 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا دراماتۋرگيا سەكسياسىن باسقاردى؛
1998 جىلدان م. اۋەزوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ادەبيەت ءبولىمىن باسقاردى؛
«جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ پروزا ءبولىمىن دە باسقاردى.
«لەنينشىل جاس»، «قازاق ادەبيەتى»، «حالىق كونگرەسى» گازەتتەرىندە، «مادەنيەت جانە تۇرمىس»، «پاراسات» جۋرنالدارىندا ون بەس جىل قىزمەت ىستەدى.
پوۆەستەرى: «قوڭىر كۇز ەدى»، «مەنىڭ اعالارىم»، «بۇقتىرما سارىنى»
رومانى: «تۇيىق»، « قاراورمان»، «اقسۋ - جەر جانناتى»
«قوڭىر كۇز ەدى» پوۆەسىنىڭ قىشقاشا مازمۇنىن ايتىپ بەرەمىن.
جازۋشىنىڭ «قوڭىر كۇز ەدى» شىعارماسى ءوز باسىنان كەشكەن ءبىر وقيعا نەگىزىندە جازىلعان. شىعارما كەيىپكەرلەرى:
قاسىم – وقيعانى بايانداۋشى بالا، نەگىزگى كەيىپكەر.
مايمۇرىن – مەكتەپ ديرەكتورى
الماتاي – قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
جارىقجۇلدىز – شىن اتى قومشاباي – شىعارما كەيىپكەرى، مومىن بالا
التىن – قاسىممەن بىرگە وقيتىن ءانشى قىز
شىعارما وقيعاسى ۇلى وتان سوعىسىنان كەيىنگى تۇرمىس - تىرشىلىكتى، توپقايىڭ مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ جاي - كۇيىن، بالالار ءومىرىن سۋرەتتەۋگە ارنالعان.
كىتاپپەن جۇمىس: جازۋشىنىڭ كۇزدى، ادامداردى سۋرەتتەگەن بەينەلى سوزدەرىن تاۋىپ وقىدى.
ادەبيەت تەورياسىنان تۇسىنىك بەرۋ. پوۆەست بۇل ورىس ادەبيەتى ارقىلى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنا ەنگەن جانر. ونى ا. بايتۇرسىنوۆ «ۇزاق اڭگىمە» دەپ السا، قازىرگى قازاق ادەبيەتىندە «حيكايات»، «بايان» دەپ تە ءجۇر.
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وتىلگەن تاقىرىپقا بايلانىستى بىرنەشە سۇراقتار قويامىن. تۇسىنبەگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىن.
1. قاسىم نەگە كۇزدى ەسكە الىپ وتىر؟
2. التىن سىنىپتاعى قانداي قىز ەدى؟
3. التىنعا دەگەن قاسىمنىڭ بالالىق عاشىق سەزىمى قالاي كورىنەدى؟
4. توپقايىڭ مەكتەبى قاسىمدى قالاي قارسى الدى؟
5. ءمۇعالىمى الماتاي قاسىمنىڭ ادەبيەتكە قابىلەتتى ەكەنىن قالاي بايقادى؟
ءبىلىمدى باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىنا، ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: ق. ىسقاقتىڭ «قوڭىر كۇز ەدى» پوۆەسىن وقىپ، قۇرىلىسىنا قاراي تالداپ كەلۋ.
ق. ىسقاق «قوڭىر كۇز ەدى»پوۆەسىنەن ءۇزىندى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ق. ىسقاق «قوڭىر كۇز ەدى»پوۆەسىنەن ءۇزىندى. شىعارمانىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) ق. ىسقاقوۆتىڭ ءومىربايانىن شىعارماسىنا نەگىزدەي وتىرىپ تالداۋ ارقىلى ونىڭ قايتالانباس سۋرەتكەر ەكەنىن تانىتۋ؛
ءا) ونەردى ءسۇيۋ، ونەرگە قۇشتارلىق ءتارىزدى ونەر ادامدارىنا دەگەن كوزقاراستى قالىپتاستىرۋ؛
ب) قالامگەردىڭ سۋرەتكەر رەتىندەگى مۇمكىنشىلىگىن تانىتۋ، يدەيالىق - ەستەتيكالىق ءمانىن اشۋ، لوگيكالىق ويلارىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە ءا. تاجىبايەۆتىڭ «سىرداريا» ولەڭىن جاتتاپ كەلۋگە بەرىلگەن بولاتىن. وقۋشىلاردان ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراپ شىعامىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
قاليحان ىسقاق ۇلى ىسقاق (14 ناۋرىز، 1935 جىلى كاتونقاراعاي اۋدانى، توپقايىڭ - 13 تامىز، 2014 جىلى الماتى) – قازاق پروزاسىنىڭ قارا نارى اتانعان جازۋشى، سىنشى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ جانە حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى. اياگوز اۋدانىنىڭ جانە قاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى.
1952 جىلى ءال - فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (بۇرىنعى س. م. كيروۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ) «فيلولوگيا» فاكۋلتەتىنىڭ جۋرناليستيكا بولىمىنە ءتۇسىپ، 1957 جىلى اياقتاپ شىعادى.
ەڭبەك جولى
1967 – 1972 جىلدارى ماسكەۋدەگى ەكى جىلدىق سەناريستەر مەن رەجيسسەردىڭ جوعارعى كۋرسىن بىتىرگەن سوڭ ش. ايمانوۆ اتىنداعى قازاقفيلم كينوستۋدياسىندا اعا رەاكتور قىزىمەتىن اتقاردى.
1972 – 1995 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا دراماتۋرگيا سەكسياسىن باسقاردى؛
1998 جىلدان م. اۋەزوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ادەبيەت ءبولىمىن باسقاردى؛
«جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ پروزا ءبولىمىن دە باسقاردى.
«لەنينشىل جاس»، «قازاق ادەبيەتى»، «حالىق كونگرەسى» گازەتتەرىندە، «مادەنيەت جانە تۇرمىس»، «پاراسات» جۋرنالدارىندا ون بەس جىل قىزمەت ىستەدى.
پوۆەستەرى: «قوڭىر كۇز ەدى»، «مەنىڭ اعالارىم»، «بۇقتىرما سارىنى»
رومانى: «تۇيىق»، « قاراورمان»، «اقسۋ - جەر جانناتى»
«قوڭىر كۇز ەدى» پوۆەسىنىڭ قىشقاشا مازمۇنىن ايتىپ بەرەمىن.
جازۋشىنىڭ «قوڭىر كۇز ەدى» شىعارماسى ءوز باسىنان كەشكەن ءبىر وقيعا نەگىزىندە جازىلعان. شىعارما كەيىپكەرلەرى:
قاسىم – وقيعانى بايانداۋشى بالا، نەگىزگى كەيىپكەر.
مايمۇرىن – مەكتەپ ديرەكتورى
الماتاي – قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
جارىقجۇلدىز – شىن اتى قومشاباي – شىعارما كەيىپكەرى، مومىن بالا
التىن – قاسىممەن بىرگە وقيتىن ءانشى قىز
شىعارما وقيعاسى ۇلى وتان سوعىسىنان كەيىنگى تۇرمىس - تىرشىلىكتى، توپقايىڭ مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ جاي - كۇيىن، بالالار ءومىرىن سۋرەتتەۋگە ارنالعان.
كىتاپپەن جۇمىس: جازۋشىنىڭ كۇزدى، ادامداردى سۋرەتتەگەن بەينەلى سوزدەرىن تاۋىپ وقىدى.
ادەبيەت تەورياسىنان تۇسىنىك بەرۋ. پوۆەست بۇل ورىس ادەبيەتى ارقىلى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنا ەنگەن جانر. ونى ا. بايتۇرسىنوۆ «ۇزاق اڭگىمە» دەپ السا، قازىرگى قازاق ادەبيەتىندە «حيكايات»، «بايان» دەپ تە ءجۇر.
ءبىلىمدى بەكىتۋ: وتىلگەن تاقىرىپقا بايلانىستى بىرنەشە سۇراقتار قويامىن. تۇسىنبەگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىن.
1. قاسىم نەگە كۇزدى ەسكە الىپ وتىر؟
2. التىن سىنىپتاعى قانداي قىز ەدى؟
3. التىنعا دەگەن قاسىمنىڭ بالالىق عاشىق سەزىمى قالاي كورىنەدى؟
4. توپقايىڭ مەكتەبى قاسىمدى قالاي قارسى الدى؟
5. ءمۇعالىمى الماتاي قاسىمنىڭ ادەبيەتكە قابىلەتتى ەكەنىن قالاي بايقادى؟
ءبىلىمدى باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىنا، ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: ق. ىسقاقتىڭ «قوڭىر كۇز ەدى» پوۆەسىن وقىپ، قۇرىلىسىنا قاراي تالداپ كەلۋ.
ق. ىسقاق «قوڭىر كۇز ەدى»پوۆەسىنەن ءۇزىندى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قۇقىقتىق تاربيە وقۋشى تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋ نەگىزى
