InfoHub Logo

ەرتەدە قازىبەك بي نوكەرلەرىن ەرتىپ انەت بابانىڭ ۇيىنە كەلىپ تۇسەدى. قارت بۇرىنعىدان ەجەپتاۋىر قارتايىپ قالسا دا، سىر بىلدىرمەيدى. قازىبەكتىڭ جورا-جولداستارىن، ءوزىن جاقسى قارسى الىپ، مال سويعىزىپ، قازان كوتەرەدى. سول اۋىل ماڭىنداعى قاريالار، جايساڭدار جينالىپ اڭگىمە-دۇكەن قۇرادى.

قازىبەك انەت باباعا ءبىر اۋىز وسيەت ايتىپ بەرۋىن ءوتىنىپتى. ءبىراق انەت بابا:

— قازىبەكجان-اي، جاسى كەلىپ قارتايعان، قاسىنان جار تايعان، باسىنان مال تايعان ادامنان نە كەڭەس، نە وسيەت سۇرايسىڭ؟ — دەپ ەشتەڭە ايتقىسى كەلمەپتى. ءبىراق بىربەتكەي قازىبەك شەشەن انەت بابانىڭ ءبىر اۋىز اقىلىن تىڭداماي ەش جاققا كەتپەيتىنىن ءبىلدىرىپتى. سوندا انەت بابا قازىبەك شەشەننىڭ بۇل قىلىعىنا كۇلە قاراپ:

— بولمادىڭ عوي، ايتايىن، — دەپ ءسال ويلانىپ، — «اكىم» دەگەن ءسوزدى جادىڭدا ساقتا، — دەيدى. قازىبەك انەت باباعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، جورا-جولداسىمەن ەلىنە قايتىپتى.

ول جول-جونەكەي وزىمەن بىرگە كەلە جاتقان نوكەرلەرىنەن:

— انەت بابانىڭ قانداي وسيەت ايتقانىن ۇقتىڭىزدار ما؟ — دەيدى. ءبىراق بۇل سۇراعىنا ەشكىم ۇندەمەيدى. سوندا قاز داۋىستى قازىبەك انەت بابانىڭ ايتقان وسيەتىن بىلاي دەپ شەشىپتى:

— «ءا» دەگەنى — ءادىل بول، «ك» دەگەنى — كۇنشىل بولما، كوپشىل بول، «ءى» دەگەنى — ءىلتيپاتتى بول، «م» دەگەنى — مەنمەن بولما، مەيىرمان بول دەگەنى، — دەپتى.

انەت بابانىڭ سول وسيەتى ەل اراسىنا كەڭ تاراپ، ۇرپاققا ۇلگى بولىپ قالعان ەكەن.

* * *

قازىبەكتىڭ اكەسى كەلدىبەك بي قىز تاڭداپ، ۇيلەنبەي جۇرسە كەرەك. ويلاماعان جەردەن ءبىر قيىردان ءبىر اياعى اقساق، ءبىر كوزى قىلي جاس قىزعا كوڭىلى اۋىپ، قۇدا ءتۇسىپ، ايتتىرىپ الادى. اكە-شەشەسى بالاسىنىڭ ايتقانىنا كەلىسكەنىمەن، اسا قولداي قويمايدى.

اكەسى:

— «تاڭداعان تازعا جولىعادىنىڭ» كەبى كەلدى، ءسوز بايلاسقان بۇرىنعى قۇدالاردىڭ بەتىنە قالاي قارايمىز، — دەيدى.

اكەسىنە كەلدىبەك بىلاي دەيدى:

— قايماعىن پىسكەن ءسۇتتىڭ الدىم قالقىپ،
اياعى اقساق بولعانمەن، اقىلى ارتىق.
قىلي كوز ءسوزى مەنەن ءىسى ءتۇزۋ،
سويلەسكەننەن ءون بويىم كەتەر بالقىپ، —

دەپ جاۋاپ قايىرادى. كەلدىبەكتىڭ زامانداستارى ازىلدەسكەندە وسىنى الدىنا تارتىپ، قاعىتىپ ءجۇرىپتى. بىردە ولار كەلدىبەكتىڭ ءوز ۇيىندە وتىرىپ سوقتىعا بەرگەن ەكەن. سوندا جاس كەلىنشەك وتىرعاندا سىپايىلاپ بىلاي دەپتى:

— كوزىم قىلي، جاسىرمايمىن، اقساقپىن،
كەلدەكەڭمەن سونداي تاتۋ، جاقسى-اقپىن.
تاتۋلىقتىڭ بەلگىسىندەي تاماشا،
ءتورت بوجاڭدى بيلەيتىن ۇل تاپپاقپىن، —

دەگەن ەكەن. ايتقانىنداي قاز داۋىستى قازىبەك دۇنيەگە كەلىپتى. ءۇش جۇزگە ايگىلى اتى شىققان بي اتانىپتى.

---