InfoHub Logo

اتاقتى موڭكە ءبيدىڭ قارتايعان كەزى ەكەن. جانىندا ەكى اتقوسشىسى بار، جاسى ون التىدان جاڭا اسقان تۇرىمداي ءمۇسىندى، قىرعي ءتىلدى قارا بالا ۇيگە رۇقساتپەن كىرىپتى.

— اسسالاۋماعالايكۋم!

— ۋاعالايكۋساسسالام. بالام، قاي ۇلسىڭ؟

— ارعىن كەلدىبەكتىڭ بالاسىمىن. اتىم — قازىبەك.

تاپقىر دا، اڭعارعىش موڭكە ءجاسوسپىرىم قازىبەككە اسا ءبىر ىلتيپاتپەن قاراپ، اقبۋرانىڭ شۇعاسىنداي سالالى ساقال-مۇرتىن تۇتامداپ ۇستاپتى دا، ءسوزدى ءوزى باستاپتى.

— ىمم... قاراكەسەك ەكەنسىڭ عوي. اكەڭ كەلدىبەك پەن شەشەڭ توقمەيىل تۇگىل، ۇلى اتاڭ شانشار ابىزدى ءبىلۋشى ەدىم. شەشەڭ سىلتيما بولسا دا، كۇن باتىسىمەن ەكى يىعىندا شىراق مازداپ تۇراتىندىقتان «اقساق بيكە» اتانىپ ەدى. شىراعىم، اتادان ءۇش ءتۇرلى بالا تۋادى. ءبىر بالا اكەسىنەن
اسىپ تۋاتىن، ءبىر بالا اكە وكشەسىن باسىپ تۋاتىن، ەندى ءبىر بالا بار، ول اكەدەن كەرى قاشىپ تۋاتىن. سەن سونىڭ قايسىسى بولاسىڭ؟

— اتا، — دەيدى قازىبەك مۇدىرمەي، — مەنىڭ اتادان اسىپ تۋعان بالا بولار، بولماسىمدى الداعى ءومىرىم، ونەرىم بىلەدى عوي. ال كەرى قاشىپ تۋدىم دەۋ وزىڭە دە، وزگەگە دە وكىنىش، رەنىش بولار ەدى. ازىرشە ءوز ويىم وكشەسىن باسىپ تۋدىم با دەيمىن.

موڭكە بي ءسوزىن قايتا ساباقتاپ، تاعى ءبىر سۇراق بەرەدى:

— ۋا، بالام! وتىرىك پەن شىننىڭ اراسىن ولشەدىڭ بە؟

قارشادايىنان ويىن قۋماي، وي قۋىپ وسكەن قۇيماقۇلاق قازىبەك بۇعان قايدان ءسۇرىنسىن:

— ولشەدىم، اتا. وتىرىك پەن شىننىڭ اراسى ءتورت-اق ەلى، —  دەپ وڭ قولىنىڭ ءتورت ساۋساعىمەن كوز بەن قۇلاقتىڭ ارالىعىن باسا قويىپتى.

موڭكە بي ىشتەي ءتانتى بولىپ، تاعى ءبىر قىرىنا الادى:

— ۋاي، قازىبەك، ناعاشىڭ سۇلەيمەن ۇيابورىكتەۋ بولسا دا، باسپا ەدى. جيەن ەكەنسىڭ. اقىل كىمنەن شىعادى، اسىل نەدەن شىعادى، قانات نەدەن شىعادى، جانات نەدەن شىعادى، سانات نەدەن شىعادى، اعات نەدەن شىعادى، ونى ءبىلدىڭ بە؟ — دەيدى قىرانداي ءشۇيىلىپ.

قازىبەك ىلە سويلەپ:

— مەنىمشە، اقىل جاستان شىعادى، اسىل تاستان شىعادى. تاتۋ بولسا اعايىن ءبىرى — قۇيرىق، ءبىرى — جال-قانات سودان شىعادى. قوي تەرىسىن قورلاما، جانات سودان شىعادى. حالقى ءۇشىن قارتتار قام جەسە، سانات سودان شىعادى. ونەرسىز بولسا بوزبالا، اعات سودان شىعادى، — دەيدى.

وسى تۇستا موڭكە ءبيدىڭ اقبوز ۇيىنە اۋىل اقساقالدارىنا كەلىپ، بايبىشە قىمىز قۇيادى. اڭگىمە قىزباي تۇرىپ قازىبەك ەندى موڭكەنىڭ ءوزىڭ دوڭگەلەتەدى. قىمىز ۇستىندە اۋەلى:

— ناعاشى، ەكەۋىڭىز قالاي؟ — دەپتى.

موڭكە قاريا بوگەلمەي:

— ەكەۋىم ۇشەۋ بولدى، جيەن، — دەيدى.

— الىسىڭىزبەن قالايسىز؟ جاقىنىڭىزبەن قالايسىز؟

— جاقىنىممەن جاۋشا جاعالاسىپ، جاماندارشا نايزالاسامىن. الىسىم ارازداستى.

— تاتتىڭىزبەن قالايسىز؟

— جيەن-اي، ءتاتتىنىڭ ءدامى ازايا باستادى عوي، — دەيدى موڭكە.

— نەسيەڭىز تيە مە، ناعاشى؟ — دەپتى قازىبەك.

سوندا موڭكە بي:

— جاسىمدا بەرگەن نەسيەم، قارتايعانداعى نەسىبەم ەكەن، ءۇي تىگىپ، قىمىز ساپىرىپ وتىرعانىم — سونىڭ ارقاسى، —  دەيدى قۋانىشتى ۇنمەن.

قازىبەك موڭكە بيدىكىنەن تۇستىك جەپ، باتا الىپ اتتانادى. بىلاي شىققان سوڭ ەكى جولداسى: «بي ەكەۋىڭنىڭ جاڭاعى جۇمباقتاپ سويلەسكەنىڭە ءبىز تۇسىنبەدىك. شەشۋىن ايتشى، ۇعىپ الايىق»، — دەپ قيىلا ءوتىنىپتى.

سوندا ونىڭ ءمانى بىلاي دەيدى قازىبەك: «ەكەۋىڭ قالاي دەگەنىم — «ەكى اياعىڭ قالاي، وزدىگىڭىزدەن جۇرە الاسىز با؟» دەگەنىم ەدى. موكەڭ: «ەكى اياققا ءبىر تاياق قوسىلىپ ۇشەۋ بولدى» دەدى. «الىسىڭىزبەن قالايسىز» دەگەنىم —  «الىستاعىنى كورە الاسىز با» دەگەنىم ەدى. قاريا: «الىس-
تى كورمەيتىن بولدىم» دەدى. «جاقىنىڭىزبەن قالايسىز» دەگەنىم — «تاماق ىشىپ-جەۋىڭىز قالاي» دەگەنىم ەدى. قاريا: «ءار جەردە قاداۋ-قاداۋ عانا ءتىسىم قالدى، سونىمەن ارپالىسىپ كۇنەلتەم» دەدى. «مەنىڭ تاتتىڭىزبەن قالايسىز» دەگەنىم — «ۇيقىڭىز قالاي دەگەنىم» ەدى. قاريا: «ۇيقىم
ازايدى» دەپ جاۋاپ بەردى. «نەسيەڭ تيە مە» دەگەنىم — «بالالارىڭ كۇتە مە، جاسىندا ءسىز ولاردى باعىپ-قاعىپ ءوسىرىپسىز، ەندى ولار سول ەڭبەگىڭىزدى وتەدى مە؟» دەگەنىم ەدى. قاريا: «دۇرىس تاربيەلەپ، جاقسى وسىرگەن بالا ادامعا قارتايعاندا باقىت ەكەن. بالالارىمنىڭ قىزىعىن كورىپ وتىرمىن» دەدى قۋانىپ.

قازىبەكتىڭ ەكى جولداسى بۇل سوزدەرگە قايران قالىپ:

— سەن ءوزىڭ بارىمىزدەن كىشىسىڭ، پايعامبار جاسىنا كەلمەي، اتا ساقال اۋزىڭا بىتپەي جاتىپ، تاقتاعى حان، تاپتاعى ءبيدى اۋزىنا قاراتقان موڭكە بيدەن قالاي شەشەندىك اسىردىڭ؟ — دەسە كەرەك.

قازىبەك ميىعىنان كۇلىپ:

— ەستىگە ەل توقتايدى ەمەس پە. مەن ءوزىم جاس بولسام دا، اتام شانشار ابىز كوپ جاسادى عوي، — دەگەن ەكەن.

---