“قازاقستان ءمۇعالىمى” گازەتىنىڭ بۇگىنگى سيپاتى مەن ەرەكشەلىكتەرى
وقۋ اعارتۋ ءىسىن باسپا ءسوز ارقىلى ناسيحاتتاۋ قازاق ەلىندە XIX عاسىر سوڭى مەن XX عاسىردان باستالدى. سونىڭ ءبىرى - “قازاقاستان ءمۇعالىمى” گازەتى. شىعۋ تاريحىنا قىسقاشا توقتالسام، العاشقى ءنومىرى 1935 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنىڭ 20 جۇلدىزىندا «توتە وقۋ» دەگەن اتپەن شىققان ەكەن. ارتىنشا گازەت اتاۋى 1939 جىلى «سالاۋاتتى بولۋعا كومەكشى»، كەيىن «جاڭا جازۋ» دەپ اۋىستى. ال «قازاقستان ءمۇعالىمى» بولىپ 1952 جىلدان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلگەن ەدى. 100 جىلعا تاياعان تاريحى بار بۇل گازەت اعارتۋ سالاسىنىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرىن جانە مۇعالىمدەردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن كورسەتەتىن ادىستەمەلىك ماتەريالدار، شىعارماشىلىق جۇمىستار جاريالايدى. العاشقى رەداكتورى - ومارعالي قۇدىشيەۆ، ال قازىرگى باس رەداكتورى - مىناجادين سەرماعامبەتوۆ.
گازەت العاش قۇرىلىپ باستاعان كەزدە نەگىزگى اۆتورلارى وبلىس، اۋدانداردىڭ بىلىكتى مۇعالىمدەرى مەن ستۋدەنتتەرى ەدى. سوندىقتان، بارلىق ماتەريالدار ايدارسىز، تەك قانا ۇزىن-سونار تاقىرىپ رەتىندە عانا جاريالاندى. باستاپقى كەمشىلىكتەرى وسى بولدى. كەيىن 1956 جىلدان باستاپ، “مەكتەپ”، “پارتيا”،
“كاسىپوداق”، “عىلىم جانە ادەبيەت” دەپ اتالاتىن بىرنەشە ايدارلار اشىلدى. ال، قازىرگى XXI عاسىر “قازاقستان ءمۇعالىمى” گازەتىنىڭ ايدارلارىنىڭ سانى ون ەكىگە جەتتى.
گازەت تەك وقۋشىلارعا ءبىلىم بەرۋ ادىستەرىن عانا ەمەس، ءمۇعالىمنىڭ ساباق ۇستىندە ءوزىن-وزى قالاي ۇستاۋى كەرەكتىگىن دە قوزعاعان. ماسەلەن، ونىڭ “مەكتەپ تۇرمىسى” دەگەن ارناۋلى بەتىندە سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا قاراستى ۆولوشين ورتا مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى ق.وسمييەۆانىڭ “ءىلتيپات تۋرالى” دەگەن ماتەريالى جاريالانعان. اۆتور ءوز ماقالاسىن: “بالالارعا قاتتى ايقايلاۋ، جازالاۋ ارقىلى عانا تاربيە ورناتۋعا بولمايدى. بالاعا سەنۋ كەرەك. ءمۇعالىم وقۋشىسىنا سەنىمسىزدىك بىلدىرسە، ەكەۋىنىڭ اراسىڭداعى قارىم-قاتىناس بۇزىلادى”، — دەپ باستايدى دا ودان ءارى: “ادامدارعا ءىلتيپات كورسەتۋ، كىشپەيىلدىلىك ءبىلدىرۋ — سوۆەتتىك سوسياليستىك گۋمانيزمنىڭ نەگىزگى بەلگىسى” دەپ قورىتىندى جاسايدى. ءبىزدىڭ زامانىمىزداعى “قازاقستان ءمۇعالىمىنىڭ” 2017 جىلعى 8 سانىندا “ءمۇعالىم - مارتەبەلى ماماندىق” دەگەن ماقالاسىندا قازىرگى زامانعا ساي جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءمۇعالىمنىڭ اتقاراتىن ءرولى زور ەكەنىنە توقتالىپ، وقۋشى مەن ءبىلىم بەرۋشىنىڭ اراسىندا ەرەكشە جايلى قارىم-قاتىناس ورناتۋ كەرەكتىگى جايلى ءسوز قوزعالادى. بۇل گازەت - ءبىلىم اياسىندا بولىپ جاتقان بارلىق جاڭالىقتارمەن حاباردار ەتىپ جانە تۇلەكتەرگە جوو تاڭداۋعا دا باعىت-باعدار بەرەدى. مىسالى، “قازاقپارات” دەگەن ايدارىندا “وقۋ گرانتىن ۇسىنادى”، “جوو دۇرىس تاڭداۋ” دەگەن ماقالالاردان بايقايمىز.
مەن گازەتتىڭ ەلەكتروندى نۇسقاسىن قاراي وتىرا قىزىقتى مالىمەت الدىم. سايتقا كىرگەندە، قازاقستانداعى كاسىپتىك مەكتەپتەر، جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەر، كوللەدجدەردىڭ جالپى سانىنان حاباردار ەتەدى. جەكە وزىمە گازەتتىڭ سايتىنا قاراعاندا قاعاز تۇرىندەگى سيپاتى تۇسىنىكتى بولدى، ءبىراق ادام تارتاتىنداي ەرەكشە ەمەس ءبىرسارىندى بولىپ كورىندى. ەلەكتروندى نۇسقاسىن اقتارا وتىرىپ بايقاعانىم، گازەتتىڭ جاريالانعان نومىرلەرى تەك 2017 جىلمەن شەكتەلىپتى.
وقۋ اعارتۋ ىسىنە ۇلەسىن قوسىپ، مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلارعا باعدار بولعان اپتالىق گازەتتىڭ بۇگىنگى سيپاتى وسىنداي.
جۇماتاي ەلدانا
You Might Also Like
-
بالالار الەمى – وزىندىك ەرەكشەلiتەرى مول، كۇردەلى دە قىزىقتى الەم. سول الەمگە ەركىن ەنىپ، نەبىر نازىك سيپاتتاردى سەزىمتالدىقپەن تانىپ، زەردەلىلىكپەن زەىن سالۋ، زەرگەرلىكپەن بەينەلەۋ &nd...
-
تاۋەلسىزدىكتىڭ قارلىعاشى سانالاتىن «زامان-قازاقستان» گازەتى-تۇركيا مەن قازاقستان اراسىنداعى اقپاراتتىق قۇرال كوزىنە اينالعان، ەكى ەل اراسىنا رۋحاني، مادەني كوپىر ورناتقان باسىلىم. گازەت...
