قازىرگى قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ تانىمدىق فۋنكسياسىنا شولۋ
بەلگىلى جۋرناليست قۋاندىق شاماقاي ۇلى جۋرناليستيكانىڭ 6 ءتۇرلى فۋنكسياسىن كورسەتىپ كەتكەنىن بارشامىز بىلەمىز.كەز كەلگەن بولاشاق جۋرناليست وسى فۋنكسيالارعا توقتالىپ وتىرىپ تەرەڭ ويعا سۇڭگىپ كەتەتىنىنە تۇك تە كۇمانىم جوق. ءارقايسىسى ءوز ويىن ايتارى انىق: بىرەۋى بۇيتسەم، بىرەۋى سۇيتسەم دەپ.جۋرناليستيكا فۋنكسيالارىنىڭ ءار ساتىسى قوعامىمىزبەن قانداي بايلانىس ورناتۋدا دەگەن سىندى ساۋالدار تۇيتكىلدى ماسەلەگە اينالىپ قىزۋ ويتالقىعا تۇسەرى دە اقيقات.وسى تۇستا مەنى دە ويلاندىراتىن ءبىر ساۋال بار.بولاشاق جۋرناليست بولعاندىقتان با ات تونىمدى الا قاشىپ اينالىپ وتە المادىم.مەن اسىرەسە، تانىمدىق فۋنكسياعا باسا نازار اۋدارا وتىرىپ ،ءوز ويىممەن بولىسكىم كەلەدى. جوو –نىڭ قابىرعاسىندا جۇرگەن ءاربىر بولاشاق جۋرناليست كەلەشەكتە ءوز حالقىنىڭ پايداسىنا قىزمەت ەتۋدى ارمان ەتەدى.ەل اۋماعىنداعى ماسەلەلەردى نىساناعا الا وتىرىپ ودان شىعۋ جولىن كورسەتەتىن نەمەسە قوعامنىڭ ءالسىز سانالاتىن تۇستارىن مىعىمداي تۇسەتىن تانىمدىق جوبالار جاساپ جاتاتىندارى دا بار.قازىرگى تانىمدىق جوبالار قانداي ؟ كوبى وسى ۋاقىتقا دەيىن توك –شوۋ ىسپەتتەس ۇلگىدە بولىپ كەلدى .ەندى –ەندى عانا اياق الىستارىن تۇزەپ ەل ماسەلەسىن شەشۋگە دەگەن قۇلشىنىستارى ويانىپ كەلە جاتقانداي دەگەنمەن شيكىلەۋ. ب ا ق وكىلدەرى زامانانىڭ دەرتىن تابا الماي ءجۇر مە ،الدە ادامدار تالعامى قۇبىلمالى ما ؟حالىق تالعامى دەپ قىزمەت ەتە بەرسەك بالشىققا باتا بەرەتىن سەكىلدىمىز.ادامدار ەلىكتەگىش كەلەدى ، اسىرەسە ،ءبىزدىڭ قازەكەڭ.قازەكەڭ ەلىكتەۋدى ءوز وتكەنىمىزدەن باستاۋ كرەكتىگىن بىلمەي مە ؟ تاڭىم بار. تانىمدىق جوبالاردىڭ باستى مىقساتى – حالىق تاربيەسى.مەنى شىڭىراۋ ويعا تۇسىرگەن دە وسى ساۋال ەدى ۇلتتىق قۇندىلىعىمىزدى ناسيحاتتايتىن جوبالار بۇگىندە تىم از.تەلەارنالاردان اندا-ساندا عانا كورۋىڭىز مۇمكىن . دەگەنمەن ونىڭ كورەرمەندەرى از مولشەردە عانا. نەگە دەسەڭىز قازاقى قاسيەتىمىزدى دارىپتەيتىن باعدارلامالار تەك ورتانقول ارنالاردا عانا كورسەتىلەدى.ەل پاتريوتتارىنىڭ مەرەيىن ۇستەم ەتەتىن تولىققاندى قازاقى تەلەارنالار بار ەدى ەل ارنا مەن Kazakh TV سەكىلدى .الايدا ەل ارنانىڭ ءوزى داۋلى ماسەلەگە بايلانىستى ءبىر جابىلىپ بارىپ قايتا شاڭىواعىن كوتەرگەنىن بارشامىز بىلەمىز. ونىڭ ءحالىن ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ال Kazakh TV رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسى اياسىندا ۇشتىلدىلىك ساياساتىن ۇستانىپ كەتە باردى.ال باسپاسوزدە شە ؟ شىنىمدى ايسام مەن قازاقى ءداستۇر مەن عۇرپىمىزدى ۇلگى ەتىپ كورسەتەتىن گازەت –جۋرنال اتاۋىن بىلمەيدى ەكەنمىن.قازىرگى كۇنى وقىرمان قاۋىمنىڭ قولىنان كورەتىنىڭىز: «ەگەمەن قازاقستان» جانە وعان باس وپپوزيسيونەر «جاس الاش» ، «اڭىز ادام» جانە ونىڭ اعايىنى ىسپەتتەس «جۇلدىزدار وتباسى». وقىرماننىڭ دەنى ورتا جاستاعىلار .ال قازىرگى قازاعىم دەيتىن جاس ۇرپاق عالامتور بەتتەرىنەن «قامشى. Kz، massaget.kz سىندى سايتتاردى قارايدى ،ال ونى ەل اعالارى بىلە بەرمەيدى. بايقاپ قاراساڭىز ،ءوزارا ساباقتاستىق ، ۇندەستىك جوق.
ال راديونىڭ قازىرگى كۇيىن ايتۋعا باتىلىم جەتپەيدى.اششى تيسە ايىپ ەتپەسىن دەگەنمەن راديو قىزمەتكەرلەرى ءوز حابارلارىن وزدەرى تىڭداۋ ءۇشىن شىعاراتىنداي. قازىرگى جاستاردىڭ كوزقاراسى بۇل.بالا كەزدە كەشكى ساعات 21:00 دە اتامىزدىڭ تىزەسىنە وتىرىپ الىپ اياعىنان تيىن شاشاتىن عاجايىپ ەلىك تۋرالى ەرتەگى تىڭداۋشى ەدىك.اتامىز قاتقىل تۇنمەن «تىنىش» دەپ قوياتىن ءبىز ءمىز باقپاي وتىرا بەرەتىنبىز. ال ءقازىر سول ەرتەكشى اجەيدىڭ ەسىمىن دە بىلمەيمىز. راديو تىڭداعان ءبىز سونداي بولساق وزگەسى ءقايتسىن. مۇمكىن راديونىڭ سوڭعى تىڭدارماندارى ءبىزدىڭ بۋىن وكىلدەرى شىعار. (تاكسيستتەردى قوسپاعاندا!) سوندىقتان وندا بولىپ-بولماي جاتقان قازاقى ناقىشتاعى باعدارلامالاردان بەيحابارمىز.
بۇرىنىراقتا اۋىلداعى ىنى-قارىنداسىمىزبەن تەلەديداردىڭ پۋلتىنە تالاسىپ جاتىپ «بالاپان» تەلەارناسىنان «التىن قازىق» ەتنو-تانىمدىق باعدارلاماسىن كوزىمىز شالىپ قالۋشى ەدى.بايقاپ قاراسام ءتاپ-تاۋىر جوبا .وسى تۇستا ويعا كەلەتىنى: حالقىمىزدىڭ ءداستۇر-سالتىن ناسيحاتتاۋ كەزەڭىندە قىمسىنىپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق سەكىلدى. ياعني، جاس ەرەكشەلىگىنە ءمان بەرۋ كەرەكسىز بە دەيمىن.سەبەبى، قازىرگى جاستاردىڭ ءبىرشاماسى ەل عۇرپىنان حابارسىز ، ال ەل تۇتقاسىن ۇستاعاندار كەڭەستىڭ كورپەسىنىڭ استىنان ەندى شىققاندار.
ال حالىق تالعامىنا ءمان بەرگىش وكىلدەرگە قوعام تىنىسىمەن تەرەڭىرەك تانىسۋدى كەڭەس ەتەمىن. قازىرگى ەل ۇلاندارىنىڭ نەگە دەن قويىپ جاتقانىن بىلمەستەن ەفيرگە «قالاۋلىم» مەن «ويباي شوۋ» سەكىلدى ارزانقول توك-شوۋلاردى شىعارۋدىڭ تۇك تە قاجەتى جوق دەپ بىلەمىن.شىندىعىنىدا ، حالىقتىڭ قايناعان ورتاسىندا كوشە كەزىپ ءجۇرىپ ماعلۇمات جيناپ اۆتورلىق باعدارلامالار قۇرعان ازامات جوق تا شىعار مۇمكىن.
قازىرگى مەنىڭ ۇتشىل زامانداستارىم نەگە ءمان بەرىپ جاتقانىن ايتا كەتەيىن ،بىلمەگەن جان بولساڭىز.بۇگىندە سانالى جاس ەل تاريحىنا تەرەڭىرەك ءۇڭىلىپ، ءتىلى مەن ءداستۇرىن قۇرمەتتەپ،ەلدىڭ رۋحاني قازىناسىن بويىنا سىڭىرە تۇسكىسى كەلەدى. وعان دالەل: ءوزىمىششزدىڭ شاھارىمىزدا دا شەشەندىك ونەرگە ۇيرەتەتىن ۇيىرمەلەر اشىلىپ جاتىر. ال توعىزقۇمالاق پەن دومبىرا ۇيىرمەلەرى بۇرىنان-اق بار.سۇرانىس بولماسا بۇنداي ۇيىمدار قۇرىلماس ەدى. دەمەك ، قوعامدا قاجەتتىلىك بار.ەندەشە وسىنداي قۇندىلىقتاردى باق-قا نەگە جاريالاماسقا؟
ءسوز سوڭىندا ايتارىم:
كەز –كەلگەن مەملەكەت ءدال قازىرگى زاماندا تەك ۇلتتىق كالوريتىمەن عانا وركەندەي الادى.اسىرە، ءولىارا كەزەڭىن باسىنان وتكەرىپ جاتقان ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن بۇل وتە ماڭىزدى. كەلەشەكتە ۇلى دالا ەلى دە ب ا ق ەرى دە مۇنى تۇسىنسە دەيمىن.
You Might Also Like
