InfoHub Logo

تۋعان جەر

....وسى ءسوز. كوڭىلىڭدى كوتەرىپ، جۇرەگىڭدى تەبىرەنتىپ، وزىڭە كۇش-قۋات بەرەتىن اسىل قازىنا. سوناۋ عارىشتا جۇرسەڭ دە، تۋعان جەرىڭ ءاردايىم ەسىڭدە بولىپ،  توپىرعىن اڭسايسىڭ. «تۋعان جەردەي جەر قايدا، تۋعان ەلدەي ەل قايدا» دەمەي مە كەمەڭگەر حالىق. حالقىمىزدىڭ باسىنا تۇسكەن ناۋبەت جىلدارىندا «ەلىم-اي!» دەپ ەڭىرەپ ، جۇرەگى قان جىلاپ، تاۋ اسىپ، تارىداي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنا شاشىلعان قايران قازاعىم! سول كەزدەن قانشا سۋ اعىپ، قانشا جىل اۋىستى. ءبىراق «ەلىم-اۋ!» دەپ ەڭىرەپ، زار تارتقان ءۇن اقىن اعالارىمىزدىڭ قولىنداعى قالام تارتۋىنا سەبەپكەر بولدى دا، بولىپ كەلەدى.تۋعان جەرىنە دەگەن ىستىق ساعىنىش سەزىمى، پەرزەنتتىك ىستىق ىقىلاسى، قانىنا سىڭگەن «بالالىق بورىش» دەگەن تەرەڭ ۇعىم – ءبارى دە تالاي كەرەمەت تۋىندىلاردىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە سەبەپكەر بولدى.          تاعى ءبىر دانالىقتا «وتانسىز ادام – ورمانسىز بۇلبۇل » دەلىنگەن. ءوزىمنىڭ ارعى اتا-بابالارىم سوناۋ 19 عاسىردىڭ 60-شى جىلدارىندا اق پاتشانىڭ وتارشىلدىق ساياساتىنىڭ سالدارىنان كوپ قيىنشىلىق كورىپ، ءبىراق ءتوزىمى تاۋسىلعان كەزدە التاي تاۋلارىن اسىپ مونگوليا ەلىنە كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. ءيا، سول كەتكەن ساتتە قانداي سەزىمدە بولدى دەسەڭشى! اتا-بابامىزدىڭ ءتول جەرىنە، تۋعان توپىراعىمەن قاۋىشۋ مۇمكىندىگى تەك ءبىر عاسىردان استام ۋاقىتتان كەيىن اكەلەرىمىزگە بۇيىرادى. جات ەلدە جۇرگەن جىلدارى بالالارىنا ءوز انا ءتىلىن ۇمىتتىرماي، اتا سالتىن، انا ءسۇتىن قادىرلەۋدى جاس بۋىن ۇرپاققا سىڭىرە بىلگەن. جانە ەلگە ورالعان كەزدە وزىمەن ساقتالعان باي مادەني قاتپاردىڭ يەگەرى بولا تۇرىپ، ونى جەرگىلىكتى حالقىنىڭ اراسىندا ناسيحاتتاپ، تاراتا باستادى. (نەگىزى ۇلگى الارلىق جاعداي).

مىنەكي، دالادا 26 قاراشا، 2018 جىل. مەن ، اۆدول قىزى سارا وسى ويتولعاۋ جولدارىن تۋعان ەلىمنىڭ توپىراعىندا بولا تۇرىپ، زور ماقتانىشپەن، ءبىراۋىز سوزىمەن جەتكىزە الۋعا كەلمەيتىن كەرەمەت سەزىمدە جازىپ وتىرمىن. مەن قازاق قىزىمىن! مەن ءوز تۋعان جەرىمدى ماقتان تۇتىپ، ونىڭ وركەندەۋىنە ءبىر تيتتەي بولسىن ۇلەسىمدى قوسۋدامىن. قالاي دەسەڭدەر، ارينە ۇزدىك وقۋمەنەن، ۇلگىلى تارتىپپەن، بەلسەندىلىگىممەن. بويىمداعى وسىنداي كەرەمەت ماقتانىش سەزىمدى كەي كەزدە قاتارلاس تۇرعان بالالارعا ءتۇسىنۋ قيىنىراق بوپ تۇرادى. سەبەبى مەن سول «تاعدىر تالكەگىنە ءتۇسىپ، تارىداي شاشىلعان ميلليون قازاقتىڭ ۇرپاعىمىن». ونى جاقسى تۇسىنە تۇرىپ، مەن تۋعان جەرىمنىڭ ءقادىر- قاسيەتىن باسقالارعا قاراعاندا وزگەشە سەزىنەمىن. سوندىقتان بىزدەن كەيىن كەلەتىن ۇرپاققا  احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ «ىزىڭداعان ماساسىنداي» بولىپ ، تۋعان جەرگە دەگەن پەرزەنتتىك سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن بويىنا ءسىڭىرۋ – ءوزىمنىڭ مىندەتىم دەپ بىلەمىن. قاتارلاس دوستار، كەلەر ۇرپاق ! ءبىزدىڭ قولىمىزعا دۇنيەنىڭ ءبىر كەرەمەتىنە تەڭەۋگە كەلەتىن  تۋعان جەرىمىز  بار. ونىڭ تاۋلارى، تاسى، سارقىراپ اققان كولدەرى مەن بۇلاقتارى وتكەن تاريحتان سىر شەرتىپ، قازاققا ءوز تەگىن ۇمىتتىرماۋعا زور كۇش بەرەدى. بەيبىتشىلىك زاماندا تاۋ ، مۇحيت اسىپ، و جاقتا كەرەمەت ءومىر ىزدەمەي-اق تۋعان ەلىڭە قىزمەت قىل. سوندا عانا بالالىق بورىشىڭ اقتالىپ، كەلەر ۇرپاق تۋعان جەرىندە، قازاق توپىراعىنا تامىرىن تەرەڭگە جىبەرىپ ەلىمىزدى «ماڭگىلىك ەل» قىلۋىنا سەنىمىم تولىق. سەندەردىڭ قارىنداستارىڭ اۆدول قىزى سارا.

---