قۇلماق
قۇلماق (حمەل، Humulus) — قوس ءۇيلى، كوپ جىلدىق، ءشوپ تەكتەس وسىمدىك. ساباقتارى ءتورت قىرلى، شىرماتىلىپ جەرگە توسەلە وسەدى، ءىشى كۋىس، قارماق سىقىلدى تىكەنەكتەرى بار، ۇزىندىعى 7 مەترگە دەيىن بارادى. جاپىراقتارى قاراما-قارسى ورنالاسقان، جۇرەك سىقىلدى، 3-5 سالالى، شەتتەرى ءبۇتىن، ساعاقتارى ۇزىن، ۇستىنگى جاعى كەدىر-بۇدىرلى، استىڭعى جاعى تەگىس. گۇلدەرى جاسىل، مايدا، ءبىر جىنىستى، شوعىرلانىپ تۇرادى. گۇل شوعى ءبىر-توپ جاسىل جاپىراقشالاردان قۇرالعان. انالىق گۇل شوعىرى جاپىراقشالارىنىڭ ءىش جاعىندا بەزدەرى بار، ال اتالىق گۇل شوعىرىنىڭ جاپىراقشالارى جاسىل سارى، قابىرشاقتى گۇل سەرىگىنەن جانە 5 جىپشەلەردەن تۇرادى. انالىق گۇل شوعىرى جاپىراقشالارىنداعى بەزدەردەن لۋپۋلين دەگەن ۇنتاق زات ءبولىنىپ شىعادى. شىلدە ايىنان تامىز ايىنا دەيىن گۇلدەيدى.
قۇلماق ورماندى جەرلەردە، وزەن جاعالارىندا، سايلاردا، بۇتالاردىڭ اراسىندا وسەدى. ءدارى جاساۋ ءۇشىن ونىڭ انالىق گۇل شوعىرىن تولىق اشىلىپ تۇرعاندا جيناپ الادى. قۇرامىندا لۋپۋلين، گۋمۋلەن، ۆالەريان قىشقىلدارى، حولين، تريمەتيلامين، ەفير مايلارى، سمولا، كاروتين بار. وسىمدىك — ۋلى. ونىڭ تۇنبالارىنىڭ نەسەپ ايدايتىن، قابىنۋعا قارسى اسەر ەتەتىن، جۇيكەنى تىنىشتاندىراتىن قاسيەتتەرى بار.
حالىق مەديسيناسىندا قۇلماقتى تاماققا تابەتتى ارتتىرۋ ءۇشىن، اسقازاننىڭ قابىنۋىن، ءىش وتكەندى ەمدەۋ ءۇشىن پايدالانادى. سونىمەن قاتار قۋىق پەن شونداناي نەرۆىسى قابىنعاندا، نەرۆ جۇيەسى قاجىعاندا قولدانىلادى. قۇلماقتى باۋىر جانە تالاق اۋرۋلارىن، بۋيرەكتىڭ، ءوت قابىنىڭ قابىنۋىن، شەمەندى، سارى اۋرۋدى ەمدەۋ ءۇشىن دە پايدالانادى. ىشەك قۇرتتارىن ءتۇسىرۋ ءۇشىن دە وسى وسىمدىكتىڭ تۇنباسىن ءدارى رەتىندە ىشەدى. ۇيقى قاشقاندا جاستىقتىڭ ىشىنە قۇلماقتىڭ انالىق گۇل شوعىرلارىن تولتىرىپ الىپ جاستانادى. بۇل وسىمدىكتىڭ شاش تۇسە باستاعاندا دا شيپالىق قاسيەتتەرى مول. قەيبىر عالىمدار قۇلماقتى گيپەرتونيا، اتەروسكلەروز اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن بۇلاۋ جاساپ پايدالانادى.
قولدانۋ ءتاسىلى
وسىمدىكتىڭ انالىق گۇل شوعىرىنىڭ 10 گرامىن قايناپ تۇرعان 1 ستاكان سۋعا سالىپ 30 مينۋت تۇندىرادى دا، كۇنىنە 1 اس قاسىقتان 3 رەت ىشەدى. ءسپيرتتى تۇنبا: 25 گرامم گۇل شوعىرىن 100 مل سپيرتكە سالىپ 10 كۇن تۇندىرادى دا، كۇنىنە 40 تامشىدان 3 رەت ىشەدى. وسىمدىك ۋلى بولعاندىكتان ودان جاسالعان دارىلەردى دارىگەردىڭ باقىلاۋىمەن پايدالانۋ كەرەك.
You Might Also Like
-
الماتى قالاسىنداعى №33 كىتاپحانادا ونىڭ باسشىسى قۋانىش رازاق قىزىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 15-جەلتوقساندا «تاۋەلسىزدىك تىنىسىڭ، بۇگىنگى داۋلەتىڭ، ەرتەڭگى ىرىسىڭ» تاقىرىبىندا مەكتەپ وقۋشىلارى، ...
-
قارا قاراقات (سمورودينا چەرنايا، Ribes nigrum L.) — بيىكتىگى 125 سانتيمەترگە جەتەتىن، بۇتالى وسىمدىك. جاپىراقتارى 3-5 سالالى، كەزەكتەسىپ ورنالاسقان، ساعاقتارى ۇزىن، تومەنگى جاقتارىندا بەزدەرى ...
