InfoHub Logo

قوجاقات (ەجيەۆيكا، Rubus) — بيىكتىگى 1-3 مەترگە جۋىق جارتىلاي بۇتالى وسىمدىك. ساباعى جەرگە توسەلىپ وسەدى، نەمەسە تىك ءوسىپ بارىپ مايىسىپ تۇرادى. بۇكىل بويى تىكەنەكتى. جاپىراقتارى قاۋىرسىن ءتارىزدى، ساعاقتارى ۇزىن، 3-5 جاپىراقشالاردان تۇرادى. شەتتەرى ارا ءتىستى، ءپىشىنى جۇمىرتقا ءتارىزدى، ەكى جاعىندا دا تۇكتەرى بار. گۇلدەرى اق، ءىرى، گۇل ءتاجىسىنىڭ جاپىراقشالارى دا، گۇل توستاعانشاسىنىڭ قالاقشالارى دا بەس-بەستەن. جەمىسى بىرنەشە سۇيەگى بار قارا داندەردەن تۇرادى. وزەن جاعالارىندا، توبەلەردىڭ باسىندا، بۇتالاردىڭ اراسىندا، جول جيەكتەرىندە وسەدى. ماۋسىم-شىلدە ايلارىندا گۇلدەيدى. دارىلىك ماقسات ءۇشىن ەسىمدىكتىڭ جاپىراعىن گۇلدەگەن كەزىندە، ال جەمىسىن پىسكەن كەزىندە جيناپ الادى. قۇرامىندا گليۋكوزا، فرۋكتوزا، ساحاروزا، اسكوربين كىشقىلى، كاروتين، ە ءۆيتامينى، ورگانيكالىق قىشقىلدار، يلىك زاتتار بار.

حالىق اراسىندا قوجاقاتتى جالپى ءىشتىڭ وتۋىنە جانە ديزەنتەرياعا (قانتىشقاققا) قارسى پايدالانادى. وسىمدىكتىڭ تەر شىعاراتىن، قابىنۋعا قارسى اسەر ەتەتىن قاسيەتتەرى بار. سوندىقتان ونى جۇتقىنشاق بەزدەرى قابىنعاندا، تاماق اۋىرعاندا، ءتىس ءتۇبىنىڭ ەتتەرى بوساعاندا اۋىز، تاماق شايقاۋ ءۇشىن پايدالانۋعا بولادى. بۇعان قوسا وسىمدىكتىڭ نەرۆتى تىنىشتاندىراتىن، دەنەگە قۋات بەرەتىن قاسيەتى دە بار. ونىمەن اسقازان جاراسىن، ىشەكتىڭ قابىنۋىن، شەمەن اۋرۋلارىن ەمدەۋگە دە بولادى.

قولدانۋ ءتاسىلى

ديابەتتى ەمدەۋ ءۇشىن شاعاننىڭ، دالا قىرىقبۋىنىنىڭ، قوجاقاتتىڭ جانە دارىلىك شۇيگىنشوپتىڭ ءبىر-بىر بولىگىن تەڭ مولشەردە الىپ ارالاستىرادى. وسى قوسپانىڭ 6-8 گرامىن قايناپ تۇرعان 1 ليتر سۋعا سالىپ تۇندىرادى دا، ىستىقتاي دا، سالقىنداي دا شەتىنەن ۇرتتاپ ىشە بەرەدى.

سۋلى تۇنبا جاساۋ ءتاسىلى: وسىمدىكتىڭ 20 گرامىن الىپ قايناپ تۇرعان 1،5 ستاكان سۋعا سالادى دا 20 مينۋت تۇندىرادى، سونان سوڭ ونى جارتى ستاكاننان كۇنىنە 3 رەت ىشەدى.

ىشەك قابىنعاندا قوجاقاتتىڭ ەكى بولىگىن، قىرمىزى گۇلدىڭ 1 بولىگىن الىپ بىر-بىرىنە ارلاستىرادى. بۇدان كەيىن وسى قوسپانى قايناپ تۇرعان 1 ستاكان سۋعا 4 شاي قاسىقتان كەلەتىندەي ەتىپ سالىپ ازىرلەيدى دە، 20 مينۋت تۇندىرادى، سونان سوڭ ونى جارتى ستاكاننان كۇنىنە 3-4 رەت ىشەدى.

---