سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
رامىزدەرىم، سەن نەتكەن ماڭىزدى ەدىڭ!
قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانى،
قارعالى اۋىلى، №241 ورتا مەكتەپتىڭ
تاريح ءپانى ءمۇعالىمى قۇدياروۆا زادا

ساباقتىڭ تاقىرىبى: رامىزدەرىم، سەن نەتكەن ماڭىزدى ەدىڭ!

ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا تۋعان جەرىن، تۋعان ەلىن، حالقىن ارداقتاپ ءجۇرۋدى ۇيرەتۋ؛
2. باقىتقا جەتەر داڭعىل جولدىڭ ءبىرى – تۋعان وتاندى سۇيۋدەن باستالاتىنىن ءتۇسىندىرۋ؛
3. وتانعا دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن وياتۋ، اتا زاڭىن، رامىزدەرىن قاستەرلەپ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: قاناتتى سوزدەر، تۋ، ەلتاڭبا، ەلباسىنىڭ سۋرەتتەرى.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. كىرىسپە ءبولىم
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
ءىىى. قورىتىندى

ءى. كىرىسپە ءبولىم (سىنىپ جەتەكشىسىنىڭ بايانداماسى)
دالامنىڭ كەڭدىگىندەي جۇرەگىم بار،
ءموپ – ءمولدىر ەلگە ارناعان تىلەگىم بار.
قاتارداعى قازاقتىڭ پەرزەنتىمىن،
وتانىما، ەلىمە، بەرەرىم بار.
- ادام شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەندە، كىندىك قانى تامعان جەرىن، تۋىپ – وسكەن جەرىن – وتان دەيدى. ءاربىر ادامدا تۋعان جەرگە دەگەن ىستىق سەزىم، ۇلكەن ماحاببات بولادى. قانداي قياعا، الىسقا كەتسە دە سول سەزىمى ساعىنىشقا ۇلاسىپ، جۇرەگىمەن ماڭگىلىك ءجىپسىز بايلانىستا بولادى. ادامزاتتىڭ پارىزى – تۋعان وتانىن گۇلدەندىرىپ، ساقتاپ ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزۋ. اتا – بابالارىمىز ۇرپاعىم وسى جەردە ەركىن ءوسسىن دەپ، كەلگەن جاۋعا تاپتاتپاي، بوساعادان اتتاتپاي، وتانى ءۇشىن ايقاسىپ، قانىن توككەن. سول ءۇشىن دە ءبىز جەرىمىزدى قاسيەتتى دەيمىز.
ەگەمەندى ەلىمىز جەر بەتىندەگى باسقا مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ، وركەنيەتتى ەل رەتىندە تانىلىپ، ءوزىنىڭ ەلتاڭباسىن، ءانۇرانىن، تۋىن بەلگىلەدى. وسى ءبىر قاسيەتتى بەلگىلەردىڭ ءمانىن ءاربىر ۇرپاق تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قاستەرلەي ءبىلۋى كەرەك. قازاق حالقىنىڭ اسىل ارمانى انگە اينالدى.
ەگەمەندى ەلىمىز جەر بەتىندەگى باسقا مەملەكەتتەرمەن تەرەزەسى تەڭ وركەنيەتتى ەل رەتىندە تانىلىپ 1992 جىلدىڭ 4 - ماۋسىمىندا مەملەكەتتىك رامىزدەرىن بەلگىلەدى.

ءرامىز – بەلگىلى ءبىر نارسەنى ءوز قالپىنان وزگە، جاناما سيپاتتاپ كورسەتۋدەن تۋاتىن سىر تاڭبا، ەستەتيكالىق كاتەگوريا، شارتتى بەلگى. مىسالى اق كوگەرشىن – بەيبىتشىلىك نىشانى، بالعا – جۇمىسشىنىڭ سيمۆولى. رامىزدەر تاريحىن گەرالديكا (ەلتاڭباتانۋ)، ۆيكسيكولوگيا (تۋتانۋ) عىلىمدارى زەرتتەيدى. مەملەكەتتىك رامىزدەردى پايدالانۋ، قولدانۋ ءتارتىبى تۋرالى ارنايى ەرەجە بار. ونى بۇلجىتپاي ورىنداۋ كەرەك.

ەلتاڭبا – جۇلدىزى جانعان ءورشىل حالىقتىڭ وزىنە ءتان، باسقاعا ۇقسامايتىن دارا بولمىسىن بويىنا سىڭىرگەن بەدەر. توبەمىزگە كوتەرىپ، تورىمىزگە ءىلىپ، توسىمىزگە قاداپ جۇرەر ۇلتتىق ناقىشىمىز.
ق ر مەملەكەتتىك ەلتاڭباسىنىڭ نەگىزى – شاڭىراق، مەملەكەتتىڭ ءتۇپ نەگىزى – وتباسىنىڭ بەينەسى.
ەلتاڭباداعى ءمۇيىزدىڭ نىشاندىق ءمانى: ول – ايبىن، ايبات اقجولتايدىڭ بەلگىسى. مەملەكەتتىك ەلتاڭبادا قوس بىردەي اي ءمۇيىزدى ءاپسانالىق ارعىماقتار بەلگىلەنگەن. ولار كيەلى شاڭىراقتى قوس قاپتالىنان وراپ، پالە – جالادان، ءقاۋىپ – قاتەردەن قىزعىشتاي قورىپ تۇرعانداي اسەر قالدىرادى. وتانىمىزعا قالتقىسىز قىزمەت ەتۋ يدەياسىن بىلدىرەدى.

مەملەكەتتىك ەلتاڭبادا بەس بۇرىشتى جۇلدىز بار. ول تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ قۇشاعى بەس قۇرلىققا بىردەي ايقارا اشىق، الەمدىك وركەنيەت كوشىنە ءوز بولمىسىمىزدى ساقتاي وتىرىپ ىلەسپەك نيەتىمىز بار دەگەن ويعا مەڭزەيدى. جۇلدىز – بيلىك بەلگىسى، باعىتتى ايقىندايتىن جارىق ساۋلە، اسقاقتىق پەن ماڭگىلىككە قۇشتارلىق سيمۆولى.

ءانۇران - حالىقتىڭ مۇڭى مەن مۇراتىن، قايعىسى مەن قۋانىشىن، بىرلىكتىڭ بەرەكەسىن، ۇلىستىڭ ۇيىتقىسىن، ۇلىلىقتىڭ جاراتىلىسىن قۇدىرەتتى سوزدەرمەن ولەڭ شۋماقتارىنا ەنگىزگەن، ەستىگەن جەردە ەلەڭ ەتكىزەر، وتانشىل، ۇلتجاندى رۋحىڭدى اسپانداتاتىن حالىقتىڭ جان داۋىسى، قۇدىرەتتى اۋەنى.

تۋ – كۇندى قۇشقان قىرانمەن قالىقتاپ، تۇتاستىق پەن بىرلىكتىڭ، ىنتىماق پەن ادالدىقتىڭ ىزگى نيەتىمەن ۇشتاسىپ، ءبىز دەگەن بىرەگەي ۇعىم، كوگىلدىر كوزىن كونەدەن تارتقان قۇدىرەتتى بەلگى. تەك سەنىڭ ەگەمەندىگىڭدى دۇنيەگە پاش ەتىپ تۇرار بايراق.

تۋدىڭ ءتۇسى – كوك. كوك ءتۇس – سۋدىڭ ءتۇسى. سۋ جوق جەر دە ءومىر دە جوق. ەگەر سۋ تارتىلىپ قالسا، وندا جەردى جاپقان جاسىل ءشوپ قۋراپ كەتىپ، بۇكىل دالا بوس مەكەنگە اينالار ەدى.
تۋداعى كۇن – ول دا بەكەر بەينەلەنبەگەن. كۇن - تىرشىلىكتىڭ قۋات كوزى. ول جەردەگى بارلىق نارسەگە ءومىر سىيلاپ تۇر، كۇننىڭ شاپاعى تامشىعا ۇقساتىپ سالىنعان.
كۇننىڭ شاپاعى دانگە دە ۇقسايتىن سياقتى. ءدان بايلىقتى بىلدىرەدى. ءدان بولسا، استىق تا كوپ، حالىق تا توق. نان بولسا ءان دە بولادى.

ال تۋدىڭ سابىنا تاقاۋ جەردەگى ويۋعا نازار اۋدارايىقشى، كادىمگى ۇلتتىق ويۋ – قوشقار ءمۇيىز، بۇعان قاراپ، قازاقستان تۋى ەكەنىن الەمدەگى كەز كەلگەن سانالى ازامات تاني قويارى ءسوزسىز.
تۋداعى قۇستىڭ سۋرەتى، بىرىنشىدەن، دالا قىرانى، دۇنيەدەگى ەڭ ءىرى قۇستاردىڭ ءبىرى، ەكىنشىدەن، بۇركىت – وتە كۇشتى. جۇرەكتى جانە ءتوزىمدى قۇس، ۇشىنشىدەن، باسقا قۇستاردىڭ بارىنەن دە بيىك ۇشادى.

تۋ شەت ەلدە ەكى جاعدايدا: مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساپارى كەزىندە جانە وليمپيادا جەڭىمپازدارى انىقتالعاندا كوتەرىلەدى. بۇل جاعدايعا وزدەرىڭ بيىلعى لوندون 2012 وليمپياداسىن تەلەديداردان كورىپ كۋا بولدىڭدار. ءبىزدىڭ جەڭىمپازدارىمىز تۇماندى البيوندا تۋىمىزدى 7 رەت كوتەرىپ، 7 رەت ءانۇرانىمىزدى اسقاقتاتتى. 200 - گە جۋىق مەملەكەتتىڭ الدىنا ءتۇستى. ەلىمىزدىڭ قورجىنىنا 7 التىن، 1 كۇمىس، 5 قولا مەدال ءتۇستى. قازاقستان بويىنشا جالپى جۇلدە قورى 13 مەدال، قازاقستان 12 - ءشى ورىنعا اياق تىرەدى. ءبىزدىڭ جەرلەستەرىمىز يليا يلين اۋىر اتلەتتەن وليمپيادا چەمپيونى، بوكسشى ماريا ۆولنوۆا قولا جۇلدەگەرى اتاندى.

ءىى. نەگىزگى ءبولىم (پىكىرتالاس، سۇحبات مىنا سۇراقتار بويىنشا)
1. رامىزدەر نە ءۇشىن قاجەت دەپ ويلايسىڭ؟
2. ءانۇراننىڭ شىعۋ تاريحى جايلى نە بىلەسىڭدەر؟
3. تۋدىڭ اۆتورى كىمدەر، ونىڭ تاريحى جايلى نە ايتاسىڭدار؟
4. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ايعاعى – ءانۇران ويناعاندا، تۋدى كورگەندە قانداي سەزىمدە بولاسىڭدار؟
5. انا ءتىلىمىزدىڭ قازىرگى مارتەبەسى قانداي دەڭگەيدە؟
6. تالاي بوزداقتىڭ قانىمەن كەلگەن تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، بەرىك بولۋى ءۇشىن بىزگە ەڭ الدىمەن نە قاجەت؟
7. ەلتاڭبا بەلگىلەرى جايلى نە بىلەسىڭ؟
8. «وتان وتباسىنان باستالادى» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
9. وزدەرىڭدى ەلىمىزدىڭ پاتريوتتارىمىز دەپ ويلايسىڭدار ما، ونى قالاي كورسەتەر ەدىڭ؟
10. «پاتريوت» ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟

ءىىى. قورىتىندى
- بالالار، قازاقستاننىڭ بولاشاعى سەندەردىڭ قولدارىڭدا. بولاشاق دەپۋتاتتا، پرەمەردە، پرەزيدەنتتە سەندەرسىڭدەر. قازاقستاننىڭ قارىشتاپ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن دا سەندەرسىڭدەر. بۇگىنگى تاربيە ساعاتىنان نە تۇيدىڭدەر؟
- ءبىلىمدى، پاتريوت، ەڭبەكسۇيگىش، ۇلتىن، تاريحىن، مادەنيەتىن جەتىك بىلەتىن ازامات بولۋ كەرەك.
- ەندەشە سەندەر سەرت بەرە الاسىڭدار ما؟
- «مەن ق ر ازاماتى وتانىم قازاقستاننىڭ دۇنيە جۇزىندە الدىڭعى قاتارلى، ادىلەتتى، وركەنيەتتى ەل بولۋى ءۇشىن ساپالى ءبىلىم الامىن. جوعارعى مادەنيەتتى ازامات بولامىن. تۋعان حالقىمنىڭ اتا – ءداستۇرىن جالعاستىرامىن. مەملەكەتىمىزدىڭ پرەزيدەنتىن قۇرمەتتەيمىن. كونستيتۋسياسىمەن زاڭدارىن بۇلجىتپاي ورىندايمىن، ەلىمنىڭ تۋىن، ەلتاڭباسىن، ءانۇرانىن سىيلاپ، قاستەرلەيمىز دەپ سەرت ەتەمىز»

- رامىزدەرىم!
سەن نەتكەن ماڭىزدى ەدىڭ.
سەنىڭ اسىل قازىنام ناعىز كەرىم،
توبەمدە تۋ، توسىمدە ەلتاڭبام بار،
ءانۇرانداي اۋزىمنان ءۇن ۇزبەدىم.
اسپانىمدا كوك تۋىم تۇر ءوڭ بەرىپ،
ەلتاڭبامدى تورىمنەن جۇرەم كورىپ،
انۇرانمەن ءار تاڭدا ويانامىن،
راقاتتانىپ دۇنيەم تۇگەلدەنىپ.
ءبىر اۋىزدان ايتىلىپ ءانۇرانىم،
ەلتاڭباممەن الەمگە تانىلامىن.
ءبىر جاعادان باس شىعىپ، ءبىر جەڭنەن قول،
كوك تۋىمنىڭ استىنان تابىلامىن.
رامىزدەرىم، سەن نەتكەن ماڭىزدى ەدىڭ،
سەننەن باسقا كەلمەيدى ءسان ىزدەگىم.
سەندەرمەنەن جەتىپ سان جەڭىستەرگە،
گۇلدەپ ءالى – اق اينالار اڭىزعا ەلىم.

- ەلىمىزدە ماڭگى تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك بولسىن دەپ بۇگىنگى ساباعىمىزدى مەملەكەتتىك انۇرانىمىزبەن اياقتايمىز.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما