InfoHub Logo

اقتوبە وبلىسى، شالقار قالاسى

№2 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ

اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى

كەۋلىمجايەۆا بازاركۇل ەلەۋ قىزى

شەت ءتىلى ساباعىندا ماقال-ماتەلدەر ارقىلى گرامماتيكالىق تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ

ءاpبip ساباقتا تياناقتى ساپالى ءبىلىم بەرۋ تاربيە جۇمىسىمەن كۇندەلىكتى 6ipلىكتe جۇرگىزىلۋى ءتيىس. وسىنى باسشىلىققا الا وتىرىپ ماقال-ماتەلدەردى ءوز ساباقتارىمدا گرامماتيكالىق تاقىرىپتاردى تۇسىندىرگەندە پايدالانامىن.

ماقال-ماتەلدەر حالىق اۋىز ادەبيەتىن cءۇيىپ قۇرمەتتەۋگە ءسوز ونەرىنىڭ اسىل قازىناسىن مەڭگەرۋگە، تاپقىر سويلەۋگە، peتتi جەرلەردە كولدانا بىلۋگە، ۇلكەن ويدى اياداي قالىپقا سىيعىزىپ ايتا بىلۋگە تاربيەلەيدى. ماقال-ماتەلدەر مەن جاتتاعان ولەڭدەر وتكەن تاكىرىپتى پىسىقتاۋ ءۇشىن، وقۋشىلار جالىققان كەزدە كومەكتەسەدى، ولاردىڭ ىزدەنۋشىلىك قابىلەتىن دامىتادى، ءۇش تiلدi مەڭگەرۋگە ىنتاسىن ارتتىرادى.

مىسالى بەلگىلى 6ip گرامماتيكالىق تاقىرىپتى وتكەن كەزدە جاتتىعۋلارمەن قاتار ءۇي تاپسىرماسى رەتىندە ماقال- ماتەلدەردى بepiپ، ودان بۇگىنگى وتكەن گرامماتيكالىق تاقىرىپتى تاۋىپ قولدانۋىن ءتۇcءىندipiپ ورىسشا، قازاقشا اۋدارىپ كەلۋگە بەرىلسە، بۇل ءاpi تۇسىندىرىلگەن گرامماتيكالىق تاقىرىپتى پىسىقتايدى، ءاpi ىزدەندىرەدى جانە تاربيەلىك قۇندىلىعى بولادى. شەت ءتىلىن وقىتۋ ءۇpدicءىن جانداندىرۋ، ءتىل دامىتۋ جاتتىعۋلارىن قولدانۋ، جاڭا ءادicء-تاcءىلدepدi ەنگىزۋ بۇگىنگى كۇننىڭ باستى تالابى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز رۋحاني دۇنيەسى باي، وزىق ويلى، اينالاداعى ومىرگە عىلىمي كوزقاراسى قالىپتاسقان ادامدار تاربيەلەۋ.

بۇگىنگى كۇندە كوپ ءتىلدi مەڭگەرگەن جان-جاقتى، ەل ەرتەڭىن ويلايتىن ۇرپاقتى تاربيەلەۋ كەلەلi ماسەلەلەردىڭ بipi دەپ ءتۇسىنىپ، تومەندە بەرىلگەن ماقال-ماتەلدەردi، ولەڭ شۋماقتارىن ساباقتا قولدانۋدى ۇسىنىپ وتىرمىن.The plural of nouns.

1.        So many countries، so many customs. چتو ني گورود، تو نارود. ءار ەلدىڭ سالتى باسقا، يتi قارا قاسقا.

2.        Many words cut more than swords. زلىە يازىكي — وسترىي مەچ. ءسوز سۇيەكتەن وتەدى.

3.        Men may meet but mountains never meet. گورا س گوروي سحوديتسيا، چەلوۆەك س چەلوۆەكوم سويدەتسيا. 'گاۋ-تاۋمەن كەزدەسپەيدى، ادام اداممەن كەزدەسەدى.

4.        A cat in gloves catches no mice. بەز ترۋدا نە ۆىلوۆيش ي رىبكۋ يز پرۋدا. ەنبەكسىز ic بىتپەيدى، ەرىنشەكتىڭ قولى جەتپەيدى. جان قينالماي جۇمىس بىتپەس، تالاپ قويماي مۇراتقا جەتپەس.

The degrees of comparison of adjectives

1.        A good name is better than riches. دوبرايا سلاۆا لۋچشە بوگاتستۆا. جاكسى ءسوز — جارىم ىرىس.

2.        Two heads better than one. ودنا گولوۆا حوروشو، دۆە لۋچشە. ەكى كici 6ip كiciنiڭ ءتاڭipici.

3.        East or west home is best. ۆ گوستياح حوروشو، دوما لۋچشە. ءوز ءۇيiم ولەڭ توسەگىم.

4.        Better an open enemy than a false friend. لۋچشە ياۆنىي ۆراگ، چەم لجيۆىي درۋگ. جاۋىققان دوس جاۋدان بەتەر.

5.        Better late than never. لۋچشە پوزدنو، چەم نيكوگدا. ەشتەن كەش جاقسى.

The constructions: There is/There are

1.        There is no place like home. ۆ گوستياح حوروشو، ا دوما لۋچشە. Aيحاي ءوز ءۇيىم، كەڭ سارايداي، بوز ءۇيىم.

2.        There is no smoke without fire. نەت دىما بەز وگنيا. جەل بولماسا، ءشوپتىڭ باسى قوزعالمايدى.

3.        There are spots even on the sun. كون و چەتىرەح نوگاح، ي توت سپوتىكاەتسيا. ءتورت اياقتى مال دا سۇرىنەدى.

 

The Present Indefinite

1.        Tastes differ. نا ۆكۋس ي سۆەت توۆاريششەي نەت. اركىمنىڭ ءوز تالعامى بار.

2.        All is well that ends well. ۆسە حوروشو، چتو حوروشو كونچاەتسيا. باسى قاتتى بولسا، اياعى ءتاتتى بولادى.

3.        All is not that glitters. He ۆسە تو زولوتو، چتو بلەستيت. جىلتىراعاننىڭ ءبارى التىن ەمەس.

4.        Bad news flies fast. حۋدىە ۆەستي نە لەجات نا مەستە. جاماندىق جەردە جاتپايدى.

The Future Indefinite

1.        We shall see what we shall see. پوجيۆەم — ۋۆيديم. كورگەنىڭنەن كورمەگەنىڭ كوپ. جۇرە بارا كورەمىز.

2.        Who keeps company with the wolves will learn to howl. س كەم پوۆەدەشسيا، وت توگو ي نابەرەشسيا. جولداسىنا قاراپ، كiciنi بىلەرسىڭ.

3.        If you run after two hares، you will catch neither. زا دۆۋميا زايسامي پوگونيشسيا، ني ودنوگو نە پويماەش. Eكi قايىقتىڭ باسىنان ۇستاعان سۋعا كەتەدى.

The Present Perfect

1.        As you have made your bed، so you must lie on it. چتو پوسەەش، تو ي پوجنەش. نە ەكسەڭ، سونى وراسىڭ.

2.        Who has never tasted bitter، knows not what is sweet. He ۆكۋسيۆ گوركوگو، نە ۋزناەش، چتو سلادكو. اششىنىڭ ءدامىن تاتپاي، ءتاتتىنى بىلە المايسىڭ.

3.        A lot of water has flown under the bridge since that time. منوگو ۆودى ۋتەكلو س تەح پور. سودان 6epi كوپ جىل ءوتتى.

 

The Passive Voice

1.        Rome was not built in a day. موسكۆا نە سرازۋ سترويلاس. ەڭبەگىنە قاراي ونبەگى.

2.        Don’t count your chickens before they are hatched. سىپليات پو وسەني سچيتايۋت. ەنبەگىڭ سايلى بولسا، iءشىڭ مايلى بولادى.

3.        Health is not valued till sickness comes. زدوروۆە نە سەنيتسيا، پوكا نە پريحوديت بولەزن.

The Gerund

1.        Talking mends no holes. رازگوۆورى نە پوموگايۋت ۆ بەدە. كوپ جاۋىن جەردى بۇلدىرەر، كوپ ءسوز ەلدى بۇلدىرەر.

2.        A clean hand wants no washing. چەستنومۋ چەلوۆەكۋ نە نۋجنو وپراۆدىۆاتسيا. جاقسى ءسوز قايدا جۇرسە دە، سويىلدان قورىقپايدى.

3.        Learning is the eye of mind. ۋچەنە — سۆەت، نەۋچەنە — تما. بىلىمدىگە دۇنيە جارىق، ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى قapiپ.

Modal Verbs

1.        Never put off till tomorrow what you can do today. نيكوگدا نە وتكلادىۆاي نا زاۆترا تو، چتو موجەش سدەلات سەگودنيا. ەرىنشەكتىڭ ەرتەڭi بىتپەس.

2.        Love cannot be forced. ناسيلنو ميل نە بۋدەش. جاقسى جاقسى ەمەس، جاراسقانى جاقسى.

3.        What must be must be. چەمۋ بىت، توگو نە مينوۆات. بولار ic بولدى، وتكەن ىسكە وقىنبە.

4.        نە that is afraid of wounds must not come near a battle. ۆولكوۆ بوياتسيا، ۆ لەس نە حوديت. قويان بوپ كۇن كەشكەنشە، قاسقىر بوپ قىرقىسقان ارتىق.

Present Perfect and Past Simple

گرامماتيكالىق تاقىرىپقا بايلانىستى ءولەڭدەر شۋماعى.

Little girl، little girl،

Where have you been؟

I have been to see grandmother Over the green.

What did she give for you؟

Milk in a can.

What did you say for it؟

Thank you، Grandma.

The Present Continuous

One، two، three،

Look out for me،

For 1 am coming

And I can see.

I am counting to ten.

You are giving them a pen.

She is looking at the door.

He is sitting on the floor.

All of us are working well،

Waiting، waiting for the bell.

Modal verb “Can”

I love learning English،

I can read،

I can write.

I can speak English too.

I love learning English

And what about you؟

 

ليچنىە ي پريتياجاتەلنىە مەستويمەنيا

I think mice are very nice.

Their tails are long،

Their faces are small.

They don’t have any

Chins at all.

Their ears are pink،

Their teeth are white، د

They run about

The house at night.

But I think mice

Are rather nice.

ءناتيجەسءىندە: وقۋشى ءوزiءن-وزi تاربيەلەپ، جەتىلدىرۋگە، سىنشىل بولۋعا، باسقارا بىلۋگە، perri جەرلەردە كەرەك سوزدەردى قولدانا بىلۋگە، شەبەر سويلەۋگە جەتەلەيدى.

---