InfoHub Logo

ەرتەدە مامبەتالى دەگەن جىگىت ءبىر كۇنى ناعاشىسىنىڭ اۋىلىنا قىدىرىپ بارا جاتىپ، جولشىباي شۇباعان كوشكە كەزدەسەدى. مامبەتالى كوش باستاۋشى قارتتان اماندىق سۇراسىپ، ءوزىنىڭ بەتالىس جولىن ايتادى. بۇلار دا سول باعىتقا قونىس اۋدارىپ كەلەدى ەكەن. ءبىراز جۇرگەن سوڭ، كوشتىڭ جەتەگىندە كەلە جاتقان الا بيە قۇلىندايدى. سوندا قارت:

— شىراعىم! جولدان قوسىلعان قوناق ەدىڭ، مىنا بيە دە دالادا قۇلىندادى، جولىمىز بولار، ساعان بەرگەن سىيىم بولسىن، — دەپ، شۇبار قۇلىندى مامبەتالىگە بەرىپتى. مامبەتالى جاس قۇلىندى شاپانىنا وراپ، ناعاشىسىنىڭ ۇيىنە الىپ كەلەدى دە، از عانا ۋاقىت باعىپ، ۇيىرگە قوسىپ جىبەرەدى.

ارادا ءبىراز جىلدار وتكەندە مامبەتالىنىڭ ءمىنىپ جۇرگەن اتى ورعا قۇلاپ مەرتىگىپتى. ەندى جاياۋ قالعان مامبەتالى ناعاشىسىنىڭ جىلقىسىنا كەلىپ، تاڭداعان جىلقىسىنا قۇرىق سالادى. ءبىراق قۇرىق بۇرىننان وزىنە بەلگىلى كەربەز تورىعا دارىماي، شۇباردىڭ موينىنا تۇسە بەرەدى. اقىرى مامبەتالى شۇبار اتتى ۇيىنە اكەلىپ ۇيرەتەدى. شۇبارمەن اڭعا شىعىپ، تالاي رەت قاسقىر، تۇلكىلەردى سوعىپ الادى. باياعى جولدا تۋعان قۇلىن بۇل كۇندەگى شۇبار ات، ونى، ارينە، مامبەتالى بايگەگە شابادى دەپ ويلامايدى، جارىستارعا دا قوسپايدى.

ءبىر كۇنى كورشى اۋىلدا توي بولىپ، وعان مامبەتالى دە بارادى. تويعا شاباتىن اتتاردى كورىپ، «شۇباردى دا سىنايىنشى» دەگەن ويمەن مامبەتالى جۇيرىكتەردىڭ قاتارىنا شۇباردى بايلاپ، ءوزى شەتكەرى تۇرادى. بايگىگە قاتىساتىن سايگۇلىكتەردى كورۋگە كەلگە سىنشى:

— وسى جارىستىڭ جۇلدەسىن اناۋ تۇرعان شۇبار الادى. ءوزى كارى ات ەكەن. ەڭ بولماسا، ولەرىمنىڭ شاعىندا ءبىر رەت توپقا تۇسپەدىم-اۋ، دەپ تۇرعان سياقتى. سول جانۋاردىڭ جانىن قيناماي-اق، بايراعىن بەرىڭدەر، — دەيدى.

بۇرىن ءبىرىنشى ورىن الىپ دانىككەن، وسى جولعىدان دا ۇمىتكەر بيلەر سىنشىنىڭ بۇل ايتقانىن جاقتىرمايدى. ات ايداۋشى بايگىگە شاباتىن سايگۇلىكتەردى بولەك شىعارىپ، ەرتەڭ تاڭدا كومبەدەن جىبەرىلەتىنىن حابارلايدى. مامبەتالى سول جەردەن ەسەن دەگەن بالانى شۇبارعا مىنگىزىپ، توپقا قوسىپ جىبەرەدى.

تاڭعى سالقىنمەن قاز-قاتار جىبەرىلگەن اتتار ىلگەرى قاراي لاپ قويعاندا، شۇبار ەڭ سوڭىندا قالادى. جول ۇزاعان سايىن جۇيرىكتەردىڭ ارالارى ۇزاپ، بىر-بىرىنەن الشاقتاي تۇسەدى. ارتتاعى شۇبار ءبىراز شاپقان سوڭ دەنەسى قىزىپ، باۋىرىن جازا باستايدى. الدىنداعىلاردى بىرتىندەپ قۋىپ جەتىپ، ىلگەرى اسا بەرەدى. وسىلايشا، ەسەن سوڭعى قاراقشىعا كەلىپ: «الدا كىم بار؟» دەپ سۇرايدى.

— ءبىرىنشى بولىپ بارا جاتقان اقباقاي مەن قاراكەر جاڭا عانا ءوتتى، — دەيدى قاراقشى.

مۇنى ەستىگەن ەسەن شۇبارمەن ىلگەرى ۇمتىلادى. قىزىپ العان شۇبار جەر تانابىن قۋىرىپ، اقباقاي مەن قاراكەردى ىلەزدە قۋىپ جەتەدى. ءبىراز تىزگىنىن تەجەپ، قاتارلاسا شاۋىپ، ەل قاراسى كورىنگەن شامادا شۇبار جەكە العا شىعىپ، قۇلدىراي جونەلەدى. ءسويتىپ، اقباقاي مەن قاراكەردەن ءبىر توبە ۇزاپ العا كەتەدى. اتتاردىڭ كەلۋىن اسىعا كۇتكەن حالىق كوز ۇشىنان كورىنگەن جالعىز قارانى: «مىناۋ كەلە جاتقان، بۇرىن جارىستىڭ الدىن بەرمەيتىن اقباقاي عوي» دەپ تۇرعاندا، شۇبار ات بولىپ شىعادى.

شۇباردىڭ ءبىرىنشى كەلگەنىنە سىنشىدان باسقا ادام سەنبەيدى. اسىرەسە، اقباقايدىڭ يەسى، بي:

— شۇبار كومبەگە بارماي، جولدان قوسىلعان، سوندىقتان بايگى مەنىكى، — دەپ جەڭىستىك بەرمەي تۇرعاندا ات ايداۋشى كەلەدى. حالىق ونى ورتاعا الىپ: «شۇبار اتتى كومبەدەن كوردىڭ بە؟» — دەپ سۇرايدى. سوندا ات ايداۋشى:

— بارلىق ات بىرگە كەتكەندە شۇبار ەڭ سوڭىندا قالىپ قويعان ەدى، — دەيدى. مۇنان سوڭ ىلاجى قالماعان بيلەر شۇبار اتتىڭ بايگىسىنە قارسىلىق ەتە المايدى. مامبەتالى بايگىنى الىپ ەسەنگە بەرەدى دە، ءوزى ۇيىنە قايتادى. سول شۇبار اتتىڭ شابىسىنا جينالعان ەل رازى بولادى. اسىرەسە وسى جيىننىڭ ىشىندە بولعان ءبىر دومبىراشى شۇبارعا كوڭىلى تولىپ: «قارانىڭ ءبىر اتى، ءبيدىڭ مىڭ اتىنا تۇرادى»، — دەپ، «شۇبار ات» كۇيىن شىعارىپتى.

---