«سوعىمباسى» دەگەن نە؟
بۇگىن نارتايلاردىڭ ءۇيى كۇندەگىگە قاراعاندا قاربالاس. كىلەم، تەكەمەتتەر قاعىلىپ، ءۇي ءىشى تاپ-تۇيناقتاي بولىپ، رەتكە كەلدى. تۇستەن كەيىن قاربالاس قازان-وشاق جاققا قاراي اۋىستى.
نارتاي شىدامادى. ۇلكەن استاۋعا قۇرت ەزىپ وتىرعان اجەسىنىڭ قاسىنا باردى.
— اجە، بۇگىن ۇيگە قوناق كەلە مە؟— دەدى سىر تارتىپ.
— ءيا. سەن بىلمەيسىڭ بە؟— دەدى اجەسى وزىنە قايتارا سۇراق تاستاپ.
— جوق. مەن بىلمەيمىن. ماعان ەشكىم ايتقان جوق قوي…
— اتاڭ ەكەۋىمىز وسىدان ءبىر اپتا بۇرىن كوشەنىڭ باسىنداعى سەرىك اعاڭنىڭ ۇيىنە سوعىمباسىنا بارىپ ەدىك قوي. سوندا اتاڭ سول ۇيگە جينالعان كىسىلەردى بۇگىنگى كۇنگە ءبىزدىڭ ۇيگە سوعىمباسىنا شاقىرىپ قويعان.
سوعان عوي قاربالاس بولىپ جاتقانىمىز.
— اجە، سوعىمباسى دەگەن نە؟— دەدى نارتاي ەندى اڭگىمەنى باسقا تاقىرىپقا بۇرىپ.
— سوعىمباسى دەگەن قاراعىم جاقسى نارسە. قىستى كۇنى ەلدىڭ ءبارى سوعىم سويادى. ءبىز دە وتكەن جولى كەر اتتى سويدىق قوي. سوعىمباسى — سول سوعىمعا سويىلعان مالدىڭ ەتىنەن اسىپ، كورشىلەر مەن اعايىن-تۋىسقا ءدام تاتىرۋ. بۇل سوناۋ اتا-بابامىزدان كەلە جاتقان سالت، ءداستۇر. ادامدار ءبىر-بىرىن شاقىرىپ، اڭگىمە-دۇكەن قۇرىپ، ونەرلىلەرى ونەرىن كورسەتىپ، مارە-سارە بولاتىن دۋماندى باسقوسۋ. جىرشىلار جىر ايتادى، اقىندار بىر-بىرىمەن ايتىسادى، ال ۇلكەندەر ونەگەلى اڭگىمە ايتىپ، جاستاردى جاقسىلىققا باۋليدى. سەن سەكىلدى بالالار بىر-بىرىنە ەرتەك ايتىپ، قىزىققا باتادى… ەندى ءبىلدىڭ عوي سوعىمباسىنىڭ نە ەكەنىن؟
— ءيا. ءبىلدىم،— دەدى نارتاي باسىن يزەپ.
— وندا كەشكە بالالارعا ايتىپ بەرەتىن
ەرتەگىڭدى ازىرلەي بەر…
كەش تە بولدى. «اس-سالاۋ-ۋ-ماعالايك-ۋ-م» دەپ داۋىس كوتەرە سالەم بەرگەن ۇلكەن-كىشى قوناقتار بىرىنەن كەيىن ءبىرى كەلە باستادى. اق ساقالدى اتالار قۇشاق ايقاستىرا امانداسىپ، ال اجەلەر قول الىسا كورىستى. ونان كەيىن جاعداي ءبىلىستى. ءسويتىپ، اياق استى قاۋقىلداستى دا قالدى.
ءبىرازدان سوڭ ءبارى داستارقان باسىنا جايعاستى. باتا بەرىلىپ، شاي قۇيىلا باستادى.
وسى تۇستا نارتايدىڭ اكەسى:
— قوش كەلدىڭىزدەر!— دەپ جۇرت نازارىن وزىنە اۋداردى.
— حالقىمىزدا «سوعىمباسى — بەرەكەنىڭ باسى» دەگەن ءسوز بار. ءبىر شاۋگىم شاي — بولىنبەگەن ەنشىمىز. سول ەنشىمىزدى ءبولىسىپ ىشەيىك دەپ، ۇيدەگى ۇلكەندەردىڭ باستاماسىمەن وزدەرىڭىزدى سوعىمباسىنا شاقىرىپ وتىرعان جايىمىز بار. ءبىر اۋىلدا تۇرساق تا ءبىر-بىرىمىزدى كوپ كورە بەرمەيمىز. اڭگىمە ايتىپ، ىشىپ-جەپ وتىرىڭىزدار!
قوناقتار ۇزاق وتىردى. كوپتەگەن اڭگىمەلەر ايتىلدى. شاي ءىشىلدى، ەت جەلىندى، تاعى دا شاي ءىشىلدى. اجەلەر قوسىلىپ ءان سالدى. نارتاي باستاعان بالالار دا ونەر كورسەتىپ، تاقپاق ايتتى، ءان سالدى. ءسويتىپ قوناقتار ريزاشىلىقپەن: «سوعىمدارىڭ شۇيگىن بولسىن! بالا-شاعاعا بۇيىرتىپ جەگىزسىن!» دەگەن تىلەكتەرىن ايتىپ تاراسىپ جاتتى.
وسىنىڭ ءبارىن ءوز كوزىمەن كورىپ، ءبىراز قىزىققا باتقان نارتاي ىشتەي: «سوعىمباسى دەگەن توي سياقتى ەكەن عوي» دەگەن ويدا قالدى.
You Might Also Like
-
— تۇر،— دەدى اجەسى نارتايعا.— اۋىلدا توي بوپ جاتسا، جاتا ما ەكەن بالا؟
