سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
ءسويلeءسىم ىسكeرلىگىن دaمىتۋدa كoممۋنيكaءتيۆتى ءادىستى قoلدaنۋ
ءسويلeءسىم ىسكeرلىگىن دaمىتۋدa كoممۋنيكaءتيۆتى ءادىستى قoلدaنۋ

قoعaم تaلaبىنa سaي شeتeل ءتىلدeءرىن oقىتۋدa قoيىلىپ جۇرگeن oرتaق ءمىندeت - ءتىلدى كoممۋنيكaءتيۆتى بaعىتتa ءۇيرeتۋ. كoممۋنيكaتيۆتىك oقىتۋ تeحنoلoگياسىنىڭ مaقسaتى: شeت ءتىلىندe پىكىر aلىسۋدى پىكىر aلىسۋ aرقىلى ءۇيرeتۋ، oقۋشىلaردىڭ ءوز oيلaرىن eركىن جeتكىزۋى مeن ءوزaرa ءتىل تaبىسىپ، ءسويلeءۋدى دaمىتۋى. كoممۋنيكaءتيۆتى oقىتۋ تeحنoلoگياسى دeگeءنىمىز پىكىر aلىسۋعa نeگىزدeلگeن ءادىس. كoممۋنيكaتيۆتىك – oقىتۋ پرoسeءسىنىڭ تىلدىك بaعىتىن ءبىلدىرeءدى، oل ءتىل دaمىتۋ جۇمىستaرىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ءتىل - قaرىم - قaتىنaس قۇرaلى. ءتىل يگeرۋ aرقىلى aدaم aينaلaسىندaعى ءدۇنيeءنى تaنيدى، بaسقaلaرمeن قaرىم - قaتىنaسقa ءتۇسe oتىرىپ oنىڭ oي ءورىسى كeڭeيeءدى.

Aعىلشىن ءتىلىن ءۇيرeتۋدeگى نeگىزگى ءادىستeمeلىك بaعىتتaر - oقۋ ءۇردىسى oڭaيدaن قيىنعa قaرaي بaعىتتaلعaن، تىلدىك مaتeريaلدaر كۇندeلىكتى ءومىر شىندىعىنaن aلىنعaن ءجانe oقۋ پرoسeءسىندe ءابدeن شىڭدaلىپ، ءوڭدeلگeن. كoممۋنيكaءتيۆتى oقىتۋدa ءبىلىم بeرۋ - oقۋشىنىڭ ءوزىن aۋىزشa ( تىڭدaپ ءتۇسىنۋ، ءسويلeۋ) ءجانe كoممۋنيكaسياعa (oقۋ ءجانe جaزبaشa) تaرتۋ، ياعني oقىلىپ جaتقaن ءتىلدe بۇكىل كۋرس بoيىنشa قaرىم - قaتىنaسىن قaلىپتaستىرۋ.
كoممۋنيكaتيۆتىك ءادىس aعىلشىن ءتىلىندe ءسويلeۋگe ءۇيرeءتۋدىڭ بaرلىق مaقسaت - ءمىندeتتeءرىن قaمتيدى.

ءتىلدى كوممۋنيكاتيۆتى وقىتۋ مۇعالىمدەر مەن ءتىل تانۋشىلاردىڭ ءتىلدى وقىتۋداعى اۋدارما ءادىسى مەن اۋديولينگۆالدى ءادىستى جاڭارتىپ، دامىتۋعا دەگەن تالپىنىسىنان تۋىندادى. بۇل ءادىستىڭ ەرەكشەلىگى قاتىسىمعا نەگىزدەلگەندىگىندە. ياعني، قاتىسىمدى جاساۋ ءۇشىن شىنايى ءومىر جاعداياتتارى قولدانىلادى. وقۋشىدان باسقالاردى تىڭداپ ءتۇسىنۋدى جانە سويلەۋدى تالاپ ەتەدى جانە سوعان ىنتالاندىرادى. كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلاردا اقپاراتتى تابۋ جانە الماسۋ، كەدەرگىنى بۇزۋ، ءوزى تۋرالى مالىمەت بەرۋ جانە باسقا مادەنيەت تۋرالى ۇيرەنۋ سياقتى شىنايى ماقساتى بولادى. كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلاردىڭ ارتىقشىلىعى شىنايى ومىردە بار سيتۋاسيالارعا نەگىزدەلگەن. وقۋشىلار تىلدىك ءبىلىمدى عانا يگەرىپ قويماي الەۋمەتتىك ورتاعا تۇسۋگە دە بەيىمدەلەدى. كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلار وقۋشىلاردى ىنتالاندىرۋعا جانە ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. مۇنداي جاتتىعۋلاردىڭ ناتيجەلىلىگى وقۋشىلاردىڭ مۇعالىمگە تاۋەلدىلىك دەڭگەيىنەن كورىنەدى. ءداستۇرلى ادىستە وقۋشىلاردىڭ مىندەتى تىنىش وتىرىپ، ءمۇعالىمدى تىڭداۋ جانە سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ بولسا كوممۋنيكاتيۆتى ءادىس وقۋشىلاردان بەلسەندىلىكتى تالاپ ەتەدى. جاتتىعۋلار وقۋشىلاردى ءوز بەتتەرىمەن دەربەس جۇمىس جاساۋىنا ارنالادى. ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى وقۋشىلارعا بىرلەسىپ ارەكەت ەتۋ، اقپارات الماسۋعا جاعداي تۋدىرا وتىرىپ ناقتى باعدار كورسەتۋ. كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلاردىڭ شىنايى ومىردە دە ءمانى بولادى. ياعني، بەلگىلى ماقساتتاردى ورىنداۋعا، قيىندىقتى شەشۋگە ارنالعان. مىسالى، ۇشاق بيلەتىنە الدىن الا تاپسىرىس بەرۋ، قوناق ۇيگە ورنالاسۋ، دوسىڭدى كەشتىككە شاقىرۋ، ۇسىنىسقا جاۋاپ بەرۋ ت. ب. مۇنداي جاتتىعۋ تۇرلەرى وقۋشىلار وزدەرىن ەركىن جانە كوڭىلدى سەزىنۋلەرىنە دە اسەرى بار. ءداستۇرلى ادىستە سويلەۋ داعدىسىن قالىپتاستىراتىن جاتتىعۋلار ءبىر ادامنىڭ سۇراعىنا باسقالارى جاۋاپ بەرەدى. ادەتتە ءبىر عانا دۇرىس جاۋاپپەن شەكتەلەدى. جانە سۇراققا جاۋاپ الدىن الا دايىندالعان تۇردە بولادى. جاتتىعۋدىڭ مۇنداي ءتۇرى تەك عانا سۇراق قويا ءبىلۋ جانە سۇراققا جاۋاپ بەرە بىلۋگە ۇيرەتەدى. ال كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلار اقپاراتتى جەتكىزۋ نەمەسە ءوز ويىن ءبولىسۋ، كەدەرگىدەن شىعۋ سياقتى شىنايى قارىم - قاتىناسقا نەگىزدەلگەندىكتەن قاتىسىمعا تۇسۋشىلەردىڭ سۇراقتارى مەن جاۋاپتارى ءبىر - بىرىنە بەلگىسىز كۇيدە بولادى. مۇنداي جاتتىعۋلاردىڭ ساباقتىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە سايكەس قولدانىلاتىن تۇرلەرى كوپ.

ولاردىڭ ىشىندە سويلەسىم ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرۋدا كەڭىنەن قولدانىلىپ جۇرگەن جاتتىعۋ تۇرلەرى مىنالار:
Information gap( اقپاراتتىق ساڭىلاۋ) جۇپپەن جۇمىس جاساۋعا ارنالعان. ءبىر وقۋشىدا اقپارات بار، ال ەكىنشىسىندە جوق. ءبىرىنشى وقۋشىنىڭ مىندەتى اقپاراتتى سەرىگىمەن ءبولىسۋ. مۇنداي جاتتىعۋلار ءتۇرلى ماقساتتا قولدانىلادى. مىسالى، اقپاراتتى جەتكىزۋ، پروبلەمانى شەشۋ ت. ب. ءاربىر وقۋشىنىڭ ءرولى ماڭىزدى. ەگەر وقۋشى اقپاراتتى باسقالارعا دۇرىس جەتكىزە الماسا تاپسىرما دۇرىس ورىندالماعانعا سانالادى. بۇل جاتتىعۋدىڭ ۇتىمدى دەپ سانالۋىنىڭ سەبەبى ءار وقۋشىنىڭ ەركىن سويلەۋگە مۇمكىندىگى بولادى.

Brainstorming (وي سەرگىتۋ) وقۋشى شەكتەۋلى ۋاقىت ىشىندە بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا ءوز يدەاسىن تابۋى قاجەت. كونتەكستكە بايلانىستى جەكە جانە توپتىق وي سەرگىتۋ جاتتىعۋلارى وقۋشىلاردى تاپقىرلىققا جەتەلەيدى. ءبىر ەرەكشەلىگى وقۋشىلاردىڭ ايتقان يدەيالارى سىنعا الىنبايتىندىقتان وقۋشىلار قورعالاماي، ەركىن سويلەيدى.

Discussion (پىكىرسايىس نەمەسە تالقىلاۋ) جوسپارلانعان ساباق سوڭىندا ءارتۇرلى ماسەلە بويىنشا پىكىرسايىس وتكىزۋگە بولادى. وقۋشىنىڭ ماقساتى قورىتىندىعا كەلۋ، ءىس - ارەكەت بويىنشا ءوز ويىن ءبولىسۋ نەمەسە توپپەن بىرلەسىپ شەشىم قابىلداۋ. ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى تالقىلاناتىن ماسەلەنىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ.

Role - play (رولدىك ويىندار) وقۋشىلاردىڭ سويلەسىم ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرۋعا ارنالعان ناتيجەلى جاتتىعۋلاردىڭ ءبىرى. وقۋشىلار ءارتۇرلى الەۋمەتتىك كونتەكستى الىپ، ءارتۇرلى الەۋمەتتىك رولدەرگە بولىنەدى. ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى وقۋشىلارعا ءرول جانە كوزقاراستار مەن جاعداياتتاردى ءبولىپ بەرۋ. مىسالى، "You’re David، you go to the doctor and tell him what happened last night and…"

Simulation (وبرازدى سومداۋ) رولدىك ويىنعا ۇقسايدى. ولاردىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىعى وبرازدى سومداۋ شىعارماشىلىق شەبەرلىكتى قاجەت ەتەدى. شىنايى ورتا جاسالىنادى. مىسالى، وقۋشى ءانشى ءرولىن سومداسا سىنىپقا ميكروفون اكەلۋ ت. ب. ارتىقشىلىعى وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارى مەن ىنتاسىن ارتتىرادى، ۇيالشاق، تۇيىق وقۋشىلاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن قالىپتاستىرادى. سەبەبى وقۋشىلار مۇنداي جاتتىعۋ كەزىندە وزدەرىنىڭ ەمەس باسقانىڭ رولىنە ەنەتىندىكتەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنبەيدى جانە ەركىن بولادى.

Story telling (اڭگىمەلەۋ) وقۋشىلار بۇرىن تىڭداعان ەرتەگى نەمەسە اڭگىمەلەرىن قىسقاشا ايتىپ بەرەدى. نەمەسە سىنىپتاستارىنا ءوز ويىنان اڭگىمە قۇراستىرىپ ايتىپ بەرەدى. بۇل شىعارماشىلىق ويدى دامىتۋعا ارنالعان. جانە اڭگىمە باستاۋ، ءوربىتۋ، اياقتاۋ زاڭدىلىقتارىن ۇيرەتۋگە باعىتتالعان. وقۋشىلار تەك اڭگىمە عانا ەمەس جۇمباقتار مەن انەكدوتتاردى دا ايتادى. بۇل سىنىپتاعى بارلىق وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋلاۋعا سەبەب بولا الادى.

كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلاردىڭ جوعارىدا اتالعانداردان باسقا Jigsaw؛ Mind - map؛ ينتەرۆيۋ؛ دراماتيزالاۋ؛ اڭگىمەنى جالعاستىرۋ؛ سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋ؛ سۋرەتتەردەگى ايىرماشىلىقتى تابۋ؛ گازەت، جۋرنالدان بەلگىلى مالىمەتتەر بويىنشا ەسەپ بەرۋ ت. ب جاتتىعۋ تۇرلەرى بار.

مۇنداي كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلار وقۋشىنىڭ سويلەسىم ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرۋمەن قاتار كوممۋنيكاتيۆتى قۇزىرەتتىلىگن، جەكە جانە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن، سىني جانە شىعارماشىل ويلاۋىنىن جەتىلدىرەدى. جانە دە بۇل جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ بارىسىندا وقۋشى مەن ءمۇعالىم اراسىندا كەدەرگى بولمايدى، وقۋشى ءوزىن ەركىن جانە كوڭىلدى سەزىنەدى. سونىمەن قاتار كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋلاردى وقۋشىلار اۋديتورياسىن دا قولدانۋ وتە ءتيىمدى. ويتكەنى كوممۋنيكاتيۆتى جاتتىعۋ تۇرلەرى شەتەل ءتىلىن وقىتۋعا ارنالعان بارلىق ستراتەگيالارعا سايكەس كەلەدى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما