تاماقتانۋ مادەنيەتى مەن تاماق ازىرلەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تاماقتانۋ مادەنيەتى مەن تاماق ازىرلەۋ
تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: II تاراۋ بويىنشا بىلىمدەرىن جيناقتاۋ جانە جۇيەلەۋ.
بىلىمدىلىك: تاماق ازىرلەۋ جانە قامىر تۇرلەرىنەن ونىمدەر دايارلاۋ تەحنولوگياسى بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
دامىتۋشىلىق: قيالداي بىلۋگە، ەلەستەتە بىلۋگە، ەڭبەكتەنۋگە، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساپ، ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە، تاپسىرمانى شىعارماشىلىقتى تۇردە ورىنداۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جەكە جانە توپ اراسىندا جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ، قارىم - قاتىناس مادەنيەتىنە، ءوز كۇشىنە سەنىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: وتىلگەن ماتەريالدى جالپى قايتالاۋ جانە جۇيەلەندىرۋ ساباعى.
ءپانارالىق بايلانىس: بيولوگيا، حيميا، ادەبيەت.
ساباق ءوتۋدىڭ ادىستەمەلىك ەرەكشەلىكتەرى:
- ساباق ويىن تۇرىندە وتەدى، توپ اراسىنداعى جارىس.
- بۇل ساباق وسى تاراۋدىڭ سوڭعى تاقىرىبى بولىپ تابىلادى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ، سلايدتار كورسەتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىمىن قاراۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ
بۇگىن ءبىز «تاماقتانۋ مادەنيەتى مەن تاماق ازىرلەۋ تەحنولوگياسى» تاراۋى بويىنشا سوڭعى ساباق وتكىزەمىز. ءوز تۋعان كۇندەرىڭدى ەستەرىڭە الىڭدارشى، ءۇي ءىشى جارقىراپ، ءدامدى كۇلشەلەردىڭ ءيىسى اڭقىپ جانە وسى يىستەن جايلى سەزىم تۋىپ، كوڭىلدەنەسىڭدەر. ارينە، كۇلشەلەر مەن بالىشتەردى دۇكەننەن دە ساتىپ الۋعا بولادى. ءبىراق وسى ءدامدى تاعامداردى ازىرلەپ ۇيرەنۋ سونشالىقتى قيىن ەمەس. سونداي - اق سەندەر مەنىڭ ويىمشا، كوپ نارسەنى جاساي الاسىڭدار جانە بىلەسىڭدەر.
بۇگىن ءبىز بۇعان كوز جەتكىزۋگە تىرىسامىز. ال ءبىز مۇنى ءبىلۋ ءۇشىن ساباعىمىزدى توپتار اراسىنداعى جارىس تۇرىندە وتكىزەمىز.
II جارىس - ويىن
1. تانىستىرۋ.
2. سۇراق - بىزدەن، جاۋاپ - سىزدەن.
3. ءۇي تاپسىرماسى.
4. بىلىممەن شىقتىق جارىسقا.
5. ويلان تاپ.
6. ماقال - ماتەلدەر سايىسى.
7. كاپيتاندار سايىسى.
8. قورىتىندى.
ويىن ەرەجەسى.
ويىن توپتار اراسىندا جارىس تۇرىندە وتەدى، سايىس تاپسىرمالارى بالمەن باعالانادى. جەڭگەن توپ جيناعان بال سانى بويىنشا انىقتالادى.
باعالاۋ كريتەريلەرى: دۇرىس جانە تولىق ورىنداۋ شەشىمنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى تاپسىرمانى بەرىلگەن ۋاقىتتا ورىنداۋ.
ماداقتاۋ ۇپايلارى: قوسىمشا جاۋاپ (3 ۇپاي)
ۋاقىتتان بۇرىن ايتىلعان جاۋاپ (2 ۇپاي)
ايىپتى بولعان جاعدايدا شەگەرىلەتىن ۇپايلار:
داپتەر قولدانۋ (2 ۇپاي)
ءمۇعالىمنىڭ كومەگى (2 ۇپاي)
قاتە تالداۋ جاساۋ (2 ۇپاي)
مىناداي كەستە تاقتاعا ىلىنەدى:
توپتار. بايقاۋ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
I ۆيتاميندەر
II كراحمال
1 تانىستىرۋ
ءار توپ باسشىسى توپ مۇشەلەرىمەن تانىستىرادى.
2 سۇراق - بىزدەن، جاۋاپ - سىزدەن.
1. ىشەك جۇقپالى اۋرۋلارى قالاي جۇعادى؟ (قايناتىلماعان سۋ ىشكەندە، جۋىلماعان، تازارتىلماعان جەمىس - جيدەكتەر جەگەندە ت. ب)
2. بۇل اتالعان اۋرۋدىڭ الدىن الۋ قالاي جۇزەگە اسىرىلادى؟(جەكە باستىڭ گيگيەناسىن قاتاڭ ساقتاۋ كەرەك)
3. سالمونەللازا اۋرۋىنا ادام قالاي شالدىعادى؟(پىسىرىلمەگەن ءسۇتتى، ەتتى، ساپاسىز جاسالعان سالاتتاردى ت. ب پايدالانعان كەزدە)
4. بوتۋلينۋس ميكروبى قايدا تەز كوبەيەدى؟(تۇرىپ قالعان بالىقتاردا، دۇرىس ستەريليزاسيالانباعان كونسەرۆىلەردە)
5 ەت قۇرامىنداعى مايدىڭ مولشەرى؟ ( 2%- 37%)
6. ەت قۇرامىندا قانداي ۆيتاميندار بولادى؟ (ا، د، رر، ۆ)
7. بالىق قۇرامىندا قانداي مينەرالدىق زاتتار بار؟( فوسفور، ناتريي كالسيي، كاليي)
8. بالىقتىڭ قانداي تۇرىنەن يكرا الىنادى؟(بەكىرە)
9. قويدىڭ ۇشاسى قالاي بولىنەدى؟(قويدىڭ باسى، جامباس، ورتان جىلىك،
اسىقتى جىلىك، جاۋىرىن، توقپان جىلىك، كارى جىلىك، ءتوس، بەلدەمە، سۇبە، قابىرعا، بۇعانا، بەلومىرتقا، قۇيىمشاق، مويىن.
10. ءتوستى كىمگە تارتادى؟ (كۇيەۋ بالا)
11. شالا فابريكات دەگەنىمىز نە؟ (وندىرىستىك جانە جەكە تۇتىنۋعا جارامدى، دايىن بۇيىم قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ءالى دە ءبىر نەمەسە بىرنەشە وڭدەۋدەن وتۋگە ءتيىستى ءونىمدى ايتادى)
12. شالا فابريكاتاردى دايىنداۋ ءۇشىن قانداي تاسىلدەر قولدانىلادى؟ (تۋراۋ، جانشۋ، اۋناتۋ، دامدەندىرۋ، شالا تۇزدىقتاۋ)
3. ءۇي تاپسىرماسى
ءار توپ دايىنداعان تاماق ونىمدەرىن تانىستىرىپ، جاسالۋ تەحنولوگياسىن تۇسىندىرەدى.
4. بىلىممەن شىقتىق جارىسقا.
ويىننىڭ شارتى: 1 ويىنعا ەكى توپ قاتىسادى.
2 ويىندى باستاۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەگى جەرەبە بويىنشا شەشىلەدى، ودان سوڭ توپ جاۋاپ بەرگىسى كەلەتىن
سۇراقتى اتايدى. ارى قاراي قاي توپ كاپيتانى قولىن ءبىرىنشى كوتەرسە، سول توپ ويىندى جالعاستىرادى.
3 دۇرىس جاۋاپ بەرگەندە توپتىڭ ەسەبىنە سۇراقتىڭ باعاسى ۇپاي بولىپ قوسىلادى، ال قاتە جاۋاپ بەرگەندە، سۇراقتىڭ باعاسى ەسەپتەلىنبەيدى.
جۇمباقتار: 10 20 30 40 50
اسپازدىق الىپپەسى: 10 20 30 40 50
ۇلتتىق تاماق: 10 20 30 40 50
تاماق جانە اۋرۋ: 10 20 30 40 50
«جۇمباقتار» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى
10 قىر باسىندا ءارقيلى
سارى تەڭىز تولقيدى. (بيداي)
20 قار ەمەس، قاتتى
مۇز ەمەس، ءتاتتى (قانت)
30 اينالادا اق وتاۋ
اۋىزى، مۇرنى جوق وتاۋ (جۇمىرتقا)
40 قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى. (پياز)
50 اسپاي پىسكەن،
قايناماي تۇسكەن. (جەمىس)
«اسپازدىق الىپپەسى» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 شالا فابريكاتتاردى دايىنداۋ ءۇشىن قانداي تاسىلدەر قولدانىلادى؟
(تۋراۋ، جانشۋ، اۋناتۋ، دامدەندىرۋ، شالا تۇزدىقتاۋ)
20 جاس اسپاز قايناپ جاتقان ەت سورپاسىنىڭ ۇستىنە ۇستەمەلەپ سۋ قۇيدى، ول دۇرىس ىستەدى مە؟ (جوق)
30 كارتوپتى قايناتۋ ۋاقىتى شامامەن قانشا؟ (20 - 30مينۋت)
40 ەتتى قايناتۋدا تۇزدى قاشان سالادى؟ (قايناعاننان كەيىن 15 مينۋتتان سوڭ)
50 كوپ ماي قۇيىپ قۋىرۋ نە دەپ اتالادى؟ (فريتيۋر)
«ۇلتتىق تاماق» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 ەڭ ءدامدى سپاگەتتي قاي ەلدە دايىندالادى؟ (يتاليادا)
20 پالاۋ قاي ەلدە ءدامدى دايىندالادى؟ (وزبەكستاندا)
30 حالقىمىزدىڭ قوناققا بەرەتىن ءداستۇرلى تاعامى. (ەت اسۋ)
40 سۋشي قاي ەلدىڭ تاعامى؟ (كۇن باتىس ەلدەرىنىڭ)
50 شيپالى، ەمدىك قاسيەتى جوعارى ۇلتتىق سۋسىن قالاي اتالادى.( قىمىز)
«تاماق جانە اۋرۋ» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 جەمىس - جيدەك پەن كوكونىستى مىندەتتى تۇردە قانداي سۋمەن جۋۋ قاجەت.(قايناعان سۋمەن)
20 اعزادا قانداي ەلەمەنت جەتىسپەسە قان ازدىق (انەميا) پايدا بولادى؟(تەمىر)
30 كەز كەلگەن ۋاقىتتا تاماق ءىشۋ اسقازان قىشقىلىن كوبەيتىپ، قانداي اۋرۋعا اكەلۋى مۇمكىن.(اسقازان جاراسى اۋرۋىنا)
40 كوشەدە تاماق ءپىسىرىپ ساتىپ تۇرعان ساتۋشىدان نە سەبەپتى تاماق الىپ جەۋگە بولمايدى؟ (سانيتارلىق تالاپ ساقتالماۋى مۇمكىن، تاماقتان ۋلانۋ، ىشەك ينفەكسياسىنا ۇشىراۋ ءقاۋپى جوعارى بولعاندىقتان)
50 اعزادا قانداي ەلەمەنتتىڭ جەتىسپەۋىنەن ءتىس اۋرۋى –ءتىس جەگىسى پايدا بولادى؟(فتور)
5. «ويلان تاپ»
1. قامىردىڭ بارلىق ءتۇرىن ازىرلەۋدىڭ نەگىزگى شيكىزاتى، تاعامدىق قۇندىلىعى داندىك ساپاسىنا بايلانىستى. قامىردى ازىرلەۋ الدىندا جىلى ورىنعا قويسا، پىسىرگەندە قامىر جاقسى كوتەرىلەدى. ونى ەلەكتەن وتكىزەدى. قۇرعاق ورىندا ساقتايدى.(ۇن)
2. اق تۇستەس، ءيىسسىز ءارى ءدامسىز ۇنتاق ءونىم. كارتوپتان، جۇگەرىدەن، كۇرىشتەن جانە بيدايدان جاسالادى. سۋىق سۋدا ەرىمەيدى، ىستىق سۋدا جەلىمگە اينالادى. قۇرعاق جەردە جانە جاعىمسىز ءيىسى بار ونىمدەرىنەن اۋلاق ساقتاعان ءجون.(كراحمال)
3. ونىمدەردىڭ ىشىندەگى ەڭ قولايلى ازىق - تۇلىك. پىسىرىلگەن بۇيىمداردىڭ كالورياسىن ارتتىرادى جانە ولاردىڭ ۇگىلۋىن كۇشەيتەدى.(ماي)
4. اعىنىڭ كوبىكتەنەتىن قاسيەتى بار، جاقسى كوتەرىلەدى، بىرنەشە ەسە ۇلعايىپ كەتەدى. ءار ءتۇرلى قامىردى جۇمسارتۋ جانە كرەمدەردى ازىرلەۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. سارىسى ءار ءتۇرلى قامىردى يلەۋگە جانە پىسىرىلەتىن بۇيىمداردىڭ سىرتىنا جاعۋعا جۇمسالادى.(جۇمىرتقا)
5. كريستالدى، اق تۇستەس، ءيىسى جوق، ءدامى ءتاتتى ءونىم. تاعامنىڭ قۇندىلىعىن
ارتتىرادى، وعان ءتيىستى ءدام مەن ىلعالدىلىق بەرەدى.(قۇمشەكەر)
6. جوعارى تاعامدىق ساپاسى، تاتىمدىق ءدامى جانە حوش ءيىسى جاعىنان ەرەكشەلەنەدى.(بال)
7. تازا، تازارتىلعان جانە قۇرعاق كۇيىندە (پوۆيدلو، دجەم، توساپ) ءتاتتى تاعام رەتىندە پايدالانىلادى. پيۋرە ازىرلەيدى، كونديتەر بۇيىمداردى اشەكەيلەيدى.(جەمىس-جيدەكتەر)
8 باعالى ءارى ءتاتتى ءونىم، 40 - 70% ماي مەن بەلوك بار. كونديتەر بۇيىمدارىنا ءدام مەن حوش ءيىس بەرەدى.(جاڭعاق)
9 اق تۇستەس حيميالىق قوپسىتقىش، سۋدا تەز ەريدى، قامىردى جۇمسارتادى، قوپسىتادى.(اس سوداسى)
10 وتە كۇشتى جاعىمدى ءيىسى بار، اق تۇستەس كريستال ۇنتاق، قامىرعا وتە از مولشەردە ءارى ەرىتىندى نەمەسە قاتتى قانت كۇيىندە قوسادى.(ۆانيلين)
6. «ماقال - ماتەلدەر»
1 اس ۇستىنەن اتتاما، استان ۇلكەن ەمەسسىڭ.
2 اشتا جەگەن قۇيقانى، توقتا ۇمىتپا.
3 اس تۇرعان جەردە، اۋرۋ تۇرمايدى.
4 قۇر اياققا، باتا جۇرمەس.
5 اس - ادامنىڭ ارقاۋى.
6 اس يەسىمەن ءتاتتى، تاماعىمەن جاقسى.
7 ەت دەگەندە – بەت بار ما.
8 ەت ەتكە، سورپا بەتكە.
9 ەرتەڭگى استى تاستاما، كەشكى اسقا قاراما.
10 قازانىڭا نە سالساڭ، شومىشىڭە سول ىلىنەر.
11 اس بىرەۋدىكى بولعانىمەن، اسقازان وزىڭدىكى.
12 ارىقتىڭ سورپاسىندا ءدام بولمايدى،
اقىلسىزدىڭ سوزىندە ءمان بولمايدى.
13 جيەن ەل بولماس، جەلكە اس بولماس.
14 نان - تاماقتىڭ اتاسى،
ىنتىماق - كوپتىڭ باتاسى.
15 پىسكەن استىڭ كۇيىگى جامان،
پاسىقتىڭ كوڭىلىنىڭ بيىگى جامان.
16 قوناق بەرسەڭ ەتىڭدى جەيدى،
بەرمەسەڭ بەتىڭدى جەيدى.
7. «كاپيتاندار سايىسى»
«مەنى ءتۇسىن» دەپ اتالادى.
تۇز، وقتاۋ، تورت، بانان، پىشاق، ەلەك، وجاۋدى ءىس قيمىلمەن كورسەتۋ ارقىلى تۇسىندىرەدى.
8. قورىتىندى.
ۇپاي ساندارى ەسەپتەلىپ، جەڭگەن توپ انىقتالدى. بۇگىنگى ساباقتا سەندەر تاماق ءپىسىرۋ تەحنولوگياسىن جاقسى مەڭگەرگەندەرىڭدى دالەلدەدىڭدەر. ءار توپ مۇشەلەرىنە «ك ءو م ە ك ش ءى» دەگەن اتاق بەرىلدى.
تەحنولوگياسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: II تاراۋ بويىنشا بىلىمدەرىن جيناقتاۋ جانە جۇيەلەۋ.
بىلىمدىلىك: تاماق ازىرلەۋ جانە قامىر تۇرلەرىنەن ونىمدەر دايارلاۋ تەحنولوگياسى بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
دامىتۋشىلىق: قيالداي بىلۋگە، ەلەستەتە بىلۋگە، ەڭبەكتەنۋگە، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساپ، ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە، تاپسىرمانى شىعارماشىلىقتى تۇردە ورىنداۋعا ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جەكە جانە توپ اراسىندا جۇمىس جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ، قارىم - قاتىناس مادەنيەتىنە، ءوز كۇشىنە سەنىمدى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: وتىلگەن ماتەريالدى جالپى قايتالاۋ جانە جۇيەلەندىرۋ ساباعى.
ءپانارالىق بايلانىس: بيولوگيا، حيميا، ادەبيەت.
ساباق ءوتۋدىڭ ادىستەمەلىك ەرەكشەلىكتەرى:
- ساباق ويىن تۇرىندە وتەدى، توپ اراسىنداعى جارىس.
- بۇل ساباق وسى تاراۋدىڭ سوڭعى تاقىرىبى بولىپ تابىلادى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ، سلايدتار كورسەتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىمىن قاراۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ
بۇگىن ءبىز «تاماقتانۋ مادەنيەتى مەن تاماق ازىرلەۋ تەحنولوگياسى» تاراۋى بويىنشا سوڭعى ساباق وتكىزەمىز. ءوز تۋعان كۇندەرىڭدى ەستەرىڭە الىڭدارشى، ءۇي ءىشى جارقىراپ، ءدامدى كۇلشەلەردىڭ ءيىسى اڭقىپ جانە وسى يىستەن جايلى سەزىم تۋىپ، كوڭىلدەنەسىڭدەر. ارينە، كۇلشەلەر مەن بالىشتەردى دۇكەننەن دە ساتىپ الۋعا بولادى. ءبىراق وسى ءدامدى تاعامداردى ازىرلەپ ۇيرەنۋ سونشالىقتى قيىن ەمەس. سونداي - اق سەندەر مەنىڭ ويىمشا، كوپ نارسەنى جاساي الاسىڭدار جانە بىلەسىڭدەر.
بۇگىن ءبىز بۇعان كوز جەتكىزۋگە تىرىسامىز. ال ءبىز مۇنى ءبىلۋ ءۇشىن ساباعىمىزدى توپتار اراسىنداعى جارىس تۇرىندە وتكىزەمىز.
II جارىس - ويىن
1. تانىستىرۋ.
2. سۇراق - بىزدەن، جاۋاپ - سىزدەن.
3. ءۇي تاپسىرماسى.
4. بىلىممەن شىقتىق جارىسقا.
5. ويلان تاپ.
6. ماقال - ماتەلدەر سايىسى.
7. كاپيتاندار سايىسى.
8. قورىتىندى.
ويىن ەرەجەسى.
ويىن توپتار اراسىندا جارىس تۇرىندە وتەدى، سايىس تاپسىرمالارى بالمەن باعالانادى. جەڭگەن توپ جيناعان بال سانى بويىنشا انىقتالادى.
باعالاۋ كريتەريلەرى: دۇرىس جانە تولىق ورىنداۋ شەشىمنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى تاپسىرمانى بەرىلگەن ۋاقىتتا ورىنداۋ.
ماداقتاۋ ۇپايلارى: قوسىمشا جاۋاپ (3 ۇپاي)
ۋاقىتتان بۇرىن ايتىلعان جاۋاپ (2 ۇپاي)
ايىپتى بولعان جاعدايدا شەگەرىلەتىن ۇپايلار:
داپتەر قولدانۋ (2 ۇپاي)
ءمۇعالىمنىڭ كومەگى (2 ۇپاي)
قاتە تالداۋ جاساۋ (2 ۇپاي)
مىناداي كەستە تاقتاعا ىلىنەدى:
توپتار. بايقاۋ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
I ۆيتاميندەر
II كراحمال
1 تانىستىرۋ
ءار توپ باسشىسى توپ مۇشەلەرىمەن تانىستىرادى.
2 سۇراق - بىزدەن، جاۋاپ - سىزدەن.
1. ىشەك جۇقپالى اۋرۋلارى قالاي جۇعادى؟ (قايناتىلماعان سۋ ىشكەندە، جۋىلماعان، تازارتىلماعان جەمىس - جيدەكتەر جەگەندە ت. ب)
2. بۇل اتالعان اۋرۋدىڭ الدىن الۋ قالاي جۇزەگە اسىرىلادى؟(جەكە باستىڭ گيگيەناسىن قاتاڭ ساقتاۋ كەرەك)
3. سالمونەللازا اۋرۋىنا ادام قالاي شالدىعادى؟(پىسىرىلمەگەن ءسۇتتى، ەتتى، ساپاسىز جاسالعان سالاتتاردى ت. ب پايدالانعان كەزدە)
4. بوتۋلينۋس ميكروبى قايدا تەز كوبەيەدى؟(تۇرىپ قالعان بالىقتاردا، دۇرىس ستەريليزاسيالانباعان كونسەرۆىلەردە)
5 ەت قۇرامىنداعى مايدىڭ مولشەرى؟ ( 2%- 37%)
6. ەت قۇرامىندا قانداي ۆيتاميندار بولادى؟ (ا، د، رر، ۆ)
7. بالىق قۇرامىندا قانداي مينەرالدىق زاتتار بار؟( فوسفور، ناتريي كالسيي، كاليي)
8. بالىقتىڭ قانداي تۇرىنەن يكرا الىنادى؟(بەكىرە)
9. قويدىڭ ۇشاسى قالاي بولىنەدى؟(قويدىڭ باسى، جامباس، ورتان جىلىك،
اسىقتى جىلىك، جاۋىرىن، توقپان جىلىك، كارى جىلىك، ءتوس، بەلدەمە، سۇبە، قابىرعا، بۇعانا، بەلومىرتقا، قۇيىمشاق، مويىن.
10. ءتوستى كىمگە تارتادى؟ (كۇيەۋ بالا)
11. شالا فابريكات دەگەنىمىز نە؟ (وندىرىستىك جانە جەكە تۇتىنۋعا جارامدى، دايىن بۇيىم قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ءالى دە ءبىر نەمەسە بىرنەشە وڭدەۋدەن وتۋگە ءتيىستى ءونىمدى ايتادى)
12. شالا فابريكاتاردى دايىنداۋ ءۇشىن قانداي تاسىلدەر قولدانىلادى؟ (تۋراۋ، جانشۋ، اۋناتۋ، دامدەندىرۋ، شالا تۇزدىقتاۋ)
3. ءۇي تاپسىرماسى
ءار توپ دايىنداعان تاماق ونىمدەرىن تانىستىرىپ، جاسالۋ تەحنولوگياسىن تۇسىندىرەدى.
4. بىلىممەن شىقتىق جارىسقا.
ويىننىڭ شارتى: 1 ويىنعا ەكى توپ قاتىسادى.
2 ويىندى باستاۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەگى جەرەبە بويىنشا شەشىلەدى، ودان سوڭ توپ جاۋاپ بەرگىسى كەلەتىن
سۇراقتى اتايدى. ارى قاراي قاي توپ كاپيتانى قولىن ءبىرىنشى كوتەرسە، سول توپ ويىندى جالعاستىرادى.
3 دۇرىس جاۋاپ بەرگەندە توپتىڭ ەسەبىنە سۇراقتىڭ باعاسى ۇپاي بولىپ قوسىلادى، ال قاتە جاۋاپ بەرگەندە، سۇراقتىڭ باعاسى ەسەپتەلىنبەيدى.
جۇمباقتار: 10 20 30 40 50
اسپازدىق الىپپەسى: 10 20 30 40 50
ۇلتتىق تاماق: 10 20 30 40 50
تاماق جانە اۋرۋ: 10 20 30 40 50
«جۇمباقتار» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى
10 قىر باسىندا ءارقيلى
سارى تەڭىز تولقيدى. (بيداي)
20 قار ەمەس، قاتتى
مۇز ەمەس، ءتاتتى (قانت)
30 اينالادا اق وتاۋ
اۋىزى، مۇرنى جوق وتاۋ (جۇمىرتقا)
40 قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى. (پياز)
50 اسپاي پىسكەن،
قايناماي تۇسكەن. (جەمىس)
«اسپازدىق الىپپەسى» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 شالا فابريكاتتاردى دايىنداۋ ءۇشىن قانداي تاسىلدەر قولدانىلادى؟
(تۋراۋ، جانشۋ، اۋناتۋ، دامدەندىرۋ، شالا تۇزدىقتاۋ)
20 جاس اسپاز قايناپ جاتقان ەت سورپاسىنىڭ ۇستىنە ۇستەمەلەپ سۋ قۇيدى، ول دۇرىس ىستەدى مە؟ (جوق)
30 كارتوپتى قايناتۋ ۋاقىتى شامامەن قانشا؟ (20 - 30مينۋت)
40 ەتتى قايناتۋدا تۇزدى قاشان سالادى؟ (قايناعاننان كەيىن 15 مينۋتتان سوڭ)
50 كوپ ماي قۇيىپ قۋىرۋ نە دەپ اتالادى؟ (فريتيۋر)
«ۇلتتىق تاماق» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 ەڭ ءدامدى سپاگەتتي قاي ەلدە دايىندالادى؟ (يتاليادا)
20 پالاۋ قاي ەلدە ءدامدى دايىندالادى؟ (وزبەكستاندا)
30 حالقىمىزدىڭ قوناققا بەرەتىن ءداستۇرلى تاعامى. (ەت اسۋ)
40 سۋشي قاي ەلدىڭ تاعامى؟ (كۇن باتىس ەلدەرىنىڭ)
50 شيپالى، ەمدىك قاسيەتى جوعارى ۇلتتىق سۋسىن قالاي اتالادى.( قىمىز)
«تاماق جانە اۋرۋ» تاقىرىبىنىڭ سۇراقتارى.
10 جەمىس - جيدەك پەن كوكونىستى مىندەتتى تۇردە قانداي سۋمەن جۋۋ قاجەت.(قايناعان سۋمەن)
20 اعزادا قانداي ەلەمەنت جەتىسپەسە قان ازدىق (انەميا) پايدا بولادى؟(تەمىر)
30 كەز كەلگەن ۋاقىتتا تاماق ءىشۋ اسقازان قىشقىلىن كوبەيتىپ، قانداي اۋرۋعا اكەلۋى مۇمكىن.(اسقازان جاراسى اۋرۋىنا)
40 كوشەدە تاماق ءپىسىرىپ ساتىپ تۇرعان ساتۋشىدان نە سەبەپتى تاماق الىپ جەۋگە بولمايدى؟ (سانيتارلىق تالاپ ساقتالماۋى مۇمكىن، تاماقتان ۋلانۋ، ىشەك ينفەكسياسىنا ۇشىراۋ ءقاۋپى جوعارى بولعاندىقتان)
50 اعزادا قانداي ەلەمەنتتىڭ جەتىسپەۋىنەن ءتىس اۋرۋى –ءتىس جەگىسى پايدا بولادى؟(فتور)
5. «ويلان تاپ»
1. قامىردىڭ بارلىق ءتۇرىن ازىرلەۋدىڭ نەگىزگى شيكىزاتى، تاعامدىق قۇندىلىعى داندىك ساپاسىنا بايلانىستى. قامىردى ازىرلەۋ الدىندا جىلى ورىنعا قويسا، پىسىرگەندە قامىر جاقسى كوتەرىلەدى. ونى ەلەكتەن وتكىزەدى. قۇرعاق ورىندا ساقتايدى.(ۇن)
2. اق تۇستەس، ءيىسسىز ءارى ءدامسىز ۇنتاق ءونىم. كارتوپتان، جۇگەرىدەن، كۇرىشتەن جانە بيدايدان جاسالادى. سۋىق سۋدا ەرىمەيدى، ىستىق سۋدا جەلىمگە اينالادى. قۇرعاق جەردە جانە جاعىمسىز ءيىسى بار ونىمدەرىنەن اۋلاق ساقتاعان ءجون.(كراحمال)
3. ونىمدەردىڭ ىشىندەگى ەڭ قولايلى ازىق - تۇلىك. پىسىرىلگەن بۇيىمداردىڭ كالورياسىن ارتتىرادى جانە ولاردىڭ ۇگىلۋىن كۇشەيتەدى.(ماي)
4. اعىنىڭ كوبىكتەنەتىن قاسيەتى بار، جاقسى كوتەرىلەدى، بىرنەشە ەسە ۇلعايىپ كەتەدى. ءار ءتۇرلى قامىردى جۇمسارتۋ جانە كرەمدەردى ازىرلەۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. سارىسى ءار ءتۇرلى قامىردى يلەۋگە جانە پىسىرىلەتىن بۇيىمداردىڭ سىرتىنا جاعۋعا جۇمسالادى.(جۇمىرتقا)
5. كريستالدى، اق تۇستەس، ءيىسى جوق، ءدامى ءتاتتى ءونىم. تاعامنىڭ قۇندىلىعىن
ارتتىرادى، وعان ءتيىستى ءدام مەن ىلعالدىلىق بەرەدى.(قۇمشەكەر)
6. جوعارى تاعامدىق ساپاسى، تاتىمدىق ءدامى جانە حوش ءيىسى جاعىنان ەرەكشەلەنەدى.(بال)
7. تازا، تازارتىلعان جانە قۇرعاق كۇيىندە (پوۆيدلو، دجەم، توساپ) ءتاتتى تاعام رەتىندە پايدالانىلادى. پيۋرە ازىرلەيدى، كونديتەر بۇيىمداردى اشەكەيلەيدى.(جەمىس-جيدەكتەر)
8 باعالى ءارى ءتاتتى ءونىم، 40 - 70% ماي مەن بەلوك بار. كونديتەر بۇيىمدارىنا ءدام مەن حوش ءيىس بەرەدى.(جاڭعاق)
9 اق تۇستەس حيميالىق قوپسىتقىش، سۋدا تەز ەريدى، قامىردى جۇمسارتادى، قوپسىتادى.(اس سوداسى)
10 وتە كۇشتى جاعىمدى ءيىسى بار، اق تۇستەس كريستال ۇنتاق، قامىرعا وتە از مولشەردە ءارى ەرىتىندى نەمەسە قاتتى قانت كۇيىندە قوسادى.(ۆانيلين)
6. «ماقال - ماتەلدەر»
1 اس ۇستىنەن اتتاما، استان ۇلكەن ەمەسسىڭ.
2 اشتا جەگەن قۇيقانى، توقتا ۇمىتپا.
3 اس تۇرعان جەردە، اۋرۋ تۇرمايدى.
4 قۇر اياققا، باتا جۇرمەس.
5 اس - ادامنىڭ ارقاۋى.
6 اس يەسىمەن ءتاتتى، تاماعىمەن جاقسى.
7 ەت دەگەندە – بەت بار ما.
8 ەت ەتكە، سورپا بەتكە.
9 ەرتەڭگى استى تاستاما، كەشكى اسقا قاراما.
10 قازانىڭا نە سالساڭ، شومىشىڭە سول ىلىنەر.
11 اس بىرەۋدىكى بولعانىمەن، اسقازان وزىڭدىكى.
12 ارىقتىڭ سورپاسىندا ءدام بولمايدى،
اقىلسىزدىڭ سوزىندە ءمان بولمايدى.
13 جيەن ەل بولماس، جەلكە اس بولماس.
14 نان - تاماقتىڭ اتاسى،
ىنتىماق - كوپتىڭ باتاسى.
15 پىسكەن استىڭ كۇيىگى جامان،
پاسىقتىڭ كوڭىلىنىڭ بيىگى جامان.
16 قوناق بەرسەڭ ەتىڭدى جەيدى،
بەرمەسەڭ بەتىڭدى جەيدى.
7. «كاپيتاندار سايىسى»
«مەنى ءتۇسىن» دەپ اتالادى.
تۇز، وقتاۋ، تورت، بانان، پىشاق، ەلەك، وجاۋدى ءىس قيمىلمەن كورسەتۋ ارقىلى تۇسىندىرەدى.
8. قورىتىندى.
ۇپاي ساندارى ەسەپتەلىپ، جەڭگەن توپ انىقتالدى. بۇگىنگى ساباقتا سەندەر تاماق ءپىسىرۋ تەحنولوگياسىن جاقسى مەڭگەرگەندەرىڭدى دالەلدەدىڭدەر. ءار توپ مۇشەلەرىنە «ك ءو م ە ك ش ءى» دەگەن اتاق بەرىلدى.
You Might Also Like
-
ءبىلىم بەرۋدىڭ «بيواقپاراتتاندىرۋ جانە سينەرگەتيكا» تەحنولوگياسىنىڭ «الگوريتم» كارتاسىمەن قازاق تىلىنەن جۇرگىزىلگەن ساباق ۇلگىسى
