سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
تاقىرىپتىق جوسپار
ءمۇعالىم: بەكەنوۆا ينديرا
تاقىرىپتىق جوسپار
ءپان: قازاق ادەبيەتى
سىنىپ: 5 - 6 سىنىپ
اپتاسىنا: 1 ساعات
بارلىعى: 34 ساعات

تاڭداۋلى كۋرس: «جەتى قازىنا»
قازاق ادەبيەتى 5 - 6 سىنىپ

تۇسىنىك حات
وقۋشىلارعا ءوز حالقىنىڭ مادەنيەتى مەن ەتنوگرافياسىن تانىتۋ، ناسيحاتتاۋ باستى مىندەتىمىز. سەبەبى، «تاربيە – تال بەسىكتەن باستالادى» دەيتۇعىن دانا حالقىمىز قاشاندا داستۇرگە بەرىك بولىپ، سالتىن ساقتاي بىلگەن.
بالا تاربيەسىنە، جالپى ادام تاربيەسىنە تەرەڭ ءمان بەرىپ، ونىڭ ءساتتى قاعيدالارى مەن ەرەجەلەرىن جاساعانداردىڭ ءبىرى – قازاق حالقى. مىنە، سوندىقتان ونىڭ تاربيە - تاسىلدەرى وتە كوپ.

سونىمەن قاتار وقۋشىلار ادەبيەت پانىنە نەگىزدەي وتىرىپ، كورگەن - بىلگەندى كوكەيگە توقىپ، كوپ ىزدەنۋدىڭ ارقاسىندا سالت - ءداستۇر، ادەت - عۇرىپ، ونەگە - تاعىلىم، ءدىن - ءدىل، ءجون - جورالعى، ءىلىم - ءبىلىم، ءتالىم - تاربيە، تىلسىم - تابيعات، تاريقات - تابارىك جانە دە دەرەكتەر مەن دايەكتەر حاقىندا مول ماعلۇمات الىپ، ءبىلىم كوكجيەگىن كەڭەيتەدى دەپ سەنەمىن.

بۇل باعدارلاما وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە ساي الىنعان.
5 - 6 سىنىپ وقۋشىلارى ءوز حالقىنىڭ سالت - ءداستۇر، ادەت - عۇرپىمەن تەرەڭىرەك تانىسا وتىرىپ ەلىن - جەرىن سۇيەتىن ۇلتجاندى ۇرپاق بولىپ تاربيەلەنەرى حاق. قۇنتتاپ قاراعان ءار وقۋشى باعدارلاما نەگىزىندە ءتىلى كوركەم، ويى تەرەڭ سوزدەردىڭ جاقسى ۇلگىلەرىن تابا الادى.
بۇل كۋرس 34 ساعاتقا نەگىزدەلگەن.

كۋرستىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ بەيىندىلىك ءبىلىم الۋىن جۇزەگە اسىرۋ؛
2. حالىق مۇراسى بولىپ تابىلاتىن رۋحاني قۇندىلىقتار – ۇلتىمىزدىڭ اينىماس كۋاسى، تاريحىمىزدىڭ تەرەڭ تامىرى بولاتىندىعىن تانىتۋ؛
3. وقۋشىلاردىڭ رۋحاني دۇنيەسىن بايىتا وتىرىپ، ولارعا ازاماتتىق، ادامگەرشىلىك ەلجاندىلىق، كوركەمدىك - ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ؛
4. وقۋشىلاردىڭ حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن ءسوز ونەرى تۇرعىسىنان قابىلداۋعا قاجەتتى ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىمەن قارۋلاندىرۋ؛
5. وقۋشىلاردىڭ وزىندىك ءبىلىم الۋىن جۇزەگە اسىرۋ؛

كۋرستىڭ مىندەتتەرى:
1. دارا تۇلعانىڭ ەركىن، ۇيلەسىمدى دامۋىن جانە كرەاتيۆتى ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ ۇزدىكسىز ءبىلىم الۋعا دەگەن ىنتاسىن ءىس - ارەكەتتىك تۇرعىدا دامىتۋ؛
3. وقۋشىلاردىڭ ادەبي وقىرماندىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ؛

4. ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى تانىتا وتىرىپ، سويلەۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋ؛
5. اۋىزەكى جانە جازبا تىلدە بايلانىستىرىپ سويلەۋىن (ويىن ەركىن جەتكىزۋ، ساۋاتتى دا ءماندى جازا ءبىلۋ) دامىتۋ؛
6. وزىندىك وي - پىكىر ايتا بىلۋگە باۋلۋ؛
7. وقۋشىلاردىڭ بويىنا ىزگىلىك پەن يماندىلىق، ادالدىق پەن مەيىرىمدىلىك سياقتى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى دارىتۋ.

ءى. مازمۇندىق ءبولىم.
كۋرستىڭ مازمۇنى
رەسپۋبليكامىزعا كەڭىنەن تانىمال جەرلەس ەتنوگراف - عالىم، ساتيريك س. كەنجەاحمەتوۆتىڭ «جەتى قازىنا» /جيعان - تەرگەن/ اتتى كىتابى حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلىق ءداستۇر - سالتىن ناسيحاتتاعان تۋىندى. ءبىز قولعا الىپ وتىرعان تاڭداۋلى كۋرس وسى كىتاپ نەگىزىندە جاسالدى.

حالقىمىزدىڭ ىرىم - تىيىمدارى، ءجون - جورالعىسى، تاعىلىم - ونەگەسى، ادەت - عۇرىپ يشارالارى، ناقىل سوزدەرى، ۇلتتىق تاعامدارى مەن كيىمدەرى جايلى ماعلۇمات كۋرس باعدارلاماسىندا قاراستىرىلعان. سونداي - اق، قازاقتا ءار سالادان تۇڭعىش شىققان قايراتكەرلەر جايلى دا تۇسىنىك بەرىلمەك.

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما