ءتىل تىرەگىمىز، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىمىز (تاربيە ساعاتى)
«ءتىل - تىرەگىمىز، سوعىپ تۇرعان جۇرەگىمىز»
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان حالقىنىڭ ءتىلىن قاستەرلەيتىن سانالى دا پاراساتتى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سىنىپتى تاقىرىپقا لايىق بەزەندىرۋ،
ناقىل سوزدەر.
ءمۇعالىم: انا ءتىلى - ادام بولىپ جارالعاننان بەرى جان دۇنيەسىنىڭ ايناسى، ءوسىپ - ءونىپ، تۇرلەنە بەرەتىن، ماڭگى قۇلامايتىن بايتەرەگى. انا ءتىلى جۇرەكتىنىڭ تەرەڭ سىرلارىن، حالىق تاريحىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن، جاننىڭ بارلىق تولقىندارىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا ساقتاپ وتىراتىن قازىنا.
مەيرام: قازاق ءتىلى اسا باي، يكەمدى ءتىل. قالاي يسەڭ، سولاي يىلە بەرەدى. ورامىن، بۇرىمىن تاۋىپ، قيسىنىن، ورايىن كەلتىرىپ پايدالانساڭ، بۇل تىلمەن سۋرەت سالۋعا، تاس قاشاپ، اعاش، تەكەمەت ويۋعا بولادى - اۋ. بۇل تىلدەن ماي تامادى دەسە دە سىيار. حالىقتىڭ تىلىنە جىرىنا قۇلاق سالساڭ، نەبىر الۋا - شەكەر بالداي تاتيتىن نارىنە، ارىنە استە تويمايسىڭ. عاشىقپىن قازاق تىلىنە... وسىنداي مايسا، سۇلۋ ءتىلدى قالاي وگەيسىتۋگە بولادى.
راۋان: انا ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار ءسوز ويداعى،
ءتىلىم وسسە، مەن دە بىرگە وسەمىن،
ءتىلىم وشسە، مەن دە بىرگە وشەمىن.
انا ءتىلىن بىلمەگەن - اقىلى جوق جەلىكباس،
انا ءتىلىن سۇيمەگەن - حالقىن ءسۇيىپ جارىتپاس.
ايبەك: تۋعان ءتىلىم - بابام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - انام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - دالام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - ادام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم.
رايىمبەك: تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ - اق الىڭدار!
ءمۇعالىم: قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار،
جاقسى ءان مەن ءتاتتى كۇي.
كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالار،
ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي.
«انا ءتىلىم» ءانى. ورىندايتىن حور.
امانجان: اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە.
ادامدىقتى كوزدەسەڭ،
جاتتاپ توقى كوڭىلگە.
«اباي مەن ءابىشتىڭ سىرلاسۋى» اتتى قىسقاشا كورىنىس.
(اباي - مەيرام، ءابىش - راۋان)
- بالالار، ءتىل تۋرالى ءبىز نە بىلەمىز؟ ويلارىمىزدى ورتاعا سالايىق.
راۋان: حالىق بار جەردە ءتىل بار. ءتىل بار جەردە ونەر بار. ونەر بار جەردە جانكۇيەر بار. ءار حالىقتىڭ انا ءتىلى - ونىڭ باقىتى، ونىڭ قۋانىشى.
امانجان: تۋعان ءتىلىڭ ماقتان ەتۋ، ونى تازا ساقتاۋ، ونىڭ ورلەپ، وسە تۇسۋىنە ەڭبەك ءسىڭىرۋ - ءاربىر قازاق وتباسىنىڭ جۇرەگى.
ايبەك: حالىقتىڭ قۋاتى - ءتىلدىڭ قۋاتى. ءبىز انا ءتىلىمىزدى ەڭ ايتقىش، ەڭ بىلگىر، ەڭ باي تىلدەردىڭ بىرىنە اينالدىرۋىمىز كەرەك.
- بالالار، ءتىل تۋرالى قانداي ماقالدار بىلەمىز؟
1. ونەر الدى قىزىل ءتىل.
2. ءتىل تاس جارادى،
تاس جارماسا، باس جارادى.
3. شەبەردىڭ قولى ورتاق،
شەشەننىڭ ءتىلى ورتاق..
4. ءتىل قىلىشتان وتكىر.
5. باسقا بالە تىلدەن.
ءمۇعالىم: قالىڭ ەلىم قازاعىڭا قورعان بول!
جەتكىنشەگىم جايقالا ءوسىپ ورمان بول،
شەت ءتىلى مەن كومپيۋتەردى مەڭگەرىپ،
ەلگە تىرەك، ناعىز ۇلتتىق تۇلعا بول!
وسىمەن ءبىزدىڭ ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان ساباعىمىز اياقتالدى.
ماقساتى: وقۋشىلاردى تۋعان حالقىنىڭ ءتىلىن قاستەرلەيتىن سانالى دا پاراساتتى ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سىنىپتى تاقىرىپقا لايىق بەزەندىرۋ،
ناقىل سوزدەر.
ءمۇعالىم: انا ءتىلى - ادام بولىپ جارالعاننان بەرى جان دۇنيەسىنىڭ ايناسى، ءوسىپ - ءونىپ، تۇرلەنە بەرەتىن، ماڭگى قۇلامايتىن بايتەرەگى. انا ءتىلى جۇرەكتىنىڭ تەرەڭ سىرلارىن، حالىق تاريحىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن، جاننىڭ بارلىق تولقىندارىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا ساقتاپ وتىراتىن قازىنا.
مەيرام: قازاق ءتىلى اسا باي، يكەمدى ءتىل. قالاي يسەڭ، سولاي يىلە بەرەدى. ورامىن، بۇرىمىن تاۋىپ، قيسىنىن، ورايىن كەلتىرىپ پايدالانساڭ، بۇل تىلمەن سۋرەت سالۋعا، تاس قاشاپ، اعاش، تەكەمەت ويۋعا بولادى - اۋ. بۇل تىلدەن ماي تامادى دەسە دە سىيار. حالىقتىڭ تىلىنە جىرىنا قۇلاق سالساڭ، نەبىر الۋا - شەكەر بالداي تاتيتىن نارىنە، ارىنە استە تويمايسىڭ. عاشىقپىن قازاق تىلىنە... وسىنداي مايسا، سۇلۋ ءتىلدى قالاي وگەيسىتۋگە بولادى.
راۋان: انا ءتىلىم - تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار ءسوز ويداعى،
ءتىلىم وسسە، مەن دە بىرگە وسەمىن،
ءتىلىم وشسە، مەن دە بىرگە وشەمىن.
انا ءتىلىن بىلمەگەن - اقىلى جوق جەلىكباس،
انا ءتىلىن سۇيمەگەن - حالقىن ءسۇيىپ جارىتپاس.
ايبەك: تۋعان ءتىلىم - بابام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - انام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - دالام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم،
تۋعان ءتىلىم - ادام ءتىلىم - ءوز ءتىلىم.
رايىمبەك: تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ - اق الىڭدار!
ءمۇعالىم: قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار،
جاقسى ءان مەن ءتاتتى كۇي.
كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالار،
ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي.
«انا ءتىلىم» ءانى. ورىندايتىن حور.
امانجان: اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە.
ادامدىقتى كوزدەسەڭ،
جاتتاپ توقى كوڭىلگە.
«اباي مەن ءابىشتىڭ سىرلاسۋى» اتتى قىسقاشا كورىنىس.
(اباي - مەيرام، ءابىش - راۋان)
- بالالار، ءتىل تۋرالى ءبىز نە بىلەمىز؟ ويلارىمىزدى ورتاعا سالايىق.
راۋان: حالىق بار جەردە ءتىل بار. ءتىل بار جەردە ونەر بار. ونەر بار جەردە جانكۇيەر بار. ءار حالىقتىڭ انا ءتىلى - ونىڭ باقىتى، ونىڭ قۋانىشى.
امانجان: تۋعان ءتىلىڭ ماقتان ەتۋ، ونى تازا ساقتاۋ، ونىڭ ورلەپ، وسە تۇسۋىنە ەڭبەك ءسىڭىرۋ - ءاربىر قازاق وتباسىنىڭ جۇرەگى.
ايبەك: حالىقتىڭ قۋاتى - ءتىلدىڭ قۋاتى. ءبىز انا ءتىلىمىزدى ەڭ ايتقىش، ەڭ بىلگىر، ەڭ باي تىلدەردىڭ بىرىنە اينالدىرۋىمىز كەرەك.
- بالالار، ءتىل تۋرالى قانداي ماقالدار بىلەمىز؟
1. ونەر الدى قىزىل ءتىل.
2. ءتىل تاس جارادى،
تاس جارماسا، باس جارادى.
3. شەبەردىڭ قولى ورتاق،
شەشەننىڭ ءتىلى ورتاق..
4. ءتىل قىلىشتان وتكىر.
5. باسقا بالە تىلدەن.
ءمۇعالىم: قالىڭ ەلىم قازاعىڭا قورعان بول!
جەتكىنشەگىم جايقالا ءوسىپ ورمان بول،
شەت ءتىلى مەن كومپيۋتەردى مەڭگەرىپ،
ەلگە تىرەك، ناعىز ۇلتتىق تۇلعا بول!
وسىمەن ءبىزدىڭ ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان ساباعىمىز اياقتالدى.
You Might Also Like
-
8 - ناۋرىزعا بايلانىستى "اق ارۋ" قىزدار سايىسى(سىنىپتان تىس شارا)
-
ساباق تاقىرىبى: Word – تىڭ گرافيكالىق مۇمكىندىكتەرى
