"ءبىز - تابيعات قورعانى" (توپ-سەرۋەن ساباق)
"ءبىز - تابيعات قورعانى" (توپ - سەرۋەن ساباق)
ماقساتى: تابيعات ءبىزدىڭ التىن ۇيامىز، قورشاعان ورتامىز، تىرشىلىك كوزىمىز ەكەنىن، ولاردى قورعاۋ، ايالاۋ، ارداقتاۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ. تازا اۋامەن دەمالۋ.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- بالالار، بۇگىن تابيعاتقا سەرۋەنگە شىعامىز. سەرۋەنگە شىقپاس بۇرىن مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭىز.
- ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
- ءار مەزگىلدەگى تابيعاتتىڭ كورىنىسىن اتا.
- كىمگە قاي مەزگىل ۇنايدى؟ نەسىمەن ۇنايدى؟
- قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرىن ساقتاپ، جاقسى جەرگە قونىس تەبەيىك.
- بالالار، اۋىلىمىزدىڭ شاعىن باعىنا بارامىز.
- اۋىلىمىز تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟(اۋىل تۋرالى اڭگىمەلەۋ)
- اينالامىزدى قورشاپ، جايقالىپ ءوسىپ تۇرعان اعاشتار. اۋىلىمىزدىڭ بوگەتى مەن بۇلاعى بار.
- بالالار، بوگەتىمىزدە بالىقتار بار ما؟
- بالىق اۋلايتىندارىن بار ما؟
- ولاردا ءبىزدىڭ بايلىعىمىز.
- اۋىلىمىزدىڭ اتاپ وتەتىن تاعى قانداي بايلىعى بار؟
- اتاپ وتەر بايلىعىمىزدىڭ ءبىرى ەگىنشىلىك. ياعني ءبىزدىڭ نانىمىز.
- ال ول ەگىندى كىمدەر ەگەدى؟
- اۋىلداس اعالارىمىز.
- بالالار، اعالارىمىزدىڭ ەڭبەكتەرى قازاقستان، وتان، تۋعان جەر، اۋىل ءۇشىن وتە پايدالى. ولار بىزگە نان بەرەدى.
- ال كىم نان تۋرالى ولەڭ، ماقال بىلەدى؟
نان قيقىمىن شاشپاڭدار،
جەردە جاتسا باسپاڭدار.
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ،
تورعايلارعا تاستاڭدار.
- «اس اتاسى - نان»، «ەڭبەكتىڭ اتاسى نان»، «التىن، كۇمىس تاس ەكەن، ارپا بيداي اس ەكەن»
- تۋعان جەرىمىزدە وسەتىن قانداي وسىمدىكتەردى بىلەسىڭدەر؟
- الابوتا، جۋسان، تۇيمەداق، اقسەلەۋ.
- تابيعاتتىڭ ءبىر ۇزىگى - وسىمدىكتەردىڭ دە ادام ءۇشىن اتقارار شارۋاسى كوپ ەكەن. ولار ادامعا ءدارى - دارمەك، ەم بولىپ، ومىرلەرىن ءقاۋىپ - قاتەردەن قورعاۋعا ءوز ۇلەستەرىن قوساتىنىڭ بىلەمىز.
- قانداي جانۋارلار تىرشىلىك ەتەدى؟
- تۇلكى، قويان، قاسقىر، دالا تىشقاندارى، ت. ب.
- بالالار، ءبىز سول ءبىزدىڭ جەرىمىزدە تىرشىلىك ەتەتىن جان - جانۋارلارعا قۇستارعا، وسىمدىكتەرگە قامقورشى بولۋىمىز كەرەك. ولاي بولسا ءبارىمىز ءاربىر ءتىرى جانعا قامقورشى بولامىز.
ءىى. تازا اۋامەن دەمالىپ، ءتۇرلى ويىندار ويناۋ. («اق سەلەۋ، كوك سەلەۋ»، «مەنى قۇتقار»، «كىم جىلدام» ت. ب.)
ءىىى. قورىتىندى.
قورىتا كەلگەندە ادامنىڭ تابيعاتسىز تىرشىلىك ەتە المايتىنىنا كوز جەتكىزدىك قوي دەيمىن. تابيعات بايلىقتارىن قورعاي ءبىلۋ ازاماتتىق بورىش. ونى ايالاپ، سۇيە بىلەيىك.
تابيعاتتى سۇيە ءبىلۋ ءۇشىن تابيعات تۋرالى مول ءبىلۋ كەرەك. ال مول ءبىلىم - كىتاپتا، ءار ءپاندى جاقسى وقۋدا.
قاشاندا تابيعاتقا قامقورلىق كەرەك. وعان قالاي بولسا سولاي قارايتىن ادامدار قايدا دا بولسا كەزدەسەدى. مىسالى: سوندىرىلمەي تاستالعان شىرپى، تەمەكى تۇقىمى جايقالىپ تۇرعان ورمان توعايدى قۇرتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. ال ءبىر اعاشتىڭ ءوسۋى ءۇشىن قانشاما جىل كەرەك ەكەنىن وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر. كەيبىر تەنتەك بالالار گۇلدەردى جۇلادى، قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزادى، جازىقسىز جاندىكتەردى ولتىرەدى. مۇنداي جاعىمسىز قىلىقتاردان ءوزىمىزدى اۋلاق ۇستاي بىلەيىك. تابيعاتتى الايىق! تابيعاتتى سۇيە بىلمەگەن، تۋعان جەرىن، ەلىن دە سۇيە المايدى.
ماقساتى: تابيعات ءبىزدىڭ التىن ۇيامىز، قورشاعان ورتامىز، تىرشىلىك كوزىمىز ەكەنىن، ولاردى قورعاۋ، ايالاۋ، ارداقتاۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ. تازا اۋامەن دەمالۋ.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- بالالار، بۇگىن تابيعاتقا سەرۋەنگە شىعامىز. سەرۋەنگە شىقپاس بۇرىن مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭىز.
- ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
- ءار مەزگىلدەگى تابيعاتتىڭ كورىنىسىن اتا.
- كىمگە قاي مەزگىل ۇنايدى؟ نەسىمەن ۇنايدى؟
- قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرىن ساقتاپ، جاقسى جەرگە قونىس تەبەيىك.
- بالالار، اۋىلىمىزدىڭ شاعىن باعىنا بارامىز.
- اۋىلىمىز تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟(اۋىل تۋرالى اڭگىمەلەۋ)
- اينالامىزدى قورشاپ، جايقالىپ ءوسىپ تۇرعان اعاشتار. اۋىلىمىزدىڭ بوگەتى مەن بۇلاعى بار.
- بالالار، بوگەتىمىزدە بالىقتار بار ما؟
- بالىق اۋلايتىندارىن بار ما؟
- ولاردا ءبىزدىڭ بايلىعىمىز.
- اۋىلىمىزدىڭ اتاپ وتەتىن تاعى قانداي بايلىعى بار؟
- اتاپ وتەر بايلىعىمىزدىڭ ءبىرى ەگىنشىلىك. ياعني ءبىزدىڭ نانىمىز.
- ال ول ەگىندى كىمدەر ەگەدى؟
- اۋىلداس اعالارىمىز.
- بالالار، اعالارىمىزدىڭ ەڭبەكتەرى قازاقستان، وتان، تۋعان جەر، اۋىل ءۇشىن وتە پايدالى. ولار بىزگە نان بەرەدى.
- ال كىم نان تۋرالى ولەڭ، ماقال بىلەدى؟
نان قيقىمىن شاشپاڭدار،
جەردە جاتسا باسپاڭدار.
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ،
تورعايلارعا تاستاڭدار.
- «اس اتاسى - نان»، «ەڭبەكتىڭ اتاسى نان»، «التىن، كۇمىس تاس ەكەن، ارپا بيداي اس ەكەن»
- تۋعان جەرىمىزدە وسەتىن قانداي وسىمدىكتەردى بىلەسىڭدەر؟
- الابوتا، جۋسان، تۇيمەداق، اقسەلەۋ.
- تابيعاتتىڭ ءبىر ۇزىگى - وسىمدىكتەردىڭ دە ادام ءۇشىن اتقارار شارۋاسى كوپ ەكەن. ولار ادامعا ءدارى - دارمەك، ەم بولىپ، ومىرلەرىن ءقاۋىپ - قاتەردەن قورعاۋعا ءوز ۇلەستەرىن قوساتىنىڭ بىلەمىز.
- قانداي جانۋارلار تىرشىلىك ەتەدى؟
- تۇلكى، قويان، قاسقىر، دالا تىشقاندارى، ت. ب.
- بالالار، ءبىز سول ءبىزدىڭ جەرىمىزدە تىرشىلىك ەتەتىن جان - جانۋارلارعا قۇستارعا، وسىمدىكتەرگە قامقورشى بولۋىمىز كەرەك. ولاي بولسا ءبارىمىز ءاربىر ءتىرى جانعا قامقورشى بولامىز.
ءىى. تازا اۋامەن دەمالىپ، ءتۇرلى ويىندار ويناۋ. («اق سەلەۋ، كوك سەلەۋ»، «مەنى قۇتقار»، «كىم جىلدام» ت. ب.)
ءىىى. قورىتىندى.
قورىتا كەلگەندە ادامنىڭ تابيعاتسىز تىرشىلىك ەتە المايتىنىنا كوز جەتكىزدىك قوي دەيمىن. تابيعات بايلىقتارىن قورعاي ءبىلۋ ازاماتتىق بورىش. ونى ايالاپ، سۇيە بىلەيىك.
تابيعاتتى سۇيە ءبىلۋ ءۇشىن تابيعات تۋرالى مول ءبىلۋ كەرەك. ال مول ءبىلىم - كىتاپتا، ءار ءپاندى جاقسى وقۋدا.
قاشاندا تابيعاتقا قامقورلىق كەرەك. وعان قالاي بولسا سولاي قارايتىن ادامدار قايدا دا بولسا كەزدەسەدى. مىسالى: سوندىرىلمەي تاستالعان شىرپى، تەمەكى تۇقىمى جايقالىپ تۇرعان ورمان توعايدى قۇرتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. ال ءبىر اعاشتىڭ ءوسۋى ءۇشىن قانشاما جىل كەرەك ەكەنىن وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر. كەيبىر تەنتەك بالالار گۇلدەردى جۇلادى، قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزادى، جازىقسىز جاندىكتەردى ولتىرەدى. مۇنداي جاعىمسىز قىلىقتاردان ءوزىمىزدى اۋلاق ۇستاي بىلەيىك. تابيعاتتى الايىق! تابيعاتتى سۇيە بىلمەگەن، تۋعان جەرىن، ەلىن دە سۇيە المايدى.
You Might Also Like
