InfoHub Logo

الماتى قالاسى، المالى اۋدانى
№136 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى: نارەگە گۇلناز قويشىباي قىزى

 

«ءتىلىم مەنىڭ – قاسيەتتى ايعاعىم» اتتى اشىق ساباق. ادەبي-سازدى جازۋشىلارمەن كەزدەسۋ كەشى

كەشتىڭ ماقساتى: ءتىل تۋرالى ماعلۇماتتارمەن بولىسەتىن جازۋشى، ءتىلشى اپاي، اعايلارمەن كەزدەسۋ. وقۋشىلاردىڭ تىلگە، وتانعا دەگەن قۇرمەتىن ارتتىرۋ، سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن وياتۋ.

كورنەكىلىك قۇرالدار: اقىن-جازۋشىلاردىڭ ءتىل تۋرالى ايتقان ويلارى جازىلعان پلاكاتتار، ءتىل تۋرالى سلايد.

جۇرگىزۋشى: قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى نارەگە گۇلناز

- ارمىسىزدار، قىمباتتى قوناقتار! ۇلاعاتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار!  بۇگىن، ءبىزدىڭ ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ اتىنداعى  №136 مەكتەپ-گيمنازياسىندا وتكەلى وتىرعان «ءتىلىم مەنىڭ – قاسيەتتى ايعاعىم» اتتى ادەبي-سازدى كەشىمىزگە حوش كەلدىڭىزدەر دەيمىز!

جۇرگىزۋشى:  ادەبي-سازدى كەشىمىزدى اشۋ ءۇشىن مەكتەپ ديرەكتورىنا ءسوز كەزەگىن بەرەمىز.

جۇرگىزۋشى: 1989 جىلى 22 قىركۇيەك كۇنى "ءتىل تۋرالى" زاڭ قابىلداندى. بۇل زاڭدا  مەملەكەتتىك ءتىل - قازاق ءتىلى، ال ورىس ءتىلى — ۇلتارالىق ءتىل دەپ بەكىتىلگەن ەدى. دۇنيەجۇزىندە رەسمي ءتىل سانى التاۋ: جۇڭگو ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، ورىس ءتىلى، يسپان ءتىلى، فرانسۋز ءتىلى، اراب ءتىلى.

جۇرگىزۋشى: ءتىل – قانداي ۇلتتا، ەلدە بولماسىن ءارقاشان قاستەرلى دە قۇدىرەتتى. ول ءاربىر ادامعا انا سۇتىمەن بىرگە ەنىپ، قالىپتاسادى.

جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى كەشىمىزگە قوناق بوپ كەلىپ وتىرعان قاجىكەن سالتانات اپاي. ءال-فارابي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 1981جىلعى تۇلەگى. «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى، «ۇركەر» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى بولعان، جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى بولعانىنا – 25 جىل، اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىك مەدال يەگەرى اتانعان جۋرناليست.

جۇرگىزۋشى: - كەلەسى قوناعىمىز، اقىن، جۋرناليست جازۋشى، تاڭشولپان جۋرنالىنىڭ رەداكتورى – نۇرلىبەك سافين اعاي كەلىپ وتىر. ولاي بولسا، ادەبي - سازدى كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!

جۇرگىزۋشى:

ءتىل ارقىلى اسقاقتار مىنبە كەيدە،
عاسىرلاردا قورلانار تىلدە بەينە.
كۇي سازىنداي كۇمبىرلەپ، اندەي ەسكەن
التى ءجۇز ەپوسى بار ءتىل كەدەي مە؟!

ورتادا انسامبل «بي كۇيى». ورىندايتىندار ءبىر توپ وقۋشىلار جانە جەتەكشىسى اتاگەلدييەۆا نازيرا اپاي.

جۇرگىزۋشى:

سۇيەمىن تۋعان ءتىلدى انام ءتىلىن،
بەسىكتە جاتقانىمدا-اق بەرگەن ءبىلىم.
شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەن مينۋتىمنەن،
قۇلاعىما سىڭىرگەن تانىس ءۇنىم.

جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ كەشىمىز تىلگە قاتىستى بولعاندىقتان، سالتانات اپاي، سىزدەن باستاساق، ءتىلشى جۋرناليست رەتىندە  ءتىل تۋرالى نە ايتار ەدىڭىز؟ ءتىلشى بولۋ وڭاي ما؟

جۇرگىزۋشى:

سول تىلمەن شەشەم مەنى الديلەگەن،
ەركەلەتكەن، قۇلىنىم، جانىم دەگەن.
سول تىلمەنەن ءبىرىنشى بىلگىزىلگەن،
«اپا» دەگەن سۇيگەندىك ءسوز ءھام مەنەن.
ءان سىزدەردىڭ قۇرمەتتەرىڭىزگە ارنالادى. «تۋعان ەل».

ورىندايتىن: 8«ب» سىنىپ وقۋشىسى سادىرحان مەرەي.

جۇرگىزۋشى:

قازاقپىن مەن، قازاقتىڭ بولشەگىمىن،
قاجەتى نە باسقانىڭ ولشەمىنىڭ؟
قازاق دەگەن جالعىز ۇلت مەن بولامىن،
ەندى مىنە جەتەدى كوپكە ءۇنىم.

ەندى ورتاعا ءتىل تۋرالى اقىن-جازۋشىلاردىڭ  جىرلاپ كەتكەن ولەڭدەرى مەن وزدەرى شىعارعان تاقپاقتارىنا كەزەك بەرەيىك.

جۇرگىزۋشى: - نۇرلىبەك اعاي، ءبىزدىڭ  مەكتەبىمىزدە ءوزىڭىز سياقتى اقىن بولعىسى كەلەتىن وقۋشىلار دا از ەمەس. اقىندىق جول اۋىر دەپ جاتادى عوي، ءسىز وسى جولعا قالاي كەلدىڭىز؟

جۇرگىزۋشى:

كۇيگە تولى دۇنيە-اي، دۇبىرلەگەن،
«قايران شەشەم»، «كىشكەنتاي» كۇنىم دەگەن.
«كوبىك شاشقان»، «سارى وزەن» جاعاسىندا،
«ەركە سىلقىم»، «ايجان قىز» كۇلىمدەگەن.

كۇي: «بالبىراۋىن». ورىندايتىن:  8 «ا» سىنىپ وقۋشىسى ابيتيلدا ءدىنيسلام.

2-جۇرگىزۋشى:

تۋعان ءتىلءىم-بابام ءتىلءى-وز ءتىلءىم،
تۋعان ءتىلءىم-انام ءتىلءى-وز ءتىلءىم.
تۋعان ءتىلءىم-دالام ءتىلءى-وز ءتىلءىم،
تۋعان ءتىلءىم-ادام ءتىلءى-وز ءتىلءىم.
تۋعان ءتىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان ءتىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلءىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر
جۇرەگىمدى سۋىرىپ-اق الىڭدار.

ءان: «انامنىڭ ءتىلى – اياۋلى ءۇنىم». ورىندايتىندار: ايشا مەن ارۋجان.

جۇرگىزۋشى:

- سالتانات اپاي، «ءتىل قۇدىرەتى» دەگەن ۇعىمدى وزىڭىزدەن كەيىنگى بولاشاققا قالاي ءتۇسىندىرىپ بەرەر ەدىڭىز؟

جۇرگىزۋشى:

ءان بۇلاق ەشقاشان دا كونەرمەگەن،
ول ءوزىن الىپ جاتىر ونەرمەنەن.
ءاندى ايتسا بەسىكتەگى بوبەك كۇلىپ،
ءاندى ايتسا كارى قۇلاق ەلەڭدەگەن،- دەي كەلە، كەلەسى كەزەكتى انگە بەرەمىز.

ءان: «العا». ورىندايتىن: 8 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى قاسىم ارۋجان.

جۇرگىزۋشى: 

التىن ۇيام، قۇنداعىم،
اق بەسىكتە ءالديىڭدى تىڭدادىم.
سەنىڭ جىرىڭ، سەنىڭ ءانىڭ ايتارىم،
سانام ءسونىپ، بايلانعانشا ءتىل-جاعىم!

انا ءتىلىم ىرىستى ما، كۇندى ما؟
دەپ سۇراماس، تەگىن بىلگەن سۇڭعىلا.
تۋعان تىلدە اس قايىرعان سايىن دا،
وقىعانداي سەرپىلىپ قال ءبىر دۇعا.

ءان: «مەن تاۋلىقپىن». ورىندايتىن 5 «ءا» سىنىپ وقۋشىسى جيليباي بالجان.

جۇرگىزۋشى:

- سالتانات اپاي، جانە نۇرلىبەك اعاي سىزدەردىڭ ءماندى دە، ماعىنالى، سۇبەلى وي-پىكىرلەرىڭىزدى تىڭداپ، وزىمىزگە مول عيبرات الدىق.  ءبىزدىڭ ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ اتىنداعى مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ ۇستازدارى مەن وقۋشىلارىنا تىلەر تىلەكتەرىڭىزدى ايتىپ وتسەڭىزدەر.

جۇرگىزۋشى:

تەرە بىلسەك ءبىر – ءبىر اۋىز قارا ولەڭ،
نەشە ميلليون ءىنجۋ-مارجان شامامەن؟!
قانشا گۇلدەن “قازاق ءتىلى باقشاسى،
قانداي دانا ولشەر قانداي باعامەن؟!”
وسىمەن ادەبي-سازدى كەشىمىزدى اياقتايمىز.      

---