InfoHub Logo

ءى اڭگىمە

ەرتەدە ءبىزدىڭ ءوڭىرىمىزدى بيلەگەن ەسەنالى دەگەن باي بولىپتى. ول بالالارىنا ەنشىگە جىلقى ءبولىپ بەرگەن. ونىڭ جىلقىسى—بايلىعىنىڭ كوزى بولسا كەرەك. قازىرگى مۇقىر وزەنى بويىندا بارلىعى ءبىر ءتۇستى—شۇبار بولىپتى. الىستان ساعىم بولىپ كورىنەدى ەكەن.

وسى ەسەنالى بايدىڭ تورەباي كەنجە بالاسى ەكەن. ول ورىسشا ازداعان ءبىلىمى بار، تورە بولىپتى. ورىس پاتشاسىنا جاققان ادام بولسا كەرەك. تورەباي ورىس ارمياسى ءۇشىن ءۇيىر-ۇيىر جىلقى ايداتا بەرگەن. اقىرى ەسەنالى تورەبايدى قىستا جاتقاندا جىلقى ايداتىپ ولتىرەدى.

سول كەزدە پاتشا وكىمەتىنىڭ ادامدارى شەن بەرىپ، شەكپەن كيگىزۋگە كەلەدى. تورەبايدىڭ ولگەنىن ەستىگەن ولار سۇيەگىن جيناپ، مولا ورناتۋعا، جەرلەۋگە بۇيرىق بەرەدى. مايىتىنە ەزىلگەن سازعا مىڭ جىلقىنىڭ ءسۇتى مەن قۇيرىق جالى قوسىلىپ يلەنگەن.

ءىى اڭگىمە

وسىدان 250-300 جىلداي بۇرىن ساحارانى دۇبىرلەتىپ بايلىعىمەن، سونىڭ ىشىندە جىلقىسىمەن اتى شىققان ەسەنالى دەگەن باي ءوتىپتى دۇنيەدەن. ونىڭ جىلقىسىنىڭ كوپتىگى سونداي—شۇبار الا تۇستەنىپ، جەردى باسىپ جاتقانداي بولىپ كورىنەدى. سول سونالىدا سونا كوپ بولعان. ءبىراق ەل سونا كوپ پە، ەسەنالىنىڭ جىلقىسى كوپ پە، ايىرا الماعان. ەل «ەسەنالى باي ما، مەن باي ما» دەگەن ءسوز وسىدان تاراعان.

وسى ەسەنالىنىڭ بايبىشەسىنەن تورەباي دەگەن بالا بولىپتى. توقالىنان بالا كورگەنشە تورەباي جالعىز بالا بولىپ، ەركىن ءوسىپتى، ورىسشا وقىپتى. تورەباي تورە دە، باي دا بولىپتى. پاتشا ۇكىمەتىنىڭ وڭ قولى بولىپتى. ول اكەسىنىڭ جىلقىسىن تۇس-تۇسىمەن ءبولىپ، ءاربىر پولك ءۇشىن ۇيىر-ۇيىرىمەن مىڭداعان جىلقى ايداپ وتىرىپتى. وسىعان بايلانىستى پەتەربۋرگتە وتەتىن سالتاناتتى ماجىلىستەرگە بالالارعا ارناۋلى شاقىرۋ قاعاز جىبەرىلگەن چينوۆنيكتەرمەن الىپ كەتەدى ەكەن.

پاتشا ۇكىمەتىنە ويلانباستان قىسىلتاياڭ جاعدايدا 300 ارعىماق ايداتىپ جىبەرگەنى ءۇشىن ەسەنالى بالاسىن جازالاماق بولادى. ونىڭ ۇستىنە ءوز بالالارىنىڭ ابىرويسىزدىعىنا كۇيىنگەن توقالى ءوزى مەن تورەباي تۋرالى وسەك تاراتادى. ەسەنالى بالاسىنىڭ ۇستىنەن مىڭ جىلقى ايداپ، ءولىم جازاسىنا كەسەدى. سوڭىنان اكەسى قاتەلىگىن تۇسىنەدى.

ورىستار شەن بەرۋگە كەلەدى. قاتەلىگىن ءتۇسىندىرىپ، تورەبايدىڭ ادال قىزمەتى جونىندە ايتىپ، سۇيەگىن جيناپ، بەلگى تۇرعىزۋعا كومەكتەسەدى. ەسەنالى بالاسىنا بەلگىلى وسىلاي ءۇي تۇرعىزعان دەيدى.

---