تۇساۋ كەسۋ
نارتاي ەرلان اعالارىنىڭ ۇيىنە ەرتە كەلىپ الدى. ويتكەنى كىشكەنتاي ەرجاننىڭ تۇساۋىن كەسكەلى جاتقانىن اجەسىنەن كەشە ەستىپ العان بولاتىن. سول ەسىندە، ەرتەڭگىلىك شايىن ءىشتى دە، تارتىپ وتىردى.
كەلسە كىشكەنتاي ەرجان دا ويانىپ الىپتى. ۇيدە ساكى جاعالاپ ءجۇر ەكەن. نارتايدى كورىپ، قولىن سوزدى. نارتاي ونى بىردەن كوتەرىپ العان جوق. جاقىنداپ بارىپ، ءۇش-تورت قادام ارالىق تاستاپ تۇرىپ:
— كەلە عوي، ەرجان. ماعان ءوزىڭ ءجۇرىپ كەل،— دەدى ەكى قولىن جايىپ، وزىنە شاقىرىپ. بۇلاي ەتۋدى كەشە عانا ۇلكەندەردەن كورگەن بولاتىن. سونى ەندى ءوزى ىستەدى.
ەرجان قۇلاپ قالۋدان قورقا ءجۇرىپ الدىمەن نارتايعا قاراي بۇرىلدى. ابدەن ورنىعىپ تۇرىپ العان سوڭ اياعىن اپىل-تاپىل باسىپ كەلىپ
نارتايدىڭ قۇشاعىنا قۇلادى. ءوزى الدەنەگە ءماز. نەگە ەكەنىن، بۇل قىلىعىنا نارتاي دا قاتتى قۋاندى. ۇلكەندەر دە مارە-سارە كۇلىپ جاتىر.
— بۇگىن تۇساۋىڭدى كەسەمىز، سوسىن نارتاي اعاڭا ەرىپ شاۋىپ كەتەسىڭ،— دەدى قاسىنان ءوتىپ بارا جاتقان ەرلان اعاسى.
سالدەن سوڭ ماڭايداعى كورشىلەر دە كەلە باستادى. ۇزاماي نارتايدىڭ اتاسى مەن اجەسى كەلدى اياڭداپ. «ءاي، سەن ءبىزدى تاستاپ، ءوزىڭ كەتىپ قالىپسىڭ عوي»،— دەدى بۇنى كورگەندە. كەشىكپەي داستارقان جايىلىپ، شاي قۇيىلا باستادى. سوڭىن الا «تۇساۋ كەسۋ» ءراسىمى دە باستالىپ جۇرە بەردى.
ادامدار ەكى جاققا ءبولىنىپ تۇرىپ، ورتادان ورىن قالدىرىلدى. ىلە ەكى اجە ەرجاندى ەكى قولتىعىنان دەمەپ، ءتور جاققا اپاردى. سول ءسات كورشى ۇيدەگى تاعى ءبىر اجە دايىن تۇرعان مايلى ىشەكپەن ەرجاننىڭ اياعىن تۇسادى.
— تۇساۋدى كىم كەسەدى؟— دەدى ارتىنان ءۇي يەلەرىنە قاراپ.
— ۇلكەندەرمەن اقىلداسا كەلە، تۇساۋدى دەمالىسقا كەلىپ جاتقان ومار اتانىڭ بالاسى، اۋىلىمىزدىڭ ماقتانىشى بەرىك كەسسە دەپ شەشكەمىز،— دەدى ەسىك جاقتا تۇرعان ەرلان بىر-ەكى قادام العا جىلجىپ.
— ءاپ، بارەكەلدى! ءجون!
— تابىلعان اقىل!
— دۇرىس. بەرىك سەكىلدى وقىمىستى جىگىت بولسىن دەگەن عوي!— دەستى توردە وتىرعان ۇلكەندەر.
نارتايدىڭ جۇرەگىن ماقتانىش كەرنەدى. ويتكەنى بەرىك ونىڭ قالادا تۇراتىن كوكەسى بولاتىن. جاقىندا دەمالىسقا كەلىپ، ءشوپ شاۋىپ جۇرگەن-دى. ىزدەپ ەدى، بوساعا جاقتا تۇر ەكەن. ىلە ءسال ىڭعايسىزدانعان بەينەدە ءجۇزى قىزارىپ، تورگە قاراي ءجۇردى. ەرجاننىڭ الدىنا كەلگەن سوڭ، جاقىن تۇرعان ايەلدىڭ قولىنان باكى الىپ، جۇرەلەي وتىردى. ەڭكەيىپ بارىپ «ءبيسسىميللا! جۇيرىك بول!» دەپ تۇساۋدى كەستى.
وسى ءساتتى كۇتىپ تۇرعان ۇلكەندەر:
— ءاي، بارەكەلدى! بەرىك اعاڭ سەكىلدى ەلگەزەك ازامات بول!
— شاۋىپ كەت ەندى سۇرىنبەي!— دەپ تىلەك ءبىلدىرىپ جاتتى دۋىلداسىپ.
تۇساۋى كەسىلگەن ەرجان ءماز. اياعىن باسىپ ىلگەرى تالپىنىپ ەدى، ەكى قولتىعىنان دەمەپ تۇرعان ەكى اجە العا قاراي الا جونەلدى.
— قاز-قاز، بالام، قاز، بالام،
قادام باسساڭ ءماز بولام،
قاز-قاز بولىپ، تەز باسىپ،
قادامىڭدى جاز، بالام!
تۇساۋىڭدى كەستىك ءبىز،
كۇرمەۋىڭدى شەشتىك ءبىز،
قادامىڭا قاز باسقان
قۇتتى بولسىن دەستىك ءبىز.
قاز-قاز، بالام، جۇرە عوي،
بالاعىڭدى تۇرە عوي،
تاي-قۇلىن بوپ شابا عوي،
شاۋىپ بايگە الا عوي!
جۇگىر جىلدام، قۇلىنىم!
جەلبىرەسىن تۇلىمىڭ.
ەلگەزەك بول، ەرىنبە،
ىلگەرى باس، شەگىنبە!
الا ءجىپتى الايىق،
اق اجەڭە بارايىق،
ەرجەتتى دەپ ايتايىق،
شاشۋىن جەپ قايتايىق،—
دەپ اندەتىپ بارادى جاتتى ەكەۋى. قاراپ تۇرعان نارتاي اڭ-تاڭ.
You Might Also Like
-
نارتاي بۇگىن كۇندەگىدەن ەرتە تۇردى. ويتكەنى، قالادان قىسقى دەمالىسقا كەلگەن ستۋدەنت كوكەسى نارمان ساباعىنا قايتپاق.
-
— تۇر،— دەدى اجەسى نارتايعا.— اۋىلدا توي بوپ جاتسا، جاتا ما ەكەن بالا؟
