ۇلت تاريحى – حالىق بايلىعى
اتا بابالارىمىز ءسالت-داستۇر، جون-جورالعىمەن اق تاربيە باسىن تەرەڭ تۇسىنگەن، بىلىمگە قۇشتار ىزدەنىسكە جاقىن بولعان. زامان وزگەرىسىنەن قالماي، باسقا الپاۋىتتى ەلدەرمەن تەرەزەسىن تەڭ ۇستاۋعا تىرىسقان. قازىرگى تاڭدا بابالارىمىزدان ميراس بولىپ دارىعان، قانىمىزعا سىڭگەن ۇلتتىق-رۋحاني تاريحىمىزدان ءنار الىپ، قازىرگى زامان تالابىنا ساي، وزگەرىستەردەن قورىقپاي، قوعامدىق سانامىزدى سوعان ساي وزگەرۋى ارينە زاڭدى قۇبىلىس. بابالار تاريحىن، مادەني قۇندىلىقتارىمىزدى ۇمىتۋ قازىرگى جاھاندانۋ زامانىندا اداسۋدىڭ باسى بولىپ وتىر.
قازىرگى زامان وتە ۇلكەن ءارى جىلدام وزگەرىستەرگە دۋشار بولۋدا. بۇل وزگەرىس قارساڭىندا ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ساقتاپ قالۋ، ونى ءناسيحاتتاۋ الدىمىزدا تۇرعان ۇلكەن مىندەت. تۇڭعىش ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسى قازىرگى قوعام دامۋىنا جاڭا سەرپىن اكەلدى. بارشا قازاق ۇلتىنىڭ ءبىر اۋىزدان قولداۋىنا يە بولار تاريحي تىڭ باستاما بولدى.
باستى قۇندىلىقتارىمىز بەن وزىق ءسالت-داستۇرىمىزدى جاڭعىرتۋدىڭ نەگىزگى العىشارتتارىنا اينالدىرا ءبىلۋ باستى مىندەت. رۋحاني جاڭعىرۋدى وركەنيەتتىڭ دامۋىمەن بايلانىستىرامىز. اتا بابالارىمىزدان ميراس بولعان، كونەدەن كەلە جاتقان كورىكتى قالالارىمىز، تاريحى تەرەڭدە جاتقان ەسكەرتكىشتەرىمىز، مادەني مۇرالارىمىز وسى ورايدا بىردەن-بىر ايعاق بولىپ وتىر. سانانى جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق بولمىسىمىزدان، قۇندىلىقتارىمىزدان ايىرىلماي، قازاقستاننىڭ يگىلىگىنە، الەمدىك قۇندىلىقتارىمەن ۇلەستىرە وتىرىپ جاراتۋ وزەكتى ماسەلە.
ءار زاماندا دا قۋاتتى مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسى ورتاق ءتىل، مادەنيەت، تاريح بولدى. ءبىز وسى رۋحاني جاڭعىرۋ جولىندا بابالاردان ميراس بولىپ جەتكەن، قانىمىزعا، ۇلتىمىزعا سىڭگەن، تامىرىمىزدان بەرىلگەن قاسيەتتەرىمىزدى قايتا جاڭعىرتۋىمىز كەرەك. وسى جادىگەرلەرىمىزدى ساقتاۋ، ءناسيحاتتاۋ الدىمىزداعى ۇلكەن مىندەت. ۇلتتىق جاڭعىرۋ دەگەنىمىز ۇلتتىق سانانىڭ كەمەلدەنۋى. ۇلتتىق ءسالت-داستۇرىمىز، ءتىلىمىز، ادەبيەتىمىز، ءبىر سوزبەن ايتقاندا ۇلتتىق رۋحىمىز ءار ءبىر قازاقتىڭ بويىندا ماڭگى ساقتالۋى ءتيىس.
ادەبي الەمدى تانۋداعى، حالىقتاردىڭ رۋحاني ساناسىن قالىپتاستىرۋداعى، ءبىلىمدى ساقتاۋ مەن تولىقتىرۋداعى ءرولى زور ەكەندىگى ءسوزسىز. 2015 جىلدىڭ ساۋىرىندە وتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ سەسسياسىندا مەملەكەت باسشىسى قازاق زيالىلارىنىڭ الدىنا ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى نىعايتۋعا، جاس ۇرپاققا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋگە باعىتتالعان شىعارمالار جاساۋ بويىنشا جۇمىس جاساۋ تۋرالى مىندەت قويدى. جاڭا قازاقستان ءۇشىن، جاڭا مۇراتتار ءۇشىن جاڭا تۋىندىلار پايدا بولۋى كەرەك. «ادامدار تەاتر مەن كينو، كەسكىندەمە، ونەر تۋىندىلارى، مادەني ونىمدەردەن تەكتىلىك، ابىروي، ىزەتتىلىك پەن مەيىرىمدىلىك تانىتۋدى كۇتەدى»، - دەدى تۇڭعىش ەلباسىمىز. بۇل ءبىزدىڭ بۇكىل مادەنيەتىمىز ءۇشىن جۇمىس ىستەۋى كەرەك.
بۇگىنگى كۇنى قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى اياسىندا ءۇش مودەرنيزاسيا پروسەسى جۇزەگە اسىرىلادى: ساياسي رەفورما، ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋ جانە قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋ. وسى پروسەستەردىڭ ىشىندەگى ەڭ باستىسى - رۋحاني سالانى جاڭعىرتۋ. رۋحاني جاڭعىرۋ - قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىنىڭ باسىمدىعى.
ماقسات - مىقتى جانە جاۋاپتى ادامداردىڭ بىرىككەن ۇلتىن قۇرۋ. نەگىزگى ماقسات: مەملەكەت پەن ازاماتتىق قوعامنىڭ ءوزارا ارەكەتتەستىگى نەگىزىندە جالپى رۋحانيلىقتى قالپىنا كەلتىرۋ. سونىمەن قاتار، 2014 جىلدان باستاپ ەلىمىزدە، اتاپ ايتقاندا، قازاقستاندىقتاردىڭ باسەكەگە قابىلەتتى مادەني مەنتاليتەتى مەن جوعارى رۋحانيلىعىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەني ساياساتىنىڭ تۇجىرىمداماسى ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل تۇجىرىمعا ەشكىمنىڭ تالاسى جوق: ورتاق ءتىل، مادەنيەت، تاريح - بارلىق زاماندارداعى كۇشتى مەملەكەتتىڭ نەگىزى. ءبىراق ەڭ باستىسى - بۇل قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىنە كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشۋى.
حح عاسىردا تاعدىردىڭ قالاۋىمەن ءبىز پروگرەسسيۆتى تاريحي دامۋدىڭ جالپى جولىنان شىعىپ كەتتىك. بۇگىنگى تاڭدا تابىستى جانە تاۋەلسىز مەملەكەت ءۇشىن زامان لاتىن گرافيكاسىنا كوشۋدىڭ ەرەكشە مۇمكىندىكتەرىن ۇسىنادى. بۇل «ستراتەگيا-2050»ء-دىڭ باستى ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن تاپتىرماس شارتتاردىڭ ءبىرى: ۇزدىك 30 ەلدىڭ تەڭدەستىرۋشىلەرىنىڭ ءبىرى بولۋ نەگىزىندە جاتىر.
ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ بولاشاعى ەڭ الدىمەن وزىنە، رۋحاني قۋات پەن جاسامپاز كۇشكە، ونىڭ ۇلتتىق ساناسىنا بايلانىستى. ماتەريالدىق ءال-اۋقاتقا دەگەن تابيعي ۇمتىلىس ۇلتتىڭ رۋحاني جانە ينتەللەكتۋالدى ءوسۋ قاجەتتىلىگىن كولەڭكەلەندىرمەۋى كەرەك. رۋحانيلىق پەن اعارتۋشىلىق ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويعى تاريحىندا ءارقاشان ەڭ كۇشتى ەرەكشەلەنەتىن قاسيەتتەرى بولدى.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ادامداردىڭ باقىتتى ءومىر ءسۇرۋى جانە قوعامعا پايدا اكەلۋى ءۇشىن ادامداردىڭ رۋحاني دامۋى ءۇشىن بارلىق جاعدايلار جاسالعان. قازاقستاندىق قوعامنىڭ دامۋىنداعى ساتتىلىك ءار قازاقستاندىقتىڭ ءوز حالقىنىڭ دامۋىنا قانداي ۇلەس قوساتىنىنا بايلانىستى بولاتىندىعىندا. دانىشپاندار ايتقانداي: «وتانىڭنىڭ سەن ءۇشىن نە ىستەي الاتىندىعىن سۇراما، كەرىسىنشە، وتانىڭا نە ىستەي الاسىڭ دەپ ويلا». ءبىزدىڭ ءبىر عانا جولىمىز بار: رۋحاني جاڭعىرۋ ارقىلى - جارقىن بولاشاققا!
تۋرگانوۆ ماديار تۋرگان ۇلى
You Might Also Like
-
مەنىڭ ەلىم – كەڭ بايتاق قازاقستان. ءبىر شەتىنەن ەكىنشى شەتىنە جەتۋ ءۇشىن ۇشقان قۇستىڭ قاناتى تالارداي وراسان زور ايماقتى الىپ جاتقان قازاق ەلى بۇگىندە ەكونوميكاسىمەن وركەنيەتىن دامىتقان، شارۋاس...
-
جاس وتاۋ ءبۇرىن جاردى جاڭا گۇلدەپ، پەندەنىڭ جەتسەم دەگەن تالابى كوپ. قادامىڭ قۇتتى بولسىن، قۇدا-جەكجات، وتىرمىن مەن دە، سەن دە بالالى بوپ. ۇمىتپەن ۇل دا وسىردىك، قىز دا وسىردىك، دەيتى...
