ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ - رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ ەڭ باستى شارتى
ۇلتتىق بولمىس دەگەنىمىز-قازاقتىڭ سالت –داستۇرلەرىمەن،يبالى، يماندىلىق تۇرلەرى جاتادى. ەرتەرەكتە مال باعىپ جۇرگەن اتا- بابامىز بالالارىن اتقا مىنۋگە، تورگە قامشى ءىلىپ، قاسقىر تەرىسىن كەرەگەگە بايلاۋى، قازاقتىڭ مارتتىگىن كورسەتكەن.ەن الدىمەن قازاقى سۇتپەن بىتكەن ءتىل، ءبىزدىڭ ءتىلدىڭ بايلىعىن، ءسوز ۇلىلىعىن كورسەتىپ، دارىپتەلەدى. قازاقى ويۋ-ورنەكپەن ناقىشتالعان كيىم كيۋى وزگە ۇلتتان بولەك، كيگەن شاپاندارى قىستا توڭعىزبايتىن قاسيەتى بار ەكەندىگىن كورسەتەدى. اعاشتان ويىپ جاسالعان تاباق، اس ىشەتىن قۇرال- جابدىقتار تاماق جەۋگە ىڭعايلى ، تەز سۋىيتىن، ادام دەنساۋلىعىنا پايدالى بولىپ تابىلادى. سونىمەن بىرگە ۇلتتىق اسپاپتار تاريحى دا ەرتەدەن كەلە جاتقان، ونەر قۇدىرەتى دەپ بىلەمىن.دومبىرا ، جەتىگەن، قوبىزدىڭ تۇرلەرى قازاقتىڭ اتىن الەمگە مويىنداتقان اسپاپ ەكەنىن بىلەمىز. ۇلتتىق ويىندار قازاق حالقىنىڭ وزىنە ءتان اعاشتان جاسالىناتىن التىباقان تەبۋى ، سۇيەك جاسىرىپ، اقسۇيەك ويىندارىن ويناۋى، قازاقتىڭ ۇلتتىق ءقادىر- قاسيەتىن ۇعىندىرىپ تۇرسا كەرەك.ۇلتتىق مەيرامداردى تويلاۋدا وزىندىك ەرەكشەلىگىمەن ايقىندالادى. كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسۋى، كوكتىڭ شىعۋى، كوجە اسىلۋى، ساقتالعان ءسۇر ەتتەر، ناۋرىزدىڭ رەڭىن اشۋدا.
قازىرگى تاڭدا ءسان الەمىمەن ەلدى تاڭعالدىراتىن تىگىنشىلەردىڭ اتەلەسىندە دە ءتۇرلى قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى بۇكىلالەمدىك ارەنادان كورىنۋدە.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى جولداۋىندا قازاق ۇلتىنىڭ وزىندىك ايرىقشا بولمىسى اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى دەپ كورسەتۋى تەگىن ەمەس.اتقا ءمىنۋ ەجەلگى اتا- بابامىزدىڭ جىلقىشىلىق كاسىبى، استىنا مىنگەن اتىمەن تالاي جاۋلارعا توتەپ بەرىپ، اتاعى شىققانىن بۇكىلالەم بىلەدى.سان الۋان اتاقتى مەتالل ورداسى بولعاندىقتان، العاشقى مەتاللۋرگيادا مىس، التىن قورىتپالارى ارقىلى زەرگەرلىك بۇيىمدار سوعىلۋى، مەتالل قورىتاتىن پەشتەر بولۋىمەن بىرگە ، ەجەلگى داۋىردەگى تۇرمىستىق زاتتار پايدا بولدى.اڭ ءستيلى دەپ اتالاتىن بولىمىندە، ادام قورشاعان ورتامەن،تابيعاتپەن بىرگە جاساسىپ، سونداعى مىسىق تۇقىمداس بارىستى ءپىر تۇتۋ، سولاردىڭ قايسارلىق مىنەزىنە ۇلى دالا حالقىن بالاعانى تەگىن ەمەس ەكەنىن كورۋگە بولادى.ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىزدىڭ 1869 جىلى «ەسىك» قورعانىنان تابىلعان جاۋىنگەر بەينەسى «ماڭگىلىك ەلدىڭ» قايسار قاھارمانى ەكەنىن كورۋگە بولادى. بۇدان بايقاعانىمىزداي، اسقان كوركەمدىك ونەردىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتۋدە. ناقتىراق ايتساق، تابىلعان جاۋىنگەردىڭ التىنمەن جاسالعان كيىمدەرى، التىندى سوعۋدا قازاقتىڭ تەحنيكاسى جوعارى بولعاندىعىن كورسەتەدى.قازىرگى تاڭدا «التىن ادامنىڭ» تابىلۋى ءبىزدىڭ جاقۇتتارىمىز دەپ ايتۋعا بولادى. كەلەسى ءبولىمى «ۇلى جىبەك جولى» اتالۋى قازاقستاننىڭ ەۆرازيا قۇرلىعىنىڭ ترانزيتتىك وركەندەۋگە اكەلىپ سوعاتىنى، تالاي قۇندى تاۋارلار ساۋدا- ساتتىق وركەندەۋىنە جول اشقانىن كورسەتەدى. قازاقستان المانىڭ جوعارعى سورتىن وسىرەتىن الەمگە اتى تانىمال حالىق بولىپ سانالادى. وسىمدىكتەردىڭ جاۋھارى سانالاتىن «رەگەل» قىزعالداعى ءوزىنىڭ جۇپار يىسىمەن تانىمال بولدى.
سونىمەن قورىتىندىلاعاندا، «ماڭگىلىك ەلدىڭ» حالقى بولۋىمىز ءۇشىن ، تۋعان جەرىمىزدى ايالاپ، سۇيىسپەنشىلىك تۋعىزاتىن پاتريوتتىق رۋحى بار جاستاردى تاربيەلەپ، رۋحانيجاڭعىرۋدىڭ ءتىلىمىزدى ساقتاپ، ءتۇرلى ادەت- عۇرپىمىزدى ۇمىتپاي، الما مەن قىزعالداقتىڭ وتانى بولعان «قازاق» ەلىنىڭ ازاماتشاسى ەكەنىن ماقتان تۇتامىن.
اقتوبە قالاسىنداعى №40 جالپى
ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتىڭ 8 «ب» كلاسس وقۋشىسى
نۇرماعانبەتوۆا ايعانىم اباي قىزى
You Might Also Like
-
بۇحار بارىپ جولاۋشى جۇرگەن كۇنىندە ەكى جاق بولىپ توبەلەسىپ جاتقاندارعا كەز بولىپ:
