ۆەكتورلار جانە ولارعا امالدار قولدانۋ
9 سىنىپ
تاقىرىبى: ۆەكتورلار جانە ولارعا امالدار قولدانۋ. ۆەكتوردىڭ كوورديناتالار وستەرىندەگى پروەكسيالارى. پروەكسيالارعا امالدار قولدانۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا ۆەكتورلار تۋرالى، ونىڭ قولدانۋ امالدارىن ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا پايدالانۋعا ۇيرەتۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسىن جەتىلدىرۋ؛
3. جاڭا ۇعىمدى كۇندەلىكتى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، قاجەت بولعان جاعدايلاردا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس – تاسىلدەرى: تەست، سۇراق – جاۋاپ، ەسەپ شىعارۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەومەتريا، سىزۋ.
ساباق بارىسى:
1. تەستپەن جۇمىس؛
2. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ؛
3. تاقىرىپقا بايلانىستى ەسەپتەر شىعارۋ (توپپەن جۇمىس).
ءى. تەستپەن جۇمىس:
تەست №1
1. ءوزىنىڭ ساندىق مانىمەن قوسا كەڭىستىكتەگى باعىتىمەن دە سيپاتتالاتىن شامالار...
ا) ۆەكتورلىق شاما ب) سكاليارلىق شاما س) فيزيكالىق شاما د) ورىن اۋىستىرۋ ە) جىلدامدىق
2. قوزعالىسىن 1 م/س2 ۇدەۋمەن باستاعان ءاۆتوموبيلدىڭ 5 س جانە 10س وتكەننەن كەيىنگى ورىن اۋىستىرۋى قانداي بولاتىنىن انىقتاڭدار.
*ا) 12، 5م، 50م ب) 1، 25م، 0، 5م س) 125م، 5، 0م د) 1، 25م، 500م ە) 1، 25م، 0، 05م
3. ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ ءتۇسۋى -
ا) ۇدەۋ *ب) ەركىن ءتۇسۋ ۇدەۋى س) ۋاقىت د) اراقاشىقتىق ە) بيىكتىك
4. اۋاسىز كەڭىستىكتە بارلىق دەنەلەر بىردەي ۋاقىتتا تۇسەدى دەپ ۇيعارىم شىعارعان يتالياندىق عالىم.
ا) نيۋتون ب) ارحيمەد *س) گاليلەي د) كەپلەر ە) سيالكوۆسكيي
5. بيىكتىگى 6، 0م اعاشتان الما ءۇزىلىپ ءتۇستى. ول قانشا ۋاقىتتا جەرگە تۇسەدى؟ (اۋانىڭ كەدەرگىسى ەسكەرىلمەيدى.)
*ا) 1، 2س ب) 12س س) 120س د) 0، 12س ە) 11، 2س
6. 200 م/س جىلدامدىقپەن ۆەرتيكال جوعارى اتىلعان راكەتا جوعارى قاراي - 10م/س2 تەڭكەمىمەلى ۇدەۋمەن قوزعالادى. ونىڭ ەڭ جوعارى كوتەرىلۋ بيىكتىگىن انىقتاڭدار.
ا) 3كم ب) 4كم *س) 2كم د) 5كم ە) 6كم
7. دەنە 40 م/س جىلدامدىقپەن ۆەرتيكال جوعارى لاقتىرىلدى. دەنەنىڭ 2س ج»نە 5س وتكەننەن كەيىنگى جىلدامدىعى قانداي بولادى؟ دەنە قانشا جول جۇرەدى جانە ونىڭ 5س ۋاقىت ارالىعىنداعى ورىن اۋىستىرۋى نەگە تەڭ؟
*ا) 20، 4م/س؛ 9م/س؛ 60، 4م؛ 85، 7م؛ 77، 4م. ب) 204م/س؛ 0، 9م/س؛ 6، 04م؛ 8، 57م؛ 7، 74م س) 2، 04م/س؛ 9م/س؛ 60، 4م؛ 8، 57م؛ 7، 74م د) 204م/س؛ 90م/س؛ 6، 04م؛ 8، 57م؛ 7، 74م؛
ە) 2، 04م/س؛ 9م/س؛ 604م؛ 857م؛ 774م
8. قيسىقسىزىقتى قوزعالىس دەپ...
*ا) دەنەنىڭ قيسىق تراەكتوريا بويىمەن قوزعالىسى ب) ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ قوزعالىسى س) جىلدامدىقتىڭ وزگەرۋ شاپشاڭدىعى د) جىلدامدىعى كەز كەلگەن بىردەي ۋاقىت ارالىقتارىندا بىردەي شاماعا وزگەرىپ وتىراتىن قوزعالىسى ە) دوڭگەلەك وربيتا بويىمەن قوزعالىس
9. پەريودتقا كەرى شاما...
ا) ۋاقىت ب) اينالىم سانى *س) جيىلىك د) بۇرىششتىق جىلدامدىق ە) راديۋس
10. ساعات ءتىلىنىڭ اينالۋىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى ۇلكەن بە، الدە جەردىڭ اينالۋىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى ۇلكەن بە؟
*ا) ساعات ءتىلىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە ۇلكەن ب) جەردىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە ۇلكەن س) جىلدامدىقتارى تەڭ د) ساعات ءتىلىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە كىشى ە) جەردىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 4 ەسە كىشى
11. بۇرىشتىق جىلدامدىق
ا) β ب) λ * س) ω د) ρ ە) μ
12. ەگەر ءاۆتوموبيلدىڭ راديۋسى 30 سم دوڭعالاعى 1س ىشىندە 10 اينالىم جاسايتىن بولسا، ونىڭ جىلدامدىعى قانداي؟
ا) 190 م/س ب) 1، 9 م/س س) 0، 19 م/س *د) 19 م/س ە) 1900م/س
13. دەنە راديۋسى 50م شەڭبەر دوعاسىنىڭ بويىمەن قوزعالادى. ونىڭ 10س ىشىندەگى بۇرىلۋ بۇرىشى 1، 57 راديانعا تەڭ ەكەنى بەلگىلى. دەنە قوزعالىسىنىڭ سىزىقتىق جىلدامدىعى مەن جۇرگەن جولىن تابىڭدار.
*ا) 7، 85 م/س؛ 78، 5م ب) 78، 5 م/س؛ 7، 85م س) 785م/س؛ 7، 85م د) 7، 85م/س؛ 785م ە) 0، 78م/س؛ 785م
14. اۆتوموبيل راديۋسى 100م اينالىم جولمەن 54 كم/ساع جىلدامدىقپەن قوزعالادى. ءاۆتوموبيلدىڭ سەنترگە تارتقىش ۇدەۋىن تابىندار.
ا) 225م/س2 *ب) 2، 25م/س2 س) 22، 5 م/س2 د) 0، 22 م/س2 ە) 0، 3م/س2
15. دەنەنىڭ ءپىشىنى مەن كولەمى وزگەرگەن كەزدە پايدا بولاتىن كۇش
ا) اۋىرلىق كۇشى ب) تىرەكتىڭ رەاكسيا كۇشى س) ۇيكەلىس كۇشى د) تارتىلىس كۇشى *ە) سەرپىمدىلىك كۇشى
16. دەنەنىڭ ينەرتتىلىگى -
17. ا) جىلدامدىق ب) سالماق *س) ماسسا د) كۇش ە) ۇدەۋ اسپان كوورديناتالارى اسپان دەنەلەرىنىڭ..................... ورنالاسۋىن انىقتايدى.
*ا) اسپان سفەراسىندا ب) كوكجيەكتە س) ەكۆاتوردا د) شىراق بيىكتىگىندە
18. قىسقى كۇننىڭ توقىراۋى قاي جۇلدىزدا
ا) شايان ب) ەگىزدەر *س) مەرگەن د) تورپاق
19. جازعى كۇننىڭ توقىراۋى قاي جۇلدىزدا
*ا) تورپاق جانە ەگىزدەر ب) شايان س) مەرگەن د) ەشكى ءمۇيىز
20. ليفت تابانىندا ماسساسى 20كگ جۇك جاتىر. ليفت 2 م/س2 ۇدەۋمەن جوعارى قاراي قوزعالادى. جۇكتىڭ ليفت تابانىنا تۇسىرەتىن كۇشىن انىقتاڭدار.
*ا) 40ن ب ) 50ن س) 60ن د) 70ن ە) 80ن
تاقىرىبى: ۆەكتورلار جانە ولارعا امالدار قولدانۋ. ۆەكتوردىڭ كوورديناتالار وستەرىندەگى پروەكسيالارى. پروەكسيالارعا امالدار قولدانۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا ۆەكتورلار تۋرالى، ونىڭ قولدانۋ امالدارىن ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا پايدالانۋعا ۇيرەتۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسىن جەتىلدىرۋ؛
3. جاڭا ۇعىمدى كۇندەلىكتى ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، قاجەت بولعان جاعدايلاردا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس – تاسىلدەرى: تەست، سۇراق – جاۋاپ، ەسەپ شىعارۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەومەتريا، سىزۋ.
ساباق بارىسى:
1. تەستپەن جۇمىس؛
2. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ؛
3. تاقىرىپقا بايلانىستى ەسەپتەر شىعارۋ (توپپەن جۇمىس).
ءى. تەستپەن جۇمىس:
تەست №1
1. ءوزىنىڭ ساندىق مانىمەن قوسا كەڭىستىكتەگى باعىتىمەن دە سيپاتتالاتىن شامالار...
ا) ۆەكتورلىق شاما ب) سكاليارلىق شاما س) فيزيكالىق شاما د) ورىن اۋىستىرۋ ە) جىلدامدىق
2. قوزعالىسىن 1 م/س2 ۇدەۋمەن باستاعان ءاۆتوموبيلدىڭ 5 س جانە 10س وتكەننەن كەيىنگى ورىن اۋىستىرۋى قانداي بولاتىنىن انىقتاڭدار.
*ا) 12، 5م، 50م ب) 1، 25م، 0، 5م س) 125م، 5، 0م د) 1، 25م، 500م ە) 1، 25م، 0، 05م
3. ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ ءتۇسۋى -
ا) ۇدەۋ *ب) ەركىن ءتۇسۋ ۇدەۋى س) ۋاقىت د) اراقاشىقتىق ە) بيىكتىك
4. اۋاسىز كەڭىستىكتە بارلىق دەنەلەر بىردەي ۋاقىتتا تۇسەدى دەپ ۇيعارىم شىعارعان يتالياندىق عالىم.
ا) نيۋتون ب) ارحيمەد *س) گاليلەي د) كەپلەر ە) سيالكوۆسكيي
5. بيىكتىگى 6، 0م اعاشتان الما ءۇزىلىپ ءتۇستى. ول قانشا ۋاقىتتا جەرگە تۇسەدى؟ (اۋانىڭ كەدەرگىسى ەسكەرىلمەيدى.)
*ا) 1، 2س ب) 12س س) 120س د) 0، 12س ە) 11، 2س
6. 200 م/س جىلدامدىقپەن ۆەرتيكال جوعارى اتىلعان راكەتا جوعارى قاراي - 10م/س2 تەڭكەمىمەلى ۇدەۋمەن قوزعالادى. ونىڭ ەڭ جوعارى كوتەرىلۋ بيىكتىگىن انىقتاڭدار.
ا) 3كم ب) 4كم *س) 2كم د) 5كم ە) 6كم
7. دەنە 40 م/س جىلدامدىقپەن ۆەرتيكال جوعارى لاقتىرىلدى. دەنەنىڭ 2س ج»نە 5س وتكەننەن كەيىنگى جىلدامدىعى قانداي بولادى؟ دەنە قانشا جول جۇرەدى جانە ونىڭ 5س ۋاقىت ارالىعىنداعى ورىن اۋىستىرۋى نەگە تەڭ؟
*ا) 20، 4م/س؛ 9م/س؛ 60، 4م؛ 85، 7م؛ 77، 4م. ب) 204م/س؛ 0، 9م/س؛ 6، 04م؛ 8، 57م؛ 7، 74م س) 2، 04م/س؛ 9م/س؛ 60، 4م؛ 8، 57م؛ 7، 74م د) 204م/س؛ 90م/س؛ 6، 04م؛ 8، 57م؛ 7، 74م؛
ە) 2، 04م/س؛ 9م/س؛ 604م؛ 857م؛ 774م
8. قيسىقسىزىقتى قوزعالىس دەپ...
*ا) دەنەنىڭ قيسىق تراەكتوريا بويىمەن قوزعالىسى ب) ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ قوزعالىسى س) جىلدامدىقتىڭ وزگەرۋ شاپشاڭدىعى د) جىلدامدىعى كەز كەلگەن بىردەي ۋاقىت ارالىقتارىندا بىردەي شاماعا وزگەرىپ وتىراتىن قوزعالىسى ە) دوڭگەلەك وربيتا بويىمەن قوزعالىس
9. پەريودتقا كەرى شاما...
ا) ۋاقىت ب) اينالىم سانى *س) جيىلىك د) بۇرىششتىق جىلدامدىق ە) راديۋس
10. ساعات ءتىلىنىڭ اينالۋىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى ۇلكەن بە، الدە جەردىڭ اينالۋىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى ۇلكەن بە؟
*ا) ساعات ءتىلىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە ۇلكەن ب) جەردىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە ۇلكەن س) جىلدامدىقتارى تەڭ د) ساعات ءتىلىنىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 2 ەسە كىشى ە) جەردىڭ بۇرىشتىق جىلدامدىعى 4 ەسە كىشى
11. بۇرىشتىق جىلدامدىق
ا) β ب) λ * س) ω د) ρ ە) μ
12. ەگەر ءاۆتوموبيلدىڭ راديۋسى 30 سم دوڭعالاعى 1س ىشىندە 10 اينالىم جاسايتىن بولسا، ونىڭ جىلدامدىعى قانداي؟
ا) 190 م/س ب) 1، 9 م/س س) 0، 19 م/س *د) 19 م/س ە) 1900م/س
13. دەنە راديۋسى 50م شەڭبەر دوعاسىنىڭ بويىمەن قوزعالادى. ونىڭ 10س ىشىندەگى بۇرىلۋ بۇرىشى 1، 57 راديانعا تەڭ ەكەنى بەلگىلى. دەنە قوزعالىسىنىڭ سىزىقتىق جىلدامدىعى مەن جۇرگەن جولىن تابىڭدار.
*ا) 7، 85 م/س؛ 78، 5م ب) 78، 5 م/س؛ 7، 85م س) 785م/س؛ 7، 85م د) 7، 85م/س؛ 785م ە) 0، 78م/س؛ 785م
14. اۆتوموبيل راديۋسى 100م اينالىم جولمەن 54 كم/ساع جىلدامدىقپەن قوزعالادى. ءاۆتوموبيلدىڭ سەنترگە تارتقىش ۇدەۋىن تابىندار.
ا) 225م/س2 *ب) 2، 25م/س2 س) 22، 5 م/س2 د) 0، 22 م/س2 ە) 0، 3م/س2
15. دەنەنىڭ ءپىشىنى مەن كولەمى وزگەرگەن كەزدە پايدا بولاتىن كۇش
ا) اۋىرلىق كۇشى ب) تىرەكتىڭ رەاكسيا كۇشى س) ۇيكەلىس كۇشى د) تارتىلىس كۇشى *ە) سەرپىمدىلىك كۇشى
16. دەنەنىڭ ينەرتتىلىگى -
17. ا) جىلدامدىق ب) سالماق *س) ماسسا د) كۇش ە) ۇدەۋ اسپان كوورديناتالارى اسپان دەنەلەرىنىڭ..................... ورنالاسۋىن انىقتايدى.
*ا) اسپان سفەراسىندا ب) كوكجيەكتە س) ەكۆاتوردا د) شىراق بيىكتىگىندە
18. قىسقى كۇننىڭ توقىراۋى قاي جۇلدىزدا
ا) شايان ب) ەگىزدەر *س) مەرگەن د) تورپاق
19. جازعى كۇننىڭ توقىراۋى قاي جۇلدىزدا
*ا) تورپاق جانە ەگىزدەر ب) شايان س) مەرگەن د) ەشكى ءمۇيىز
20. ليفت تابانىندا ماسساسى 20كگ جۇك جاتىر. ليفت 2 م/س2 ۇدەۋمەن جوعارى قاراي قوزعالادى. جۇكتىڭ ليفت تابانىنا تۇسىرەتىن كۇشىن انىقتاڭدار.
*ا) 40ن ب ) 50ن س) 60ن د) 70ن ە) 80ن
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
