حح عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىنداعى قازاقستان تاريحىنا شولۋ
تاقىرىبى: حح عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىنداعى قازاقستان تاريحىنا شولۋ.
قازاقستان تاريحى 9 كلاسس
بىلىمدىلىك ماقساتى: 9 كلاسس قازاقستان تاريحىنىڭ ءى - ءىۇ تاراۋىن شارتتى تۇردە كەزەڭدەرگە ءبولىپ قايتالاۋدا ەستە ساقتاۋ، تاريحي وقيعالاردى ءبىر - بىرىمەن ساباقتاستىرۋ، قازاقستاننىڭ تاريحي ءجۇرىپ وتكەن كەزەڭدەرىن سالىستىرىپ سارالاۋعا وقۋشىنى بەيىمدەۋ، نەگىزگى وقيعالاردى بويىنا ءسىڭىرۋ. باسشىلىققا الىنعان كەزەڭ تاقىرىپتارى: 1) 1914 - 1916 ج. ج. ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جانە ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس كەزەڭى. 2) 1917 - 1918 ج. ج. اقپان، قازان توڭكەرىلىسى جانە الاش وپپوزيسياسى 3) 1918 - 1920 ج. ج. ازامات سوعىسى جانە قاكسر - ءىنىڭ قۇرىلۋى. 4) جەس جانە «ۇلى جۇت».
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
وقۋشىنىڭ ءبىلىمىن شىڭداۋ، وتىلگەن تاقىرىپتاردى تاريحي كەزەڭدەردى ەسكە تۋسىرە وتىرىپ ءبىر - بىرىمەن ساباقتاستىعىن ايقىنداۋ. ساياسي ءبىلىمىن، سويلەۋ جانە ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ داعدىسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: ەلىن، جەرىن سۇيۋگە. كەشەگى بەينەتتى، بۇگىنگى راحاتتى باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ ءادىسى: سايىس، پرەزەنتاسيا، پىكىرلەر، ۇسىنىستار، تالداۋلار.
كورنەكىلىك قۇرالدار: قازاقستاننىڭ ساياسي كارتاسى، دۇنيەجۇزى ساياسي كارتاسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، باعالاۋ پاراعى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مين)
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ءتىزىم بويىنشا تۇگەلدەۋ.
ۆ) وقۋشىلار توپتارى بويىنشا وتىرادى (№1،№2،№3،№4)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسى.
ءى - ءبولىم «تاريحي كەزەڭدەرگە ساياحات»(ءار توپقا 8 - مينۋت)
ا) ءتورت توپ وقۋشىلارى كەزەكپەن ءوز كەزەڭدەرىن الدىن الا بەرىلگەن تومەندەگى 5 - جوسپارلى سۇراقتار ارقىلى قورعايدى.(پرەزەنتاسيانى ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتاعى تىرەك سىزبالار، اۋىزشا، تاقتا ارقىلى قورعاۋعا بولادى توپ وقۋشىلارىنا شەك قويىلمايدى.)
جوسپارلى سۇراقتار: 1) كەزەڭ ىشىندەگى حالىقتىڭ ءال - احۋالىنا سيپاتتاما بەرىڭدەر. 2) كەزەڭ ىشىندەگى مەملەكەتتىك قۇرىلىم، قوعامدىق قاتىناس. 3) كەزەڭ ىشىندە سوعىس، كوتەرىلىس، توڭكەرىلىس بولدى ما؟ 4) وسى كەزەڭدەگى قازاق زيالىلارىنىڭ ساياسي كوزقاراسى. 5) كەزەڭ ىشىندەگى ىشكى ەكونوميكالىق ساياسات.
وقۋشىلار جاۋاپتارى:
№1 توپ 1 - وقۋشى.
1914 - 1916 جىلدار ارالىعىندا قازاق ەلى رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنداعى قارا جۇمىس كوزى، شيكىزات وندىرەتىن ءارى ساۋدا رىنوگى، ازياعا قاقپا، ءوز حالقىن قونىستاندىراتىن شۇرايلى جەرى، ءارى الىم - سالىق تولەيتىن سوعىس جاعدايىندا سوعىس سالىعىن تولەيتىن بودانى بولدى.
2 - وقۋشى.
1914 - 1916 جىلدارى قازاق ەلى رەسەي يمپەرياسىنىڭ قۇرامىندا بولعاندىقتان پاتشالىق رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىمىنا توقتالامىز. رومانوۆتار اۋلەتى ءىى نيكولاي رەسەيدى مونارحيالىق تۇردە شەكسىز بيلەدى. قوعامدىق قاتىناسىنا كەلەتىن بولساق رەسەيدە، قازاق ەلىندە فەودوليزم قالدىقتارىنىڭ ساقتالۋىنان حالىق ەزگىدە بولدى. رەسەي كاپيتاليستىك ەكونوميكا جولىنا كەش تۇسسە دە ورتاشا دامىعان ەكىنشى لەكتەگى ەل بولدى.
3 - وقۋشى.
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا پاتشا جارلىعى بويىنشا 1916 جىلى 25 ماۋسىمدا قارا جۇمىسقا 19 بەن 25 جاس ارالىعىنداعى ەرلەردى الۋ تۋرالى جارلىق شىقتى. بۇل تىلدا قالعان مال جانە جارتىلاي ەگىن شارۋاشىلىعىمەن كۇن كورەتىن حالىق بۇقاراسىنا اۋىر ءتيدى، ەڭبەك قولى جەتىسپەدى. گەنەرال – گۋبەرناتور ا. كۋروپاتكيننىڭ قۇپيا بۇيرىعىمەن سوعىس تىلىنداعى قارا جۇمىسقا ادامداردى الالاپ الدى. پاتشا جارلىعىنا جاۋاپ رەتىندە – قازاقستان مەن تۇركىستان، ورتا ازيا، ءسىبىر مەن كاۆكازدىڭ ءبىر بولىگى ءبىر مەزگىلدە كوتەرىلىسكە شىقتى. كوتەرىلىسكە شىققان حالىق ءبىرىنشى كەزەكتە وتارلاۋعا دەيىنگى مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن قالپىنا كەلتىردى، جەر - جەرلەردە حان سايلادى. 1916جىلعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ سالدارىنان قازاق حالقىنىڭ جارتى ميلليونعا جۋىعى كەمىدى. قازاق حالقىنىڭ 1916 جىلعى قوزعالىس اياۋسىز پاتشا اسكەرىمەن باسىلىپ تاستالدى. ءبىراق ونىڭ ماڭىزدىلىعىنا كەلەتىن بولساق حالىق بۇقاراسىنىڭ ۇلتتىق ساناسىن وياتتى، وتارشىلدىققا قارسى كۇرەس تاجىريبەسىن مولايتتى، ساياسي ارەناعا قازاق زيالىلارىنىڭ دەموكراتيالىق باعىتتا كۇرەسكەر توبىنىڭ ءوسىپ شىعۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتتى.
4 - وقۋشى.
تۇرار رىسقۇلوۆ جازدى «1899 جىلدان كەيىن قازاقتار مەن ورىستار اراسىنداعى ەتنوستىق جانجالدار داعدىلى ءومىردىڭ سيپاتىنا اينالدى»، بۇدان كەيىن 1906 جىلى ستالين رەفورماسى بويىنشا قازاق جەرىندە قونىس
قازاقستان تاريحى 9 كلاسس
بىلىمدىلىك ماقساتى: 9 كلاسس قازاقستان تاريحىنىڭ ءى - ءىۇ تاراۋىن شارتتى تۇردە كەزەڭدەرگە ءبولىپ قايتالاۋدا ەستە ساقتاۋ، تاريحي وقيعالاردى ءبىر - بىرىمەن ساباقتاستىرۋ، قازاقستاننىڭ تاريحي ءجۇرىپ وتكەن كەزەڭدەرىن سالىستىرىپ سارالاۋعا وقۋشىنى بەيىمدەۋ، نەگىزگى وقيعالاردى بويىنا ءسىڭىرۋ. باسشىلىققا الىنعان كەزەڭ تاقىرىپتارى: 1) 1914 - 1916 ج. ج. ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جانە ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس كەزەڭى. 2) 1917 - 1918 ج. ج. اقپان، قازان توڭكەرىلىسى جانە الاش وپپوزيسياسى 3) 1918 - 1920 ج. ج. ازامات سوعىسى جانە قاكسر - ءىنىڭ قۇرىلۋى. 4) جەس جانە «ۇلى جۇت».
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
وقۋشىنىڭ ءبىلىمىن شىڭداۋ، وتىلگەن تاقىرىپتاردى تاريحي كەزەڭدەردى ەسكە تۋسىرە وتىرىپ ءبىر - بىرىمەن ساباقتاستىعىن ايقىنداۋ. ساياسي ءبىلىمىن، سويلەۋ جانە ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ داعدىسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: ەلىن، جەرىن سۇيۋگە. كەشەگى بەينەتتى، بۇگىنگى راحاتتى باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ ءادىسى: سايىس، پرەزەنتاسيا، پىكىرلەر، ۇسىنىستار، تالداۋلار.
كورنەكىلىك قۇرالدار: قازاقستاننىڭ ساياسي كارتاسى، دۇنيەجۇزى ساياسي كارتاسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، باعالاۋ پاراعى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مين)
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ءتىزىم بويىنشا تۇگەلدەۋ.
ۆ) وقۋشىلار توپتارى بويىنشا وتىرادى (№1،№2،№3،№4)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسى.
ءى - ءبولىم «تاريحي كەزەڭدەرگە ساياحات»(ءار توپقا 8 - مينۋت)
ا) ءتورت توپ وقۋشىلارى كەزەكپەن ءوز كەزەڭدەرىن الدىن الا بەرىلگەن تومەندەگى 5 - جوسپارلى سۇراقتار ارقىلى قورعايدى.(پرەزەنتاسيانى ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتاعى تىرەك سىزبالار، اۋىزشا، تاقتا ارقىلى قورعاۋعا بولادى توپ وقۋشىلارىنا شەك قويىلمايدى.)
جوسپارلى سۇراقتار: 1) كەزەڭ ىشىندەگى حالىقتىڭ ءال - احۋالىنا سيپاتتاما بەرىڭدەر. 2) كەزەڭ ىشىندەگى مەملەكەتتىك قۇرىلىم، قوعامدىق قاتىناس. 3) كەزەڭ ىشىندە سوعىس، كوتەرىلىس، توڭكەرىلىس بولدى ما؟ 4) وسى كەزەڭدەگى قازاق زيالىلارىنىڭ ساياسي كوزقاراسى. 5) كەزەڭ ىشىندەگى ىشكى ەكونوميكالىق ساياسات.
وقۋشىلار جاۋاپتارى:
№1 توپ 1 - وقۋشى.
1914 - 1916 جىلدار ارالىعىندا قازاق ەلى رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنداعى قارا جۇمىس كوزى، شيكىزات وندىرەتىن ءارى ساۋدا رىنوگى، ازياعا قاقپا، ءوز حالقىن قونىستاندىراتىن شۇرايلى جەرى، ءارى الىم - سالىق تولەيتىن سوعىس جاعدايىندا سوعىس سالىعىن تولەيتىن بودانى بولدى.
2 - وقۋشى.
1914 - 1916 جىلدارى قازاق ەلى رەسەي يمپەرياسىنىڭ قۇرامىندا بولعاندىقتان پاتشالىق رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىمىنا توقتالامىز. رومانوۆتار اۋلەتى ءىى نيكولاي رەسەيدى مونارحيالىق تۇردە شەكسىز بيلەدى. قوعامدىق قاتىناسىنا كەلەتىن بولساق رەسەيدە، قازاق ەلىندە فەودوليزم قالدىقتارىنىڭ ساقتالۋىنان حالىق ەزگىدە بولدى. رەسەي كاپيتاليستىك ەكونوميكا جولىنا كەش تۇسسە دە ورتاشا دامىعان ەكىنشى لەكتەگى ەل بولدى.
3 - وقۋشى.
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا پاتشا جارلىعى بويىنشا 1916 جىلى 25 ماۋسىمدا قارا جۇمىسقا 19 بەن 25 جاس ارالىعىنداعى ەرلەردى الۋ تۋرالى جارلىق شىقتى. بۇل تىلدا قالعان مال جانە جارتىلاي ەگىن شارۋاشىلىعىمەن كۇن كورەتىن حالىق بۇقاراسىنا اۋىر ءتيدى، ەڭبەك قولى جەتىسپەدى. گەنەرال – گۋبەرناتور ا. كۋروپاتكيننىڭ قۇپيا بۇيرىعىمەن سوعىس تىلىنداعى قارا جۇمىسقا ادامداردى الالاپ الدى. پاتشا جارلىعىنا جاۋاپ رەتىندە – قازاقستان مەن تۇركىستان، ورتا ازيا، ءسىبىر مەن كاۆكازدىڭ ءبىر بولىگى ءبىر مەزگىلدە كوتەرىلىسكە شىقتى. كوتەرىلىسكە شىققان حالىق ءبىرىنشى كەزەكتە وتارلاۋعا دەيىنگى مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن قالپىنا كەلتىردى، جەر - جەرلەردە حان سايلادى. 1916جىلعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ سالدارىنان قازاق حالقىنىڭ جارتى ميلليونعا جۋىعى كەمىدى. قازاق حالقىنىڭ 1916 جىلعى قوزعالىس اياۋسىز پاتشا اسكەرىمەن باسىلىپ تاستالدى. ءبىراق ونىڭ ماڭىزدىلىعىنا كەلەتىن بولساق حالىق بۇقاراسىنىڭ ۇلتتىق ساناسىن وياتتى، وتارشىلدىققا قارسى كۇرەس تاجىريبەسىن مولايتتى، ساياسي ارەناعا قازاق زيالىلارىنىڭ دەموكراتيالىق باعىتتا كۇرەسكەر توبىنىڭ ءوسىپ شىعۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتتى.
4 - وقۋشى.
تۇرار رىسقۇلوۆ جازدى «1899 جىلدان كەيىن قازاقتار مەن ورىستار اراسىنداعى ەتنوستىق جانجالدار داعدىلى ءومىردىڭ سيپاتىنا اينالدى»، بۇدان كەيىن 1906 جىلى ستالين رەفورماسى بويىنشا قازاق جەرىندە قونىس
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
"گيدراۆليكا نەگىزدەرى جانە اەروديناميكا" پانىنەن اشىق ساباق
