ينتەرنەت-ماركەتينگ پەن ءداستۇرلى ماركەتينگتىڭ ايىرماشىلىعى
اننوتاسيا
ۆ ستاتە راسسماتريۆايۋتسيا وسنوۆنىە وتليچيا ينتەرنەت-ماركەتينگا وت تراديسيوننوگو ماركەتينگا.
كليۋچيەۆىە سلوۆا: ينتەرنەت-ماركەتينگ؛ پوترەبيتەل؛ كوممۋنيكاسيي؛ كانالى پرودۆيجەنيا
Annotation
The article examines the main differences between Internet marketing and traditional marketing.
Key words: internet marketing؛ consumer؛ communications؛ promotion channels.
ينتەرنەت-ماركەتينگ پەن ءداستۇرلى ماركەتينگ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى ۇسىنۋ تۇجىرىمداماسى بيزنەستىڭ ءار ءتۇرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە سايكەس كەلەتىن ماركەتينگتىك قۇرالداردىڭ دۇرىس قوسپاسىن قۇرۋدا وتە ماڭىزدى.
ءداستۇرلى جانە ينتەرنەت-ماركەتينگتى باعالاۋدىڭ نەگىزگى كريتەرييلەرىنىڭ ءبىرى-قۇنى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا قۇننىڭ ايىرماشىلىعى بار، ول نەگىزگى جىلجىتۋ قۇرالدارىنىڭ ايىرماشىلىعىنا بايلانىستى. ءداستۇرلى ماركەتينگ كومپانيانىڭ ونىمدەرىن قاعازعا، بيلبوردتارعا، راديوعا جانە ت. ب. جارناما ارقىلى ناسيحاتتايدى. بۇل ماركەتينگتىك ستراتەگيا ينتەرنەت-ماركەتينگپەن سالىستىرعاندا ەڭ قىمبات بولىپ تابىلادى.
ءداستۇرلى ماركەتينگ قىزمەتى - ءار ءتۇرلى اقپارات بەرىلۋى كەرەك بولعان كەزدە، ەلەكتروندىق پوشتا ارقىلى، نارىقتىق سۇرانىس بويىنشا ساۋالناما جۇرگىزۋ كەزىندە، ساۋالناما جۇرگىزۋ ءۇشىن جۇمىس كۇشى مەن رەسۋرستار قاجەت بولعاندا - تۇتىنۋشىلاردىڭ مىنەز-قۇلقىن تالداۋ ءۇشىن، سونىمەن قاتار فيزيكالىق ماركەتينگتىك قىزمەت ءۇشىن نارىقتا جىلجىتۋ ءۇشىن كوپتەگەن ماتەريالداردى قاجەت ەتەدى، بۇل سالىستىرمالى تۇردە قىمبات زاتتار. ينتەرنەت-ماركەتينگ بۇل شىعىنداردى ايتارلىقتاي تومەندەتۋى مۇمكىن. پايدالانۋشىلاردىڭ بارلىققاجەتتىلىكتەرىن، دەرەكتەرىن، ساۋالنامالارىن ونلاين تۇردە ينتەرنەت ارقىلى جۇرگىزۋە بولادى. سونىمەن قاتار ول سيفرلىق قىزمەتتى دە ناسيحاتتاي الادى.ياعني، ب ا ق قۇرالدارى ارقىلى قىزمەتىن جۇزەگە اسىرا الادى. وسىلايشا، قازىرگى جاعدايدا جەلىلىك ماركەتينگ شىعىنداردى ايتارلىقتاي تومەندەتۋى مۇمكىن [1].
نەگىزگى چات قۇرالدارىنىڭ پايدا بولۋىمەن ادامدارمەن بايلانىسۋ وتە قاراپايىم جانە ىڭعايلىبولدى. سودان كەيىن جەلىدە ءسىز – تاۋارلاردىڭ سۋرەتىن ۇسىنىپ ساتا الاسىز، ەندى جولعا دەگەن جانە جالعا الۋعا دەگەن شىعىستارىڭىز يۋولمايدى.ينتەرنەت-ماركەتينگ ىڭعايلىلىقتى ارتتىرىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار ساتۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى.
ينتەرنەت-ماركەتينگتىڭ تۇراقسىزدىعى ەكى جولمەن كورىنەدى - ءونىمنىڭ ءتۇپنۇسقالىعى. ەكىنشى جاعىنان، بۇل تولەم قاۋىپسىزدىگى. پايدالانۋشىلار كۇن سايىن ينتەرنەتتە تولەيتىن اقشا مولشەرى اسىرەسە ۇلكەنسومالارعا، عالامتور داعى تولەم جۇيەسىنىڭ ءالى دە ءقاۋىپتى وسالدىقتارى بار، سوندىقتان ونلاين تولەم ءقاۋىپسىز بولۋى مۇمكىن. بۇل سونىمەن قاتار ينتەرنەت-ماركەتينگكە بەلگىلى ءبىر ءقاۋىپ توندىرەدى.
ءار ءتۇردىڭ ارتىقشىلىقتارى مەن كەمشىلىكتەرى بار. سونداي-اق، كومپانيالاردى ولاردىڭ بىرەۋىن عانا پايدالانۋعا بولادى دەپ سەنۋ قاتە بولادى. ءار كومپانيا ولاردى ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگى مەن بەلگىلى ءبىر ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ شەبەر ۇيلەستىرۋى كەرەك.
ەگەر ءبىز قاشىقتىق سياقتى كريتەرييلەردى ايتساق. ينتەرنەت كليەنت پەن كومپانيا اراسىنداعى قاشىقتىقتى ەداۋىر قىسقارتۋعا، سونداي-اق ماركەتينگتىك اقپاراتتى الۋ جىلدامدىعىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. گەوگرافيالىق شەكارالار بۇلىڭعىر، ينتەرنەت ارقىلى كليەنتكە تاۋار دا، بارلىق قاجەتتى اقپارات تا قول جەتىمدى. ءداستۇرلى ماركەتينگتىڭ كەيبىر شەكتەۋلەرى بار، جارنامانىڭ بۇل ءتۇرى جەرگىلىكتى سيپاتقا يە [2].
قامتىلعان اۋماققا كەلەتىن بولساق، ينتەرنەت-ماركەتينگ ماقساتتى اۋديتوريانىڭ كوپ بولىگىن مينيمالدى شىعىندار مەن رەسۋرستارمەن قامتۋعا قابىلەتتى. سونداي-اق، ونىڭ گەوگرافيالىق كەدەرگىلەرى جوق، ءبىراق سونىمەن بىرگە قامتىلعان اۋديتوريا سانى ينتەرنەت قولدانۋشىلارىنىڭ سانىمەن ناقتى شەكتەلگەنىن اتاپ وتكەن ءجون. سوندىقتان ماقساتتى اۋديتوريانىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرۋ قاجەت. ءداستۇرلى ماركەتينگ ءۇشىن باسقا گەوگرافيالىق نارىقتارعا شىعۋعا كەيبىر كەدەرگىلەر بار.
سالىستىرۋدىڭ كەلەسى كريتەرييى-اۋديتوريامەن بايلانىسۋ مۇمكىندىگى. ينتەرنەتتەگى كليەنتتەرمەن ءوزارا ارەكەتتەسۋ كەزىندە وتە ماڭىزدى ارتىقشىلىق جوعالادى-فيزيكالىق بايلانىس، ونىڭ كومەگىمەن كليەنتتىڭ رەاكسياسىن، زەيىننىڭ اۋىسۋىن بايقاۋعا جانە وسى وزگەرىستەرگە ۋاقتىلى جاۋاپ بەرۋگە بولادى. تۇتىنۋشىنىڭ قانشالىقتى قىزىعۋشىلىق تانىتاتىنىن تەك سايتتا وتكىزىلگەن ۋاقىت كورسەتكىشتەرى، كورۋ تەرەڭدىگى، ءوتىنىمدى تولتىرۋ جانە تىكەلەي ساتىپ الۋدىڭ ءوزى ارقىلى انىقتاۋعا بولادى [3].
ءبىراق ماركەتينگتىك زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋدە كەرىسىنشە جاعداي بار. ماڭىزدى ارتىقشىلىعى-زاماناۋي تەحنولوگيالاردىڭ كومەگىمەن كومپانيا ءوزىنىڭ ماقساتتى اۋديتورياسى، ونىڭ قالاۋى تۋرالى كوبىرەك اقپارات الا الادى، قىسقا ۋاقىت ىشىندە جىلدام كەرى بايلانىس الا الادى. ينتەرنەت جەلىسىندە زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ەڭ از قارجىلىق شىعىنداردى تالاپ ەتەدى جانە سونىمەن بىرگە كەڭ گەوگرافيالىق قامتۋعا يە. ءداستۇرلى ماركەتينگ ۇلكەن ينۆەستيسيالاردى، ۋاقىتتى قاجەت ەتەدى جانە ۇيىمداستىرۋدىڭ كۇردەلىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. ءبىراق سونىمەن بىرگە ءداستۇرلى ماركەتينگ اۋديتوريانىڭ ءبىر بولىگىن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ونىڭ پىكىرىن ينتەرنەت جەلىسىنىڭ كومەگىمەن ءبىلۋ مۇمكىن ەمەس.
ينتەرنەت-ماركەتينگ بەلگىلى ءبىر ماعىنادا ءداستۇرلى ماركەتينگتىڭ جالعاسى جانە تولىقتىرۋشىسى بولىپ تابىلادى. ۋاقىتتىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى، ايىرماشىلىقتىڭ كەلەسى اسپەكتىلەرى بار [4]:
1. بايلانىس قۇرالدارى ءارتۇرلى، ءداستۇرلى ماركەتينگتىك ءىس-شارالار نەگىزىنەن پوشتا سياقتى كەيبىر بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وفلاين ارنالارى بولىپ تابىلادى، بيلبوردتار، قوعامدىق كولىك جۇيەلەرى جانە ت. ب.، ال جەلىلىك ماركەتينگتىك كوممۋنيكاسيالىق ارنالار – بۇل ۆەب-بەتتەر، ينتەرنەت-پلاتفورماداعى ءارتۇرلى قۇرالدار، ارتۇرلى-ازىرلەنگەن باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋ؛
2. اۋديتورياداعى ايىرماشىلىق، بەلگىلى ءبىر ماعىنادا ينتەرنەت-ماركەتينگ ءداستۇرلى ماركەتينگتىك اۋديتوريا توبى ءۇشىن - ەنگىزىلۋى ءتيىس.
3. ماركەتينگتىك اقپاراتتىڭ كەرى بايلانىسى ينتەرنەت-ماركەتينگتىڭ پايدا بولۋىمەن ەرەكشەلەنەدى، سوندىقتان وندىرۋشىلەر مەن تۇتىنۋشىلار ءبىر ساتتە تىكەلەي بەتپە-بەت كەلۋى مۇمكىن يندوكتريناسياسى بار ادامعا ءونىم.
ينتەرنەتتىڭ دامۋى دەرەكتەردى جيناۋعا ىڭعايلىلىق اكەلەدى، ينتەرنەت-ماركەتينگ ارقىلىاقپارات جيناۋدا تۇتىنۋشىلار ءۇشىن ۇلكەن ارتىقشىلىعى بار. ينتەرنەت-ماركەتينگتىڭ تيىمدىلىگىن كوپتەگەن ينديكاتورلاردىڭ كومەگىمەن باقىلاۋعا بولادى، كوبىنەسە ءقازىردىڭ وزىندە قالىپتاسقان جانە جارنامالىق ينتەرنەت-سايتتاردا ەسەپتەلگەن. بۇل ماركەتينگتىك ءىس-شارالاردىڭ تيىمدىلىگىن انىقتاۋداعى قاراپايىمدىلىق پەن كورنەكىلىك. ءداستۇرلى ماركەتينگتە تيىمدىلىكتى باقىلاۋ جاعدايى قيىنىراق. ءىس-شارالاردىڭ ناقتى تيىمدىلىگىن ەسەپتەۋ قيىن، ول ءۇشىن كوپتەگەن كورسەتكىشتەردى ەسكەرۋ قاجەت، مىسالى، باق-تا ەسكەرتۋلەردى ساناۋ، تارتىلعان كەلۋشىلەر سانى.
ەڭ ماڭىزدى جانە شەشۋشى كريتەرييلەردىڭ ءبىرى-قارجىلىق شىعىندار. سالىستىرمالى تالداۋدان ينتەرنەت-ماركەتينگ شىعىندارى داستۇرلىگە قاراعاندا تومەن دەگەن قورىتىندى جاساۋعا بولادى. ءبىراق ينتەرنەت-ماركەتينگتىڭ بارلىق قۇرالدارى تولىق جارنامالىق اسەردى ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى. سونداي-اق، وسى سالاداعى مامانداردى تابۋدا جانە جوسپارلانعان اسەردە كەيبىر قيىندىقتار بار. ەگەر ۇيىم قىسقا مەرزىمدە كوپتەگەن پايدالانۋشىلارعا حابارلاۋعا جانە جاۋاپ الۋعا نيەتتى بولسا-مۇنداي العا جىلجۋ ءۇشىن كوپ قاراجات قاجەت بولادى.
ەلەكتروندىق بيزنەس-ماركەتينگ سىزگە ناقتى تۇتىنۋشىلار سەگمەنتتەرىنە جوعارى دارەجەدە بەيىمدەلگەن، ماقساتتى مازمۇن ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەلەكتروندىق بيزنەستىڭ ماركەتينگى دە تەز، ۇنەمدى جانە ماركەتينگتىك ناۋقاننىڭ تيىمدىلىگىن ولشەۋ جانە باقىلاۋ مۇمكىندىگىن ۇسىنادى.
اۋىزشا ماركەتينگ كوپتەگەن ماركەتولوگتار ماركەتينگتىڭ ەڭ جاقسى ءتۇرى بولىپ سانالادى، ويتكەنى ول تەگىن. اۋىزدان شىققان ءسوز - بۇل تۇتىنۋشىلاردىڭ بىر-بىرىمەن سويلەسۋى ارقىلى ماركەتينگتىك حابارلامالاردىڭ ورگانيكالىق تۇردە تارالۋى، نەگىزىنەن كومپانيانىڭ حابارلاماسىن اقىسىز الۋ دەگەندى بىلدىرەدى.
ءداستۇرلى ماركەتينگ ادىستەرى قۇلدىراسا دا، ولار تۇتىنۋشىلارمەن وتە ماڭىزدى جانە ەشقايدا كەتپەيدى. الايدا، ەلەكتروندىق بيزنەس ماركەتينگ سالىستىرمالى تۇردە جاس جانە دامۋىن جالعاستىرۋدا.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
1. بەنەديچۋك، ا.يۋ. تەندەنسيي ينتەرنەت-ماركەتينگا: سوسيالنوە دوكازاتەلستۆو ي پەرسوناليزاسيا // يزداتەلستۆو: يزداتەلسكيي دوم «گرەبەننيكوۆ». – 2018. – №5. – س. 314-322.
2. چەرەنكوۆ، ا.ا. ينتەرنەت ي ماركەتينگوۆىە يسسلەدوۆانيا // ماركەتينگ ي ماركەتينگوۆىە يسسلەدوۆانيا ۆ روسسيي. – 2018. – № 2. – س. 12 – 15.
3. https://kk.financieremedia.com/facts-6311182-difference-traditional-amp-e-business-marketing-12445
4. ا. ب. راحيمبايەۆ ماركەتينگ تەورياسى جانە پراكتيكاسى: وقۋ قۇرالى.—الماتى: «نۇر-پرەسس»، 2019.— 372ب.
You Might Also Like
-
الماس شاعىن اۋىلدا اجەسىمەن بىرگە تۇراتىن. ول ساباقتى ناشار وقىدى. اناسى جۇمىس بارىسىمەن باسقا قالالاردا جۇرەتىن. ول ۇيگە سيرەك كەلسەدە، ءار جولى الماسقا سىيلىقتار اكەلەدى.
-
كينو — ونەردىڭ كەنجە بالاسى بولعانىمەن، تۇتىنۋشىسى ەڭ كوپ مادەني قۇبىلىس. قازاق كينو ونەرى — سول قۇبىلىستىڭ ءبىر بولشەگى. دەگەنمەن ادامداردىڭ باسى قۇرالعان جەردە بۇگىنگى قازاق كينوسى تۋر...
