زاماناۋي ءمۇعالىمنىڭ سۇرانىسىنا ساي ادىستەر
ساربييەۆا جانارگۇل كاليبەكوۆنا
ستەپنوگورسك قالاسى قانىش ساتپايەۆ اتىنداعى №9 جوببم–ءنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى
مەكتەپتەردەگى وقۋ مەن وقىتۋ جايى ءبىزدىڭ زامانىمىزداعى وزەكتى ماسەلەگە اينالعالى ءبىرشاما ۋاقىت ءوتتى. جاڭارعان، جاھاندانعان ەلدىڭ ءبىلىمدى، تاربيەلى تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋ - ءبىلىم وشاقتارىنىڭ باستى مىندەتى. ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭارتىلعان مازمۇندى باعدارلاماسى، جاڭا وقۋلىقتار، مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارى – وسىنىڭ ءبارى ءبىر ماقساتقا جۇمىلدىرىلعان. ول – ساپالى ءبىلىم بەرۋ.
ساپالى بىلىمگە جەتۋ ءۇشىن وقىتۋشىدان شەبەرلىك، وقۋشىدان تالاپ پەن نيەت كەرەك. قازىرگى قارقىندى اقپارات زامانىندا مۇعالىمگە وقۋشىنىڭ زەيىنىن وقىپ ۇيرەنۋگە اۋدارۋ جەڭىل بولىپ تۇرعان جوق. عالامتور جاۋلاعان الەم مەن ءمۇعالىمنىڭ اراسىندا وقۋشى ءۇشىن كۇرەس ءجۇرىپ جاتقانداي. ءبىلىم سالاسىندا قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان جىلداردا تۇيگەنىم: وقۋشىلارمەن ىنتىماقتاستىقتا بىرلەسە جۇمىس ىستەسەڭىز جەتىستىككە جەتەسىز. وقۋشىعا داۋىس كوتەرۋ، اقىل ايتۋ، جازالاۋ – السىزدىك. ءسىزدىڭ قارۋىڭىز – ءبىلىمىڭىز،بىلىكتىلىگىڭىز، شەبەرلىگىڭىز. ۇلى اعارتۋشى ى. ءالتىنساريننىڭ: «پەداگوگيكالىق جۇمىستارداعى شەشۋشى نارسە – ەڭ جاقسى وقىتۋ ادىستەرىن تابا بىلۋدە» دەگەن پىكىرىنىڭ قۇندىلىعىن ءار ءمۇعالىم جەتە تۇسىنگەنى جاقسى.
2013 جىلى «ورلەۋدىڭ » پەداگوگ كادرلاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ دەڭگەيلى باعدارلاماسى بويىنشا كۋرسقا بارعانىمدا اسحات ءالىموۆتىڭ «ينتەربەلسەندى ادىستەمەنى جوو-دا قولدانۋ ماسەلەلەرى» دەگەن وقۋ قۇرالى قولىما ءتۇستى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءوز ساباقتارىمدا اۆتور ۇسىنعان ءادىس – تاسىلدەردى قولدانىپ كەلەمىن. ينتەربەلسەندى ادىستەر – قارىم-قاتىناسقا جاعداي جاسايتىن ساباقتا قولدانىلاتىن جاڭا ادىستەر. ينتەربەلسەندى ادىستەر وقۋشىنىڭ ءبىلىمدى دايىن كۇيىندە قابىلداماي، ونى وزدىگىمەن قۇراستىرۋىنا ىقپال ەتەدى. زەرتتەۋلەر بويىنشا وزدىگىنەن قۇراستىرعان ءبىلىم وقۋشىنىڭ ەسىندە جاقسى ساقتالادى. «قايتالاۋ ەمەس، وزدىگىمەن ءبىلىم الۋ قاجەت بۇل كۇندە. ال بۇل ماقساتقا ءار ساباقتا ينتەربەلسەندى ادىستەمەنى قولدانۋ ارقىلى عانا جەتۋگە بولادى» [1. 9-بەت]
ءوز ساباقتارىمدا «كلاستەر»، «گاللەرەيانى شارلاۋ»، «سەرپىلگەن ساۋالدار»، «ءتورت سويلەم»، «ۇشتىك وقۋ»، «جيگسو»، «ينتەرۆيۋ»، «داۋىستاپ ويلاۋ» ت.ب.ادىستەردى قولدانامىن. بۇل ادىستەردىڭ ناتيجەسىندە وقۋشىلار: • قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندى • ءوز بىلىمدەرىنە ءوزى جاۋاپتى ەكەنىن ۇعىندى • بەلسەندىلىك ءوستى • پانگە قىزىعۋشىلىعى ارتتى • ءوز پىكىرلەرىن ايتۋعا جاسقانباۋدى ۇيرەندى ءار ءمۇعالىم ينتەربەلسەندى ادىستەردى ءتيىمدى پايدالانۋدى وقۋ ماقساتىنا، تاپسىرماعا قاراي شەشەتىنى بەلگىلى. وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى مەن ىنتاسى وقىتۋ/وقۋدىڭ بەلسەندى تاسىلدەرىن قولدانعاندا اناعۇرلىم جوعارى بولادى. ەسكەرەتىن نارسە: تىم اسىرا ورىنسىز قولدانا بەرمەۋ. ءبىرىنشى كەزەكتە وقۋ ماقساتىنا جەتۋ، بۇدان سوڭ عانا ادىستەردى وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن، دەڭگەيىن سارالاپ بارىپ قولدانعان ءجون. زاماناۋي ءمۇعالىم ساباعىن ءتيىمدى ويلاستىرۋدىڭ جولىن ۇنەمى قاراستىرىپ جۇرەتىنى بەلگىلى. بۇل رەتتە ينتەربەلسەندى ادىس-تاسىلدەردىڭ كومەگى زور بولماق.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. ءالىموۆ ا. «وقىتۋداعى ينتەربەلسەندى ادىستەر» - استانا ، 2014. – 9-ب.
You Might Also Like
-
سپورتتىڭ ادام ومىرىندە الاتىن ورنى ەرەكشە. سپورتپەن اينالىسقان ادامنىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، شىدامدى، شىمىر بولادى. ءبىزدىڭ اتا- بابالارىمىز «ءتانى ساۋدىڭ — جانى ساۋ» نەمەسە «ءبىرى...
-
و، ناعاشىم، بايتەرەگىم، جەمىسىم، قۇرعان ءومىر كىلەمىندە جەلىمىڭ! ورتاق بولعان شاتتىعىم مەن قايعىما، ءوزىڭ قامقور، باتاگويسىڭ مەن ءۇشىن! ساۋاپ، ىزەت نۇرلاندىرىپ ساناسىن، الپەشتەگەن اپاسىن...
