زات ەسىم
قازاق ءتىلى. 3 سىنىپ. ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمدى قايتالايمىز
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: زات ەسىم تۋرالى تۇسىنىگىن بەكىتۋ؛ سويلەم ىشىنەن زات ەسىمدى تابا ءبىلۋ؛ زات ەسىمنىڭ جەكەشە جانە كوپشە ءتۇرى، جالپى جانە جالقى ەسىم تۋرالى العان ءبىلىمىن پىسىقتاۋ.
دامىتۋشىلىق: العان ءبىلىمىن قولدانا وتىرىپ ويىن ارتتىراتىن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ شەبەرلىگىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ساۋاتتى جازۋعا، ۇيىمشىل بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: «وي قوزعاۋ»، «ۆەنن دياگرامماسى»، «توپتاستىرۋ»، «ەركىن جازۋ» ستراتەگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى. وقۋشىلار تەز ارادا زات ەسىمگە قاتىستى نە بىلەتىندەرىن ءتىزىپ جازادى. الدىمەن ءار وقۋشى جەكە - جەكە جازادى، سودان كەيىن ادەتتەگىدەي توپتا، سوسىن سىنىپ بولىپ ورىنداپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ جازعاندارىن تولىقتىرادى.
مىسالى:
1. زاتتىڭ اتى.
2. كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟
3. جەكەشە، كوپشە ءتۇرى.
4. جالپى ەسىم، جالقى ەسىم.
5. ءارتۇرلى ماعىناسى بولادى.
6. قوسىمشا جالعانادى.
7. زاتتىق ماعىنالى سوزدەر ءجيى قولدانىلادى، ت. س. س.
ماعىنانى تانۋ كەزەڭى
تاقتاعا بىرنەشەش زات ەسىم جازىلادى:
جاڭبىر، شەگىرتكە، شىبىن، ساۋىنشى، داۋىس، ناعاشى، نەمەرە، تاسقىن، ساتۋشى، ديرەكتور، قوڭىز، اپكە، جۇرگىزۋشى، ءسىڭلى، بوران، ارا، ەسەپشى، نايزاعاي، اعا.
1 - توپ. تابيعات قۇبىلىستارى اتاۋلارىن تەرىپ جاز.
2 - توپ. ماماندىق اتاۋلارىن جازادى.
3 - توپ. جاندىك اتاۋلارىن جازادى.
4 - توپ. تۋىستىق اتاۋلارىن جازادى.
وقۋلىقتاعى تاقىرىپتىڭ باسىندا بەرىلگەن سويلەمدەردى اۋىزشا تولىقتىرادى. ءمۇعالىم جەتەكشى سۇراقتار قويۋ ارقىلى سۇراققا تولىق جاۋاپ بەرۋلەرىن قاداعالايدى.
1 - جاتتىعۋ سۇراق قويا وتىرىپ، زات ەسىمدەردى تابۋعا داعدىلانۋدى كوزدەيدى. 2 - جاتتىعۋداعى جالقى ەسىم، جالپى ەسىم؛ زات ەسىمنىڭ جەكەشە، كوپشە تۇرلەرىنە بايلانىستى تاپسىرمالاردى ورىنداعاننان كەيىن، ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى سالىستىرادى. بالالار ءوز مۇمكىندىكتەرىنشە بىلگەندەرىن تولتىرادى. سوڭىنان ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرىپ، ورتاق كەستە جاسايدى.
1. زات اتۋلارى
2. تۋىستىق اتاۋلارى
3. جاندىك اتتارى
4. قۇستاردىڭ اتتارى
5. سويلەم ىشىندە كىشى ارىپپەن جازىلادى
1. زات ەسىم
2. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى
3. ءسوز
4. كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر
1. جەر سۋاتتارى
2. كىسى اتتارى
3. تاۋ اتتارى
4. وزەن، كول اتتارى
5. قالا اتتارى
6. ءۇي جانۋارلارىنىڭ اتتارى
7. باس ارىپپەن جازادى
3 - جاتتىعۋ بارىسىندا وقۋشىلار سوزدەرگە جۇرناقتار جالعاۋ ارقىلى تۋىندى زات ەسىم جاساپ ۇيرەنەدى. 4 - جاتتىعۋدى ورىنداۋ ارقىلى تۋىندى زات ەسىمدەر تۋرالى العان ءبىلىمىن پىسىقتايدى. 5 - جاتتىعۋ بويىنشا بەرىلگەن سوزدەردەن ادام ەسىمدەرىن قۇراپ، ولاردىڭ زات ەسىم ەكەنىن انىقتايدى.
وي تولعانىس
«زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر قالاي پايدا بولادى دەپ ويلايسىڭ؟» دەگەن سۇراققا ءوز ويلارىن جازادى («ەركىن جازۋ» ستراتەگياسى).
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: زات ەسىم تۋرالى تۇسىنىگىن بەكىتۋ؛ سويلەم ىشىنەن زات ەسىمدى تابا ءبىلۋ؛ زات ەسىمنىڭ جەكەشە جانە كوپشە ءتۇرى، جالپى جانە جالقى ەسىم تۋرالى العان ءبىلىمىن پىسىقتاۋ.
دامىتۋشىلىق: العان ءبىلىمىن قولدانا وتىرىپ ويىن ارتتىراتىن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ شەبەرلىگىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ساۋاتتى جازۋعا، ۇيىمشىل بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: «وي قوزعاۋ»، «ۆەنن دياگرامماسى»، «توپتاستىرۋ»، «ەركىن جازۋ» ستراتەگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى. وقۋشىلار تەز ارادا زات ەسىمگە قاتىستى نە بىلەتىندەرىن ءتىزىپ جازادى. الدىمەن ءار وقۋشى جەكە - جەكە جازادى، سودان كەيىن ادەتتەگىدەي توپتا، سوسىن سىنىپ بولىپ ورىنداپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ جازعاندارىن تولىقتىرادى.
مىسالى:
1. زاتتىڭ اتى.
2. كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟
3. جەكەشە، كوپشە ءتۇرى.
4. جالپى ەسىم، جالقى ەسىم.
5. ءارتۇرلى ماعىناسى بولادى.
6. قوسىمشا جالعانادى.
7. زاتتىق ماعىنالى سوزدەر ءجيى قولدانىلادى، ت. س. س.
ماعىنانى تانۋ كەزەڭى
تاقتاعا بىرنەشەش زات ەسىم جازىلادى:
جاڭبىر، شەگىرتكە، شىبىن، ساۋىنشى، داۋىس، ناعاشى، نەمەرە، تاسقىن، ساتۋشى، ديرەكتور، قوڭىز، اپكە، جۇرگىزۋشى، ءسىڭلى، بوران، ارا، ەسەپشى، نايزاعاي، اعا.
1 - توپ. تابيعات قۇبىلىستارى اتاۋلارىن تەرىپ جاز.
2 - توپ. ماماندىق اتاۋلارىن جازادى.
3 - توپ. جاندىك اتاۋلارىن جازادى.
4 - توپ. تۋىستىق اتاۋلارىن جازادى.
وقۋلىقتاعى تاقىرىپتىڭ باسىندا بەرىلگەن سويلەمدەردى اۋىزشا تولىقتىرادى. ءمۇعالىم جەتەكشى سۇراقتار قويۋ ارقىلى سۇراققا تولىق جاۋاپ بەرۋلەرىن قاداعالايدى.
1 - جاتتىعۋ سۇراق قويا وتىرىپ، زات ەسىمدەردى تابۋعا داعدىلانۋدى كوزدەيدى. 2 - جاتتىعۋداعى جالقى ەسىم، جالپى ەسىم؛ زات ەسىمنىڭ جەكەشە، كوپشە تۇرلەرىنە بايلانىستى تاپسىرمالاردى ورىنداعاننان كەيىن، ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى سالىستىرادى. بالالار ءوز مۇمكىندىكتەرىنشە بىلگەندەرىن تولتىرادى. سوڭىنان ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرىپ، ورتاق كەستە جاسايدى.
1. زات اتۋلارى
2. تۋىستىق اتاۋلارى
3. جاندىك اتتارى
4. قۇستاردىڭ اتتارى
5. سويلەم ىشىندە كىشى ارىپپەن جازىلادى
1. زات ەسىم
2. زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى
3. ءسوز
4. كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر
1. جەر سۋاتتارى
2. كىسى اتتارى
3. تاۋ اتتارى
4. وزەن، كول اتتارى
5. قالا اتتارى
6. ءۇي جانۋارلارىنىڭ اتتارى
7. باس ارىپپەن جازادى
3 - جاتتىعۋ بارىسىندا وقۋشىلار سوزدەرگە جۇرناقتار جالعاۋ ارقىلى تۋىندى زات ەسىم جاساپ ۇيرەنەدى. 4 - جاتتىعۋدى ورىنداۋ ارقىلى تۋىندى زات ەسىمدەر تۋرالى العان ءبىلىمىن پىسىقتايدى. 5 - جاتتىعۋ بويىنشا بەرىلگەن سوزدەردەن ادام ەسىمدەرىن قۇراپ، ولاردىڭ زات ەسىم ەكەنىن انىقتايدى.
وي تولعانىس
«زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر قالاي پايدا بولادى دەپ ويلايسىڭ؟» دەگەن سۇراققا ءوز ويلارىن جازادى («ەركىن جازۋ» ستراتەگياسى).
You Might Also Like
