Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу
Тақырыбы: Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу.
Мақсаты: 1. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздікті шешу есептері бойынша білімдерін дамыту; теңсіздік шешімдерінің жиынын жаза білу;
2. Сан аралықтарының жазылуы мен айтылуын білу, есептер шығаруда санды теңсіздіктің қасиеттерін қолдана білу,
3. Салыстыру нәтижесінің қажеттілігін түсіндіру, оқушыларды жинақылыққа, шапшаң ойлай білуге қалыптастыру, пәнге қызығушылығын арттыру, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жарыс сабақ
Сабақтың типі: білімді бекіту
Көрнекілігі: «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар», жарыс сабақтың картасы,
Барысы: І. Ұйымдастыру
1) Сыныптың сабаққа дайындығын тексеру
2) Сабақтың мақсатын хабарлау (мақалдың мәнін түсіндіру)
ІІ. Негізгі бөлім.
Мектептің іс жүргізушісі факс арқылы келген жеделхатты әкеледі: «Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу есептеріне ашық сабақ өткізіп жатқан 6 «А» сыныбы осы ма? Олай болса сіздерге маңызды мәлімет алып келе жатқан кеме жолда қарақшыларға кездесіпті. Соларды құтқару жолы осы жеделхатта айтылған».
(оқушыларға ойын тәртібі түсіндіріледі)
1. Топ жетекшілеріне сұрақ: (қай топ жетекшісі кқп, әрі дұрыс жауап берсе, сол топ жол бастайды.)
- Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктің анықтамасы
- Теңсіздіктерді шешу дегеніміз не?
- Мәндес теңсіздіктер
- Теңсіздікті шешу қасиеттері
- Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу жолдары
- Сан аралығының түрлері
2. Ойын ережесіне сәйкес екі топ жарысады, аралға бірінші жеткен топ кемені құтқарады. Ойын барысында қалып қойған есептерді барлық оқушылар бірге орындайды.
Тапсырмалар мен есептер:
№1. 4х > 5x + 3
№2. 7х – 3 - 2х + 6
№3. а) теңсіздіктерін қанағаттандыратын ең үлкен және ең кіші бүтін сандарды ата.
№5. Сергіту есептері:
а) тауық бір аяқпен тұрса 5кг тартады, екі аяқпен тұрса ше?
ә) 1кг мақта ауыр ма, әлде 1кг темір ауыр ма?
№6. теңсіздіктерін қанағаттандыратын барлық бүтін сандарды тап. ( а) - 3; - 2;- 1; 0; 1; 2; 3. ә) - 4; - 3; - 2;- 1; 0; 1; 2; 3; 4. б) теңсіздіктің шешімі жоқ).
№7. шартын қанағаттандыратын барлық бүтін сандардың қосындысы мен көбейтіндісін салыстыр. (қосындысы үлкен)
№10. Оқулықтағы №1017, 1035 есептер.
Барлық тапсырмалар орындалғаннан кейін кемедегі бізге әкеле жатқан ақпар тыңдалады, яғни сабақ қорытындыланады.
ІІІ. Қорытынды.
Сонымен, біз бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерге арналған әр түрлі тапсырмаларды орындадық. Жалпы «теңсіздік» ұғымы не үшін қажет, осы уақытқа дейін осы ұғыммен кездестік пе, бұл туралы қандай тарихи мәліметтер бар, міне осы жайлы ақпар жазылған екен, тыңдайық.
Нәрселерді санау мен әр түрлі шамаларды салыстыруда «артық», «кем» ұғымдары пайда болды. Теңсіздік ұғымын алғаш рет ежелгі гректер қолданды. Б. з. д. ІІІ ғасырда Архимед шеңбер ұзындығының оның диаметріне қатынасы екендігін көрсеткен. Сол сияқты грек математигі Эвклид өзінің «Негіздер» деп аталатын трактатында екі оң санның геометриялық ортасы олардың арифметикалық ортасынан артық болмайтынын дәлелдеген. ІІІ ғасырда Папа Александрий «Математикалық» жинақтарында» (a>0, b>0, c>0, d>0) болса, онда ad
Теңсіздік есептері теория жүзінде ғана емес, күнделікті өмірде де жиі кездеседі. сендер 1 - сыныптан 6 - сыныпқа дейін ( санды теңсіздікке берілген қарапайым салыстыру есептерін шығарып үйрендіңдер. Енді 6 - сыныптан бастап бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шығара бастадыңдар. Бұдан әрі теңсіздіктер жайлы алған білімдеріңді кеңейтіп, жалпы алғанда мектеп қабырғасында теңсіздік және олардың жүйелерінің бірнеше түрлерімен танысасыңдар.
Әрине, өмір алға жылжиды, рухани және материалдық қажеттіліктер де арта береді. Олай болса, 11 - сыныптан ) кейін де теңсіздік жайлы білімдеріңнің де өмірде іске астыны даусыз. Сондықтан да бүгінгі күнмен ғана шектеліп қана қоймай, «білімдеріңмен мыңды жығатын», бәсекеге қабілетті дамыған 30 елдің қатарындағы егеменді еліміздің ұл - қыздары болыңдар.
Мақсаты: 1. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздікті шешу есептері бойынша білімдерін дамыту; теңсіздік шешімдерінің жиынын жаза білу;
2. Сан аралықтарының жазылуы мен айтылуын білу, есептер шығаруда санды теңсіздіктің қасиеттерін қолдана білу,
3. Салыстыру нәтижесінің қажеттілігін түсіндіру, оқушыларды жинақылыққа, шапшаң ойлай білуге қалыптастыру, пәнге қызығушылығын арттыру, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жарыс сабақ
Сабақтың типі: білімді бекіту
Көрнекілігі: «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар», жарыс сабақтың картасы,
Барысы: І. Ұйымдастыру
1) Сыныптың сабаққа дайындығын тексеру
2) Сабақтың мақсатын хабарлау (мақалдың мәнін түсіндіру)
ІІ. Негізгі бөлім.
Мектептің іс жүргізушісі факс арқылы келген жеделхатты әкеледі: «Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу есептеріне ашық сабақ өткізіп жатқан 6 «А» сыныбы осы ма? Олай болса сіздерге маңызды мәлімет алып келе жатқан кеме жолда қарақшыларға кездесіпті. Соларды құтқару жолы осы жеделхатта айтылған».
(оқушыларға ойын тәртібі түсіндіріледі)
1. Топ жетекшілеріне сұрақ: (қай топ жетекшісі кқп, әрі дұрыс жауап берсе, сол топ жол бастайды.)
- Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктің анықтамасы
- Теңсіздіктерді шешу дегеніміз не?
- Мәндес теңсіздіктер
- Теңсіздікті шешу қасиеттері
- Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу жолдары
- Сан аралығының түрлері
2. Ойын ережесіне сәйкес екі топ жарысады, аралға бірінші жеткен топ кемені құтқарады. Ойын барысында қалып қойған есептерді барлық оқушылар бірге орындайды.
Тапсырмалар мен есептер:
№1. 4х > 5x + 3
№2. 7х – 3 - 2х + 6
№3. а) теңсіздіктерін қанағаттандыратын ең үлкен және ең кіші бүтін сандарды ата.
№5. Сергіту есептері:
а) тауық бір аяқпен тұрса 5кг тартады, екі аяқпен тұрса ше?
ә) 1кг мақта ауыр ма, әлде 1кг темір ауыр ма?
№6. теңсіздіктерін қанағаттандыратын барлық бүтін сандарды тап. ( а) - 3; - 2;- 1; 0; 1; 2; 3. ә) - 4; - 3; - 2;- 1; 0; 1; 2; 3; 4. б) теңсіздіктің шешімі жоқ).
№7. шартын қанағаттандыратын барлық бүтін сандардың қосындысы мен көбейтіндісін салыстыр. (қосындысы үлкен)
№10. Оқулықтағы №1017, 1035 есептер.
Барлық тапсырмалар орындалғаннан кейін кемедегі бізге әкеле жатқан ақпар тыңдалады, яғни сабақ қорытындыланады.
ІІІ. Қорытынды.
Сонымен, біз бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерге арналған әр түрлі тапсырмаларды орындадық. Жалпы «теңсіздік» ұғымы не үшін қажет, осы уақытқа дейін осы ұғыммен кездестік пе, бұл туралы қандай тарихи мәліметтер бар, міне осы жайлы ақпар жазылған екен, тыңдайық.
Нәрселерді санау мен әр түрлі шамаларды салыстыруда «артық», «кем» ұғымдары пайда болды. Теңсіздік ұғымын алғаш рет ежелгі гректер қолданды. Б. з. д. ІІІ ғасырда Архимед шеңбер ұзындығының оның диаметріне қатынасы екендігін көрсеткен. Сол сияқты грек математигі Эвклид өзінің «Негіздер» деп аталатын трактатында екі оң санның геометриялық ортасы олардың арифметикалық ортасынан артық болмайтынын дәлелдеген. ІІІ ғасырда Папа Александрий «Математикалық» жинақтарында» (a>0, b>0, c>0, d>0) болса, онда ad
Теңсіздік есептері теория жүзінде ғана емес, күнделікті өмірде де жиі кездеседі. сендер 1 - сыныптан 6 - сыныпқа дейін ( санды теңсіздікке берілген қарапайым салыстыру есептерін шығарып үйрендіңдер. Енді 6 - сыныптан бастап бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шығара бастадыңдар. Бұдан әрі теңсіздіктер жайлы алған білімдеріңді кеңейтіп, жалпы алғанда мектеп қабырғасында теңсіздік және олардың жүйелерінің бірнеше түрлерімен танысасыңдар.
Әрине, өмір алға жылжиды, рухани және материалдық қажеттіліктер де арта береді. Олай болса, 11 - сыныптан ) кейін де теңсіздік жайлы білімдеріңнің де өмірде іске астыны даусыз. Сондықтан да бүгінгі күнмен ғана шектеліп қана қоймай, «білімдеріңмен мыңды жығатын», бәсекеге қабілетті дамыған 30 елдің қатарындағы егеменді еліміздің ұл - қыздары болыңдар.