InfoHub Logo

Brazılıalyq fotograf Sebastán Salgado men onyń jubaıy Lelıa Delýız Vanık Salgado joıylyp ketpek bolǵan ormandy qalpyna keltirý úshin 2 mıllıon aǵash otyrǵyzyp shyqty, endi ol jerge tipti ań-qus ta qaıtyp oraldy.

Birikken Ulttar uıymynyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymynyń derekterine qaraǵanda, 1990 jyldan beri 129 mıllıon gektar orman alqaby Jer betinen túbegeıli joıylyp ketken. Bul Ońtústik Afrıkanyń aýmaǵymen birdeı. Jyl saıyn aýmaǵy shamamen Panama eline teń bolatyn jasyl jelek joıylyp jatyr.

Parnıktik gazdyń 15 paıyzyna jýyǵy ormansyzdaný nátıjesinde paıda bolyp jatyr, ósimdikter men jan-janýardyń keıbir túrleri de joıýlýda.  

Bul aýqymdy ekologıalyq apatty boldyrmaý úshin ne isteý kerek?  

Brazılıalyq fotograf Sebastán Salgado men onyń jary Lelıa Delýız Vanık Salgado ormandy qalpyna keltirýde kishigirim entýzıasttar toptyń shamasy nege jetetinin kórsetýdi uıǵardy.  

Sebastán Salgado — fotojýrnalıstıka salasyndaǵy iri júlde-marapattardyń kóbin ıelengen jáne on shaqty kitap jazǵan áıgili fotograf. 1990 jyldary ol óziniń týǵan Brazılıasyndaǵy tropıkalyq ný ormannyń joıylyp ketkenin kórip qatty tolqyǵan bolatyn. Onyń jary bárin qaıta qalpyna keltirýge bolady dep sengen bolatyn.  

«Jer ózim sıaqty naýqas edi — aınalanyń kúl-talqany shyǵyp jatqan bolatyn, — deıdi Salgado The Guardian-ǵa 2015 jyly bergen suhbatynda. — Jerdiń 0,5 paıyzynda ǵana aǵash ósip turdy. Sol kezde meniń jubaıyma osy ormandaǵy aǵashtardy otyrǵyzý oıy keldi. Biz buny iske asyra bastaǵanda jándikter, qustar men balyqtardyń barlyǵy qaıta orala bastady, sonymen qosa aǵashtardyń ósýiniń arqasynda men de ómirge qaıta oralǵandaı boldym — bul eń mańyzdy sát boldy.»

Sebastıan men Lelıa birlesip Instituto Terra — kishkentaı ǵana uıymdy quryp, sodan beri ol uıym 4 mıllıon aǵash kóshetin otyrǵyzyp, ormandy burynǵy qalpyna keltirdi. «CO₂ gazyn ottegige aınaldyra alatyn bir jaratylys bar — Aǵash. Biz jergilikti jerde ósetin aǵashtardy otyrǵyzýymyz kerek, dánderdi de sol aǵashtardy otyrǵyzǵan aımaqtan jınaý kerek. Keri jaǵdaıda jan-janýarlar kelmeı qoıady»,  — deıdi Salgado.

Arada ótken 20 jyl ishinde orman qaıta órkendeı bastady. Jan-janýarlar, qustar men jándikter qaıtyp keldi.

Bul joba, durys tásildi paıdalaný arqyly qorshaǵan ortany qysqa ýaqytta qalpyna keltirýge bolatynynyń naqty mysalyn kórsetip,  mıllıondaǵan adamdy jigerlendirýde.

---