InfoHub Logo

Ana tili (4 – synyp)
Taqyryby: Aqqý, Shortan hám Shaıan. Ahmet Baıtursynuly
Maqsaty: 1. Qazaq halqynyń uly tulǵasy Ahmet Baıtursynuly shyǵarmasynyń mazmunymen tanystyra otyryp, Mysal janry týraly túsinik berý; oqýshynyń aýyzsha sóıleýin, mánerlep, túsinip oqýyn, óz oıyn júıeli aıta bilýin úıretý;
2. Shyǵarmany taldaı alý, shyǵarmashylyqpen jumys isteı bilý qabiletin damytý;
3. Ahmet Baıtursynulynyń tulǵasyn úlgi ete otyryp, mysaldyń mazmunyn aıqyndaı kele, yntymaqtastyqqa, birlikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
Sabaqtyń tıpi: jańa bilim ıgerý.
Kórnekiligi: 1. A. Baıtursynuly men I. A. Krylov portreti
2. Mysal boıynsha salynǵan sýret.
Ádisi: akvarıým ádisi(toptyq jumys), túsindirý ádisi, izdendirý, ózdiginen bilim alý ádisi.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshy zeıinin sabaqqa aýdarý.
Psıhologıalyq daıyndyq:
Amanbysyńdar ul - qyzdar,
Ázirmiz be sabaqqa?
Ádebıet sóz óneri,
Saı keleıik talapqa
Bar ma úıden daıyndyq?
Tapsyrmamyz durys pa?
Oqymasań ýaıym qyp,
Tyǵylmańdar qýysqa.
Oıymyzdy aıtaıyq.
Bilimimizdi baıqaıyq.
Tekserýshi ustazdar,
Qalsyń bir kez marqaıyp.
Sabaǵymyz bastaldy, balalar. Bárin uǵyp alyńdar, ár sózge zer salyńdar.

İİ. Sabaq maqsatymen tanystyrý:
- Balalar, búgin biz sabaqta qazaqtyń uly aqyny A. Baıtursynulynyń shyǵarmashylyǵymen tanysamyz, ádebıettiń mysal janry jóninde sóz qozǵap, mysal óleńniń ereksheligin aıqyndaımyz.

İİİ. Jańa materıaldy túsindirý:
Búgingi sabaǵymyz saıys túrinde ótedi. Balalar topqa bólinedi.
Topqa bólý sharty: Tórt burysh qaǵazǵa salynǵan Aqqýdyń, Shortannyń, Shaıannyń sýretteri taratylady. Sol sýret boıynsha aqqýlar bir topqa, shortandar bir topqa, shaıandar bir topqa birigedi.
Aldyn ala ár topqa ár túli úı tapsyrmalary berilgen, olar óz suraqtary tóńireginde jan - jaqty izdenis júrgizip, ony tirek - úlgiler arqyly, ıaǵnı syzbalar salyp, soǵan jazyp túsindirý qajet.
İ top: A. Baıtursynulynyń ómiri.
İİ top: A. Baıtursynulynyń mysaldary.
İİİ top: A. Baıtursynulynyń óleńderi.

İ top: Qysqasha derekter. Ahmet Baıtursynuly – qazaqtyń uly aǵartýshy, iri ǵalym - lıngvıs, aqyn, aýdarmashy, oqýlyq avtory. Týǵan jeri – qazirgi Qostanaı oblysynyń. Jangeldın aýdanyndaǵy Aqkól aýyly. A. Baıtursynuly alǵashqy «Álipbı» oqýlyǵyn jazǵan. Onyń «Qyryq mysal», «Masa» degen shyǵarmalar jınaǵy shyqqan. Bar ómirin adal qyzmet etýge arnaǵan oǵan «halyq jaýy» degen jala jaýyp, jazyqsyz qurban boldy.

İİ top:
A. Baıtursynuly Krylovtyń mysaldaryn aýdarǵan. Sol aýdarǵan mysaldaryn «Qyryq mysal» degen kitap etip shyǵarady. Sonyń biri – búgingi «Aqqý, Shortan hám Shaıan» mysaly.

İİİ top:
Abaı Qunanbaev, Ahmet Baıtursynuly – mysal janryn qazaq ádebıetine engizýshi aýdarmashy - aqyndar. Al senderdiń 3 - klastaǵy oqyǵan «Bıdaı men Qańbaq» mysalynyń avtory Asqar Toqmaǵambetov – jańashyl mysalshy. Osy aqyn - jazýshylardyń arqasynda mysal janry – qazaq ádebıetine enip, damyp kele jatqan janr.

Oqýlyqpen jumys.
( Muǵalimniń mysaldy mánerlep oqýy, balalardyń túsinigin tekserý, naqtylaý)
- Balalar, olar qaıda ómir súredi?
- Olar ne istemek boldy?
- Olardyń júkteri nege qozǵalmady?
- Aqyn bul keıipkerler arqyly qandaı adamdardy beınelep otyr?
Mysalda avtordyń aıtaıyn degen negizgi oıy bolady dedik. Negizgi oı degenimiz – aqynnyń aıtar ósıeti.

Aqqýlar toby:
1 – tapsyrma. Avtordyń túıindi, ıaǵnı negizgi oıyn tabý.
- A. Baıtursynulynyń túıindi oıy qaı jerde jazylǵan?
- Mysal bizdi nege shaqyrady?
Mysaldyń tárbıelik máni – balalardy birlikke, yntymaqqa shaqyrý.
Qorytyndy: Mysalda negizgi oı shyǵarmanyń basynda nemese aıaǵynda beriledi. Mysaldyń mindetti túrde tárbıelik máni bolady. Ol túıindi oı arqyly ashylyp, aıqyndalady.

Shortandar toby:
2 – tapsyrma. Negizgi oıǵa qatysty yntymaq, birlik týraly biletin maqal jazý. Mysaly:
1. Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
Árbir top jazǵan maqalynyń maǵynasyn túsindiredi.

Shaıandar toby:
3 – tapsyrma. Mysaldy sahnalyq qoıylym etip daıyndaý. Bul tapsyrma boıynsha balalar mysaldy aldyn ala dıalogke aınaldyryp alady. Avtor sózi bolady. Mysaly, avtor «Bir kúni Aqqý, Shaıan, Shortan úsheýi kezdesip qalady. Olar ústine júk tıelgen úlken arba taýyp alyp, qatty qýanady.
Aqqý aıtady: – Dostar, kelińder, myna arbany áýege tartyp shyǵaraıyq, - deıdi.
Shortan aıtady:
– Muny kólge aparaıyq, - deıdi.
Shaıan aıtady:
– Joq, odan da muny qumǵa aparaıyq.
Avtor:
– Sóıtip úsheýi úsh jaqqa tartyp, arbany ornynan qozǵalta almaıdy.»
Osylaısha balalardyń árqaısysy óz sózin aıtyp, mysaldy ár túrli etip ımprovızasıa jasaýǵa bolady.

Sergitý jattyǵýy Al, balalar, turaıyq,
Qane, qanat jazaıyq.
Aqqý bolyp ushaıyq,
Kólde júzgen balyqtaı,
Júzip, júzip alaıyq.
Qane, aınalyp, qaraıyq.
Dáptermen jumys:
Ár top óz toptaryna baılanysty sýret salyp jáne sol sýretpen búgingi mysal keıipkerleri arasyndaǵy baılanysty ajyratyp ataý.

Venn dıagram:
1 - top: Aqqý men shaıan
2 - top: Aqqý men shortan
3 - top: Shaıan men shortan
Sen maǵan men saǵan:
Oqýshylar men ustaz taqyrypqa baılanysty suraq – oı tujyrymdar aıtyp pikirlesý.
Maqal - máteldermen jumys:
Ár maqaldy jatqa aıtyp, maǵynasyn túsindiredi.
1 - top: Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy keter,
Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keler.
2 - top: Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
3 - top: Jumyla kótergen júk jeńil.

Qorytyndy.
Satylaı keshendi taldaý:
Shyǵarma taqyryby
Shyǵarma avtory
Shyǵarma túri
Shyǵarma keıipkeri
Negizgi oı
Óz oıyń

Baǵalaý:
Ár top óz qarsylastaryn baǵalaıdy, taldaıdy.