InfoHub Logo

Aqmola oblysy, Ereımentaý aýdany,
"Maltabar orta mektebi" KMM – i
bıologıa pániniń muǵalimi
Mýkasheva Aınýr Jakıanovna

Sabaqtyń taqyryby: Astana – jas qala
Maqsaty:
1. Elimizdiń bas ordasy Astana qalasymen tanysý;
2. Oqýshylardyń Otanǵa degen súıispenshilikterin qalyptastyryp, patrıottyq sezim uıalatý, Astana shahary týraly oı - pikirlerin damytý;
3. Eńbekqorlyqqa, adamgershilikke tárbıeleý.

Kórnekilik: ınteraktıvti taqta, plakattar, naqyl sózder

Barysy:
İ. Uıymdastyrý
İİ. Astanamen tanystyrý
1 - oqýshy: Astana - QR - nyń astanasy. Qala 1832 jyly Esil ózeniniń jaǵasynda, Qaraótkeldiń tusynda Aqmola bekinisi boyp salynǵan. 1863 jyly Aqmola qala bolyp jarıalandy. 1960 jyldyń jeltoqsan aıynda qala quramyna Qazaqstannyń soltústik oblystary kirgen tyń ıgerý aımaǵynyń ortalyǵyna aınaldy. 1961 jylǵa deıin ol Aqmola, 1961 jyldan 1992 jylǵa deıin Selınograd, al 1992 jyldan 1998 jylǵa deıin - Aqmola dep ataldy. Óziniń qazirgi Astana ataýyna qala 1998 jyly ıe boldy. Jer kólemi 77. 1 sharshy shaqyrym.
2 - oqýshy: Landshaftysy
Qala Qazaqstannyń soltústik bóliginde Esil ózeniniń oń jaǵasyndaǵy qurǵaq dalalyqta, betegeli seleýli, sarǵyltym topyraqty jerde ornalasqan. Jer bederi egistikke onsha qolaıly emes. Astanany jergilikti jer bederi men klımatyna úırenshikti aǵash, buta túrlerimen kógaldandyrý jumystary belsendi júrgizilýde
3 - oqýshy: Ózenderi men kólderi
Qalanyń gıdrografıkalyq júıesi qala aýmaǵyn kesip ótetin Esil ózeni men onyń bolmashy, tartylyp bara jatqan Sarybulaq pen Ashshyly ózenderi bolyp sanalady. Ózen óz bastaýyn Qaraǵandy oblysyndaǵy Qazaq alasa shoqysynyń soltústigindegi Nıaz taýynyń bulaqtarynan alady. Ózenniń bastaýynan quıar jerge deıingi uzyndyǵy 2450 shaqyrym. 1965 - 1970 jyldary qalany sýmen qamtamasyz etý jáne sýarmaly egistikti damytý maqsatynda qaladan 70 shaqyrym jer. Esil ózeniniń boıyna Vácheslav ( qazir Astana) syıymdylyǵy 410, 9 mln m3 sý qoımasy salynǵan. Astanadan 25 - 30 shaqyrym radıýsta sýlary tushshy jáne ashshy kólder bar.
4 - oqýshy: Klımaty
Qalanyń aýa - raıy - tym kontınentti. Qysy sýyq, uzaq, qarly. Jazy qurǵaq, ystyq. Qańtar aıynyń ortasha temperatýrasy - 17 - 190S, shildede +19+20 0S, absolúttik tómengi temperatýra - 520S, absolúttik joǵarǵy temperatýra +420S. Jaýyn-shashynnyń jyldyq mólsheri 280 - 300 mm. 140 - 160 kún boıy jerde qar jatady.
5 - oqýshy: Halqy
Qala turǵyndarynyń sany 700, 8 myń adam. Onyń ishinde qazaqtar, orystar, ýkraındyqtar, tatarlar nemister t. b. ult ókilderi bar.
6 - oqýshy: Kólik
Astana Ortalyq Qazaqstandaǵy avtomobıl, áýe, temirjol joldarynyń iri toraby bolyp otyr. Kólik qatynasy jaǵynan júktiń jáne jolaýshylar tasymalynyń negizgi kólemin qamtamasyz etetin avtomobıl kóligi basty ról atqarady. Qala tasymal jolynyń jalpy uzyndyǵy 2220 shaqyrymǵa jýyq. 57 qalalyq marshrýttar bar. 5 mamandandyrylǵan taksomotor kompanıalary qyzmet kórsetedi. Olar: «Ekıpaj», «Ekıpaj plús», «Vıraj», «Tulpar men Santana» jáne bozeorǵa seriktestikteri.
Temirjol Astanany eldiń barlyq aımaqtarymen jáne Reseı arqyly jaqyn, alys shet eldermen baılanystyrady. Qalpyna keltirilgen vokzal men júk termınaldary arqyly jolaýshylar men júk tasymaly iske asyrylady. 2003 jyldan bastap Astana - Almaty baǵytynda «Tulpar» júırik poıyzy qatynaıtyn boldy. Astana áýejaıy zamanaýı talaptarǵa, standartqa saı jabdyqtalǵan keshen. Bul onyń aýa - raıynyń qandaı bolmasyn áýe kemeleriniń barlyq túrin qabyldaýyna múmkindik beredi. Qazirgi zamanǵa saı telekomýnıkasıa salasy damýda, baılanystyń barlyq túrleri bar.
7 - oqýshy: Áleýmettik sala
Astanada qalany eldiń iri mádenı bilim ortalyqtarynyń birine aınaldyryp kele jatqan áleýmettik sala qarqyndy damyp keledi.
Jeke menshik jáne memlekettik joǵary oqý oryndarynyń sany 14. Olar: L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıteti, Qazaq memlekettik medısına akademıasy, Qazaqtyń ulttyq mýzyka akademıasy, S. Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıteti, Qazaq gýmanıtarlyq – zań ýnıversıteti, Qazaq - Reseı ýnıversıteti, Basqarý ınstıtýty, Qazaq tehnologıa jáne bıznes ýnıversıteti, Qazaq ekonomıka, qarjy jáne halyqaralyq saýda ýnıversıteti, M. V. Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń Qazaqstandaǵy fılıaly, «Turan - Astana» ýnıversıteti, Eýrazıa gýmanıtarlyq ınstıtýty.

İİİ. Án: «Astana - ertegim!»
Mektebime baramyn,
Taýdaı meniń talabym.
Bıik bolyp óssem dep,
Báıterekke qaradym

qaıyrmasy Sensiń meniń ertegim,
Sensiń meniń erteńim.
Keremeti álemniń – Astanam.

Kóshelerin qalanyń,
Aralaǵan balamyn.
Adal bolyp óssem dep,
Aqordaǵa qaradym.