- 23 sáý. 2019 00:00
- 282
Ata qaz
Osy bir ata qaz qyzylkóz pále boldy. Ózinen Bolat ta, Janat ta, tipti Qanattyń qabaǵan kúshigi Aqtós te qorqady. Shúpirlegen balapandaryn ertip, qoqılanyp, erteńdi-kesh esik aldynda júredi de qoıady. Óziniń myqtylyǵyn maqtan etetin sıaqty Qanatqa. Kóshege shyǵaıyn dese, osy ata qazdan qorqyp, kóbine úıde jipsiz baılanady. Kirgen-shyqqan saıyn ájesine kiriptar. «Áje, oınaǵym keldi, ata qazdan shyǵarshy» dep, qyńqyldaıdy. Bolmasa, «Áje, úıge kirem» dep, syrttan aıqaılap turǵany. Uıat-aq!
Qanat tereze aldynda otyr. Kóshede batpyraýyq ushyryp oınaǵan balalarǵa jaýtańdaı qaraıdy. Júgire shyǵyp, ol qosyla keteıin dese, ata qaz esiktiń kózinde júr. «Qydyǵy-ǵıq-ǵıq-ǵıq!..» deıdi. Sirá, balapandaryna: «Qanat bala shyqsa, bas salý kerek» deıtin sıaqty. Dál osyndaıda ájesi qaıda kete qalady eken? Qanat jylarman boldy. Aqyry shydamy taýsylǵan ol: «Meıli, tistese, tistesin...» dep, esikke bettedi. «Qydyǵy-ǵıq-ǵıq-ǵıq!..» deıdi ata qaz, basyn kóterip. «Al jaraıdy, bara qoıshy bir jolǵa» dep turǵan sıaqty. Jer túrtinip, esik artyna bettedi. Osy sátte Qanat esikten atyp shyǵyp, júgire jónelgen. «Ys-s!»
Ata qaz sońynan qýyp berdi. Janushyrǵan Qanat daýystap ta jiberdi. Biraq ata qaz jete almaı qaldy. Aman-saý qutylǵan Qanat uzap shyǵyp, burylyp qarady. Ata qaz qanatyn qaǵyp-qaǵyp, moınyn sozyp qoıdy. Balapandary da shıqyldasyp, ózara: «Oı, qyzyq-aı, Qanattyń qoryqqany-aı!» — desip, ishek-sileleri qata kúlisip jatqandaı. Qanat endi batpyraýyq ushyrǵan balalarǵa qaraı júgirdi. Bir jaqsysy, munyń baqyra qashqanyn olardyń eshqaısysy baıqamapty. Kele sala Qanat ta oıynnyń qyzyǵyna kirip ketti. Ata qazdyń jańaǵy jábiri lezdiń arasynda umyt boldy.
Tús kezinde balalar úıdi-úıine taraı bastady, Qanat ta úıge qaıtqan. Ata qaz taǵy da esik aldynda júr eken. Qanatty kórgende moınyn sozyp, kúdireıe qaldy. «Ys-s!» dep qoıdy alystan-aq.
— Áje-e, úıge kirem, — dep daýystady Qanat. Biraq ájesi dybys bere qoımady. Taǵy daýystady. Ájesi shyǵar emes. Sirá, qulaǵy estimeı otyr-aý. Qanat esik aldyna taıap kep, daýystady. Dál osy kezde ata qaz tutqıyldan Qanatqa tap berdi. Ysyldaı yshqynyp, aǵyp keledi.
Qapelimde qashar-qashpasyn bilmeı Qanat turǵan ornynda qatyp qaldy. Qoryqqannan dir-dir etip, úni de shyqpaıdy. Ata qaz aýzyn ashyp, aıbattanyp tur. Endi Qanatty qarnynan tistep turyp, qanatymen sabalaýǵa daıyn. Kenet óziniń osynsha qoryqqanyna namystanǵan Qanat boıyndaǵy bar kúshin jınap, ata qazǵa umtyldy. Qarnynan tisteı bergen ata qazdyń qylsha moınyna jabysa ketti. Eki qolymen birdeı qysyp ustap, mytyp jiberdi. Ata qaz kózi alaryp, aýzyn ashqan kúıde jer tyrmalap tartyna berdi. Qanat ony jibergen joq. Qysa tústi.
Býynǵan ata qaz qıqyldap, jandármen boldy. Buralańdap, álsireıin degen sıaqty. Endi óstip biraz qylǵynsa, tunshyǵyp ólip qalatyn túri bar. Esin jıǵan Qanat endi ata qazdy aıap, jibere saldy. Moıny bosaǵan ata qaz balapandarǵa qaraı qasha jóneldi. «Qydyǵy-ǵıq-ǵıq-ǵıq!..» «Endigári Qanat balaǵa tıispeý kerek» dep sybyrlaıtyn sıaqty