InfoHub Logo

Taqyryby: Aıalasań, tabıǵatty aıala
Maqsaty: Tabıǵatty qorǵaý, saqtaý qajettigi týraly oı, ynta týǵyzý. Týǵan jer tabıǵatyna degen súıispenshiligin arttyrý. Tabıǵattaǵy sulýlyqty kóre bilý, emosıalyq áser ala bilýge, óz ortasynda symbatty da shynyqqan tulǵa bolýǵa baýlý, ekologıalyq mádenıetti qalyptastyrý.
Tárbıe saǵatynyń qurylymy:
İ bólim
İ. Uıymdastyrý
İİ. Tárbıe saǵatynyń taqyrybyn aıtyp, maqsatyn habarlaý;
İİİ. Tabıǵat degenimiz ne?(saıahat - sholý)
1. Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa
2. Tirshilik kózi – sý
3. Tabıǵat baılyǵy – ósimdikter
4. Orman sáni – qustar
5. Tabıǵattyń sulý músini – janýarlar

Muǵalim: – Armysyzdar oqýshylar! «Aıalasań, tabıǵatty aıala» atty synyp saǵatymyzdy bastaımyz.
Tabıǵat, Jer – Ana, Otan, Týǵan jer, Atameken degen qulaqqa jyly estilip, júrekke shattyq sezim uıalatatyn qasıetti qadirli sózder.
Adamnyń ózi Tabıǵat pen Jer – Ananyń perzenti. Jer – Anany súıe bilý ony aıalaý – adamnyń azamattyq boryshy.
Tabıǵat adamzattyń, jalpy tirshilik ataýlynyń ejelden ómir súrip kele jatqan ortasy, altyn besigi. Tabıǵat - sulýlyqtyń taýsylmas kózi. Endeshe biz búgingi sabaǵymyzdy tabıǵatpen amandasýdan bastaımyz. Barlyǵymyz ornymyzdan turyp myna óleń joldaryn birge aıtaıyq!
İ slaıd
Qaıyrly kún, kúnim, dalam, ormanym,
Qaıyrly kún, gúlim, qusym, kólderim.
Qaıyrly kún, ósimdikter, jándikter
Qaıyrly kún, bar tirshilik ıesi!
Kirispe:
Adam tabıǵat perzenti. Onyń tirshiligi tabıǵat aıasynda ótedi.
« Adamdardyń tabıǵatsyz kúni joq,
Muny aıtýǵa tabıǵattyń tili joq» degen sózderi kóp jaǵdaıdy ańǵartatyny anyq. Tabıǵat – bizdi qorshaǵan orta. Adamdar tirshilik etip otyrǵan ortaq úıi. Adam tabıǵatpen tyǵyz ómir súredi.
Al, tabıǵatty qorǵaý degenimiz - aýany lastamaý, qustardy aıalaý, ózen - kóldiń sýyn búldirmeý, jan - janýarlarǵa qamqorlyq jasaý.
Óte jaqsy! Barlyǵymyz oryndarymyzǵa otyramyz. Balalar, jalpy tabıǵat degenimiz ne? Olarǵa neler jatady?
Oqýshylar: Aýa, sý, ósimdikter, haıýanattar, qustar, balyqtar…
Olaı bolsa, oqýshylardyń óleń – shýmaqtaryna kezek bereıik.

1. Arman: Atameken janǵa jaıly saıa baý,
Ar aldynda kúná bolar tabıǵatty aıamaý.
Qanymyzǵa sińgen eken sútimen ananyń
Týǵan jerdiń tabıǵatyn aıalaý.
2. Aıda: Sulý dala, meniń súıgen ólkemsiń,
Jany jaısań jaratylǵan erkemsiń.
Qandaı jaqsy qazaq bolyp týǵanym,
O, týǵan jer, tamashasyń, kórkemsiń!
3. Damır: Tabıǵatty qorǵaý úshin bárimiz kúreseıik,
Bir - bir aǵash jáne gúl egeıik.
Tekke otyrmaı jasymyz ben kárimiz,
Taza aýa úshin terimizdi tógeıik.
4. Bekbol: Qadir tutip tabıǵat qasıetin,
Ádildiktiń aldynda bas ıetin.
“Mal qalǵansha atańnan, tal qalsyn” dep
Babam aıtqan oryndy ósıetin.
5. Aıjan: Ashyq bolsa meniń baıtaq aspanym,
Týǵan jerim bitpeıtin mol dastanym.
Tynyshtyqty qalaımyn ómirde bul,
Keregi ne, keregi ne basqanyń
6. Malıka: Týǵan jerim ózińe ne jetedi,
Dalam meni mápelep terbetedi.
Qushaǵyńda eń alǵash perzentteriń
Balǵyn jyryn bulaqtaı seldetedi.
slaıd
İİİ. Endeshe, saıahatymyzdyń birinshi aıaldamasy « Tirshilik ataýlynyń bar armany – aýa» dep atalady. Sóz kezegi oqýshylarǵa beriledi.
1 - oqýshy: Tabıǵat baılyqtarynyń ishindegi tirshilik ataýlynyń ómir ózegi – aýa.
Tirshilikte ne deısiń ǵoı eń qymbat,
Tirshilikte adam qymbat, sen qymbat.
Al adamǵa aýa qymbat bárinen,
Aýa qymbat, alatuǵyn dem qymbat.
Rasynda da aýadan qymbat esh nárse joq.
Adam bar – joǵy bir - eki mınýt ǵana dem almaı tura alady. Sondyqtan dana halqymyzda « Aýadaı qajet» degen sóz bar.
Muǵalim: Ia, balalar, aýasyz ómirdi elestetý múmkin emes. Aýany lastamaý árqaısymyzdyń boryshymyz. Al tirshilikti sýsyz elestetý múmkin be?
İİİ slaıd
Endigi ekinshi aıaldamamyz «Tirshilik kózi – sý» dep atalady. Sýdyń qanshalyqty mańyzdylyǵy bar eken?
2 - oqýshy: Tabıǵattyń kórkin ajarlandyryp, jer betin saıaly baqqa aınaldyratyn baılyq kózi – sý.

Aqshuqyr mektep - lıseıi
Ótkizgen: Bekeshova Q.

Aıalasań, tabıǵatty aıala. júkteý