Bala bizdiń bolashaǵymyz (Semınar trenıń)
Bala bizdiń bolashaǵymyz (Semınar trenıń)
Maqsaty: Ata – analarmen balabaqsha arasyndaǵy tyǵyz baılanysty nyǵaıtý. Ata – ananyń bala ómirinde mańyzdy ról atqaratynyn uǵyndyrý. Ata – analardyń kóńil kúıin kóterý, qysymyn túsirý.
1. «Dostyq trenıńi». Tanysý.
Maqsaty: Tárbıeshiler men ata – analar arasyndaǵy ózara qarym – qatynasyn jaqsartý. Ujymdyq dostyqqa syılastyqqa baýlý. Bir – birine jyly lebizderin bildirý.
Nusqaý: Ata – analar ortaǵa shyǵyp, sheńber bolyp dóńgelenip turaıyq. Myna lentany ustap óz esimimizdi jáne balamyzdyń esimin, ony qalaı erkeletip aıtatyndyǵymyzdy aıtyp, kelesi adamǵa jyly lebizimizdi bildirip, lentanyń shetin usynaıyq. Mine lentamyz sheńber boldy. Olaı bolsa osyndaı dostyqpen arqashan birge tyǵyz qarym – qatynasta bolaıyq.
1. «Men qandaımyn?» trenıń.
Maqsaty: Ár adam ózine jeke tulǵa retinde seziný. Óziniń januıasynda ózin qaı deńgeıde ustaıtyny ekenin anyqtaý.
Nusqaý: Ata – analar gúl, úı, kún bolyp 3 topqa bólinedi. Árqaısysynyń sol sýrettiń ishine otbasy múshelerin jáne esimderindi jazasyzdar.
Nátıjesi: Eger ózińizdiń esimderińizdi jazsańyz. Siz ózińizdi otbasy múshelerimen bıik sanaısyz. Ózińizdiń jaǵdaıyn birinshi retke qoıasyz. Al eger ózińizdiń esimińizdi ortasyna qoısańyz onda siz otbasyńyńyzdyń ortasyndasyz. Eger sońyna qosańyz ata - ana, baýyrlaryńyz birinshi rette turady. Ózińizdi sońynan oılaıdy ekensiz.
2. «Baqyt degen ne ózi» jattyǵýy.
Ata – analar baqyt sózine túsinikteme beredi, bir top tárbıeshisi baqytty adamdy retimen turǵyzady.
Árıne «Qanaǵat qaryn toıǵyzady, endeshe qanaǵat bolǵan jerde baqytta bolady. Basqalarǵa qýanysh, baqyt syılaıyq ózińde baqytqa kenelesiń., Ómirdiń qyzyǵy da sol.
4. «Kóńil kúı» jattyǵýy.
Qoıannyń kójegi joǵaldy sózin ár túrli emosıamen bildirý.
5. «Aıaqtalmaǵan sóılem»
Sábı baqyty – ol -..............................
Ata – ana baqyty ol.................................
Áıel baqyty ol......................................
Ustaz baqyty ol.........................................
6. « Balany ata - ana tárbıeleıdi. Ata - anany kim tárbıeleıdi?» ádistemesi
Maqsaty: otbasyndaǵy balaǵa degen ata - ananyń qatynasynyń stılin anyqtaý.
Oryndaý erejesi: Usynylǵan suraqtardy muqıat oqyp shyǵyńyz. Olarǵa ashyq jaýap berýge tyrysyńyz. Test bala tárbıesine baılanysty belgili bir qorytyndy shyǵarýǵa kómektesedi.
Jaýap varıanttar myna tómengi áriptermen belgileıdi:
«Men muny isteı alamyn jáne árqashan osylaı isteımin» A - Z bal
«Iá, biraq barlyq kezde emes» Á - 2 bal
«Joq, bulaı isteı almaımyn» B - 1 bal
Tapsyrmalar
Siz:
1. Kez - kelgen ýaqytta jumysyńyzdy tastap balamen aınalysa alasyz ba?
2. Jasyna qaramastan onymen aqyldasa alasyz ba?
3. Balaǵa jibergen qatelikterińizdi onyń aldynda moıyndaı alasyz ba?
4. Qatelikterińiz úshin odan keshirim suraı alasyz ba?
5. Balańyzdyń áreketi sizdi qynjyltqanymen ózińizdi ıgere alasyz ba, salqynqandyq saqtaı bilesiz be?
6. Balańyzdyń ornyna ózińizdi qoıa bilesiz be?
7. Esh bolmasa 1mınýtqa ózińizdi meıirimdi perzent retinde sezine alasyz ba?
8. Balańyzdy jaralaıtyndaı sózderdi paıdalanýdan ózińizdi únemi aýlaq ustaı bilesiz be?
9. Jaqsy qylyǵy úshin balańyzǵa onyń tilegin oryndaıtynyńyzǵa ýáde bere alasyz ba?
10. Balańyz oıyna kelgendi istegisi kelse jáne ózin qalaı ustaǵysy kelse onyń áreketterine erkindik berip, tirligine eshqandaı aralaspaıtyn bir kún bere alasyz ba?
11. Basqa balany sizdiń balańyz ursa, negizsiz renjitse ony elemeı qoıa alasyz ba?
12. Balańyzdyń ótinishi men jylaýyna eger ol erkelik nemese qyrsyqtyq bolsa qarsy tura alasyń.
Baǵalaý shkalasy
1. «A» jaýapqa - 3 bal
2. «B» jaýapqa - 2 bal
3. «V» jaýapqa - 1 bal
Nátıjesin taldaý.
30 - 39 bal jınasańyz, bala - sizdiń ómirińizdegi eń qundy adam. Siz ony tek túsinip qana qoımaı, oǵan qurmetpen qaraısyz. Siz tárbıede progresıvti prınsıpterdi qoldanasyz. Jaqsy nátıjelerge qol jetkizýińizge eshqandaı kúmándanýǵa sebep joq.
16 - 30 bal jınalsa, balaǵa qamqorlyq jasaý siz úshin birinshi mańyzdy jumys, sizdiń qamqorlyǵyńyz gıperqamqorshylyqpen ushtasyp tur.
7. Realaksasıaly jattyǵý.
Yńǵaıly otyryńyz. Búgin biz ushqysh kilemmen saıahatqa shyǵamyz. Kilem aýaǵa kóterilýi úshin bosańsýymyz qajet. Bul sizdiń qolyńyzdan keledi. Qolymyzdyń saýsaqtary jylynady, qolymyz jyly jáne aýyr. Jylý aıaq qoldan joǵarylap, ish, keýde, arqaǵa jyljyıdy. Betińiz bosańsyıdy. Ushqysh kilem jaımen joǵary kóterilip joǵary kóterilip keledi. Mine ushyp ta kettińiz.
Úlken ózenniń ústimen ushyp barasyz. Shaǵalalar ushyp júr. Jaǵalaýda qaıyqtar terbelip tur. Kógildir bulttar jóńkilýde. Bulttardyń keıbireýleri úlpildek qoıanǵa bireýleri maqtaǵa kishkentaılary aq mysyqqa uqsaıdy. Kilem aqyryndap jerge túsip kep jatyr. Mine sý ádemi baqtyń ishindesiń. Aınala gúlge toly, bári sizge basyn ızep sálem berýde. Siz baqtaǵy soqpaq jolmen júrip alańqaıǵa shyqtyńyz. Balalapr dop oınap júr, sizdiń aıaǵyńyzǵa dop domalap keledi. Bul nemene? Sizde ushyp basrasyz. Ózińiz ushqysh kilemsiz ushtyńyz. Qolyńyz eki jaǵyńyzda qus sıaqty mine, sizge tasnys kól kórinedi. Shaǵalalar qanattaryn bulǵap sálem joldaýda. Qaıyqta otyrǵan balyqshy sizge qol bulǵaıdy. Siz ári qaraı ushasyz. Qolyńyzda úlpildek mysyq sıaqty bult birge keledi. Siz tómen túse bastadyńyz. Mine ornymyzǵa da keldik. Mysyq sizge ilesip keledi. Jyp – jyly mysyq sizdiń aldyńyzda otyr. Ony sıpańyz da qasyńyzǵa otyrǵyzyńyz. Serýen sizge unady dep oılaımyn. Endi aldaryńyzdaǵy stıkerlerge serýende kórgenniń sýret salyp, tilek tilep tren. ıngten alǵan áserlerińizdi jazyńyz.
Tleýmbetova Farıda Abelhanovna
Maqsaty: Ata – analarmen balabaqsha arasyndaǵy tyǵyz baılanysty nyǵaıtý. Ata – ananyń bala ómirinde mańyzdy ról atqaratynyn uǵyndyrý. Ata – analardyń kóńil kúıin kóterý, qysymyn túsirý.
1. «Dostyq trenıńi». Tanysý.
Maqsaty: Tárbıeshiler men ata – analar arasyndaǵy ózara qarym – qatynasyn jaqsartý. Ujymdyq dostyqqa syılastyqqa baýlý. Bir – birine jyly lebizderin bildirý.
Nusqaý: Ata – analar ortaǵa shyǵyp, sheńber bolyp dóńgelenip turaıyq. Myna lentany ustap óz esimimizdi jáne balamyzdyń esimin, ony qalaı erkeletip aıtatyndyǵymyzdy aıtyp, kelesi adamǵa jyly lebizimizdi bildirip, lentanyń shetin usynaıyq. Mine lentamyz sheńber boldy. Olaı bolsa osyndaı dostyqpen arqashan birge tyǵyz qarym – qatynasta bolaıyq.
1. «Men qandaımyn?» trenıń.
Maqsaty: Ár adam ózine jeke tulǵa retinde seziný. Óziniń januıasynda ózin qaı deńgeıde ustaıtyny ekenin anyqtaý.
Nusqaý: Ata – analar gúl, úı, kún bolyp 3 topqa bólinedi. Árqaısysynyń sol sýrettiń ishine otbasy múshelerin jáne esimderindi jazasyzdar.
Nátıjesi: Eger ózińizdiń esimderińizdi jazsańyz. Siz ózińizdi otbasy múshelerimen bıik sanaısyz. Ózińizdiń jaǵdaıyn birinshi retke qoıasyz. Al eger ózińizdiń esimińizdi ortasyna qoısańyz onda siz otbasyńyńyzdyń ortasyndasyz. Eger sońyna qosańyz ata - ana, baýyrlaryńyz birinshi rette turady. Ózińizdi sońynan oılaıdy ekensiz.
2. «Baqyt degen ne ózi» jattyǵýy.
Ata – analar baqyt sózine túsinikteme beredi, bir top tárbıeshisi baqytty adamdy retimen turǵyzady.
Árıne «Qanaǵat qaryn toıǵyzady, endeshe qanaǵat bolǵan jerde baqytta bolady. Basqalarǵa qýanysh, baqyt syılaıyq ózińde baqytqa kenelesiń., Ómirdiń qyzyǵy da sol.
4. «Kóńil kúı» jattyǵýy.
Qoıannyń kójegi joǵaldy sózin ár túrli emosıamen bildirý.
5. «Aıaqtalmaǵan sóılem»
Sábı baqyty – ol -..............................
Ata – ana baqyty ol.................................
Áıel baqyty ol......................................
Ustaz baqyty ol.........................................
6. « Balany ata - ana tárbıeleıdi. Ata - anany kim tárbıeleıdi?» ádistemesi
Maqsaty: otbasyndaǵy balaǵa degen ata - ananyń qatynasynyń stılin anyqtaý.
Oryndaý erejesi: Usynylǵan suraqtardy muqıat oqyp shyǵyńyz. Olarǵa ashyq jaýap berýge tyrysyńyz. Test bala tárbıesine baılanysty belgili bir qorytyndy shyǵarýǵa kómektesedi.
Jaýap varıanttar myna tómengi áriptermen belgileıdi:
«Men muny isteı alamyn jáne árqashan osylaı isteımin» A - Z bal
«Iá, biraq barlyq kezde emes» Á - 2 bal
«Joq, bulaı isteı almaımyn» B - 1 bal
Tapsyrmalar
Siz:
1. Kez - kelgen ýaqytta jumysyńyzdy tastap balamen aınalysa alasyz ba?
2. Jasyna qaramastan onymen aqyldasa alasyz ba?
3. Balaǵa jibergen qatelikterińizdi onyń aldynda moıyndaı alasyz ba?
4. Qatelikterińiz úshin odan keshirim suraı alasyz ba?
5. Balańyzdyń áreketi sizdi qynjyltqanymen ózińizdi ıgere alasyz ba, salqynqandyq saqtaı bilesiz be?
6. Balańyzdyń ornyna ózińizdi qoıa bilesiz be?
7. Esh bolmasa 1mınýtqa ózińizdi meıirimdi perzent retinde sezine alasyz ba?
8. Balańyzdy jaralaıtyndaı sózderdi paıdalanýdan ózińizdi únemi aýlaq ustaı bilesiz be?
9. Jaqsy qylyǵy úshin balańyzǵa onyń tilegin oryndaıtynyńyzǵa ýáde bere alasyz ba?
10. Balańyz oıyna kelgendi istegisi kelse jáne ózin qalaı ustaǵysy kelse onyń áreketterine erkindik berip, tirligine eshqandaı aralaspaıtyn bir kún bere alasyz ba?
11. Basqa balany sizdiń balańyz ursa, negizsiz renjitse ony elemeı qoıa alasyz ba?
12. Balańyzdyń ótinishi men jylaýyna eger ol erkelik nemese qyrsyqtyq bolsa qarsy tura alasyń.
Baǵalaý shkalasy
1. «A» jaýapqa - 3 bal
2. «B» jaýapqa - 2 bal
3. «V» jaýapqa - 1 bal
Nátıjesin taldaý.
30 - 39 bal jınasańyz, bala - sizdiń ómirińizdegi eń qundy adam. Siz ony tek túsinip qana qoımaı, oǵan qurmetpen qaraısyz. Siz tárbıede progresıvti prınsıpterdi qoldanasyz. Jaqsy nátıjelerge qol jetkizýińizge eshqandaı kúmándanýǵa sebep joq.
16 - 30 bal jınalsa, balaǵa qamqorlyq jasaý siz úshin birinshi mańyzdy jumys, sizdiń qamqorlyǵyńyz gıperqamqorshylyqpen ushtasyp tur.
7. Realaksasıaly jattyǵý.
Yńǵaıly otyryńyz. Búgin biz ushqysh kilemmen saıahatqa shyǵamyz. Kilem aýaǵa kóterilýi úshin bosańsýymyz qajet. Bul sizdiń qolyńyzdan keledi. Qolymyzdyń saýsaqtary jylynady, qolymyz jyly jáne aýyr. Jylý aıaq qoldan joǵarylap, ish, keýde, arqaǵa jyljyıdy. Betińiz bosańsyıdy. Ushqysh kilem jaımen joǵary kóterilip joǵary kóterilip keledi. Mine ushyp ta kettińiz.
Úlken ózenniń ústimen ushyp barasyz. Shaǵalalar ushyp júr. Jaǵalaýda qaıyqtar terbelip tur. Kógildir bulttar jóńkilýde. Bulttardyń keıbireýleri úlpildek qoıanǵa bireýleri maqtaǵa kishkentaılary aq mysyqqa uqsaıdy. Kilem aqyryndap jerge túsip kep jatyr. Mine sý ádemi baqtyń ishindesiń. Aınala gúlge toly, bári sizge basyn ızep sálem berýde. Siz baqtaǵy soqpaq jolmen júrip alańqaıǵa shyqtyńyz. Balalapr dop oınap júr, sizdiń aıaǵyńyzǵa dop domalap keledi. Bul nemene? Sizde ushyp basrasyz. Ózińiz ushqysh kilemsiz ushtyńyz. Qolyńyz eki jaǵyńyzda qus sıaqty mine, sizge tasnys kól kórinedi. Shaǵalalar qanattaryn bulǵap sálem joldaýda. Qaıyqta otyrǵan balyqshy sizge qol bulǵaıdy. Siz ári qaraı ushasyz. Qolyńyzda úlpildek mysyq sıaqty bult birge keledi. Siz tómen túse bastadyńyz. Mine ornymyzǵa da keldik. Mysyq sizge ilesip keledi. Jyp – jyly mysyq sizdiń aldyńyzda otyr. Ony sıpańyz da qasyńyzǵa otyrǵyzyńyz. Serýen sizge unady dep oılaımyn. Endi aldaryńyzdaǵy stıkerlerge serýende kórgenniń sýret salyp, tilek tilep tren. ıngten alǵan áserlerińizdi jazyńyz.
Tleýmbetova Farıda Abelhanovna