InfoHub Logo

Balalarǵa arnalǵan oıyndar: Nusqaýlyq jáne erejeler

Qımyl oılap tabý

Oıynnyń maqsaty: Balalardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý jáne qımyl-qozǵalysty úırený.

Oıynnyń erejeleri:

1. Daıyndyq: Balalar sheńber jasap turady. Tárbıeshi oıynshylardyń bireýin oıyn bastaýshy etip belgileıdi.
2. Sheńberde júrý: Balalar tárbıeshiniń kórsetýi boıynsha myna mátindi aıtyp, ońǵa nemese solǵa júredi:
    

   Ádemi sheńberde,
Bıleıik keń jerde.
Qoldarmen ustasyp,
Bárimiz juptasyp.
Birigip dostasyp,
Bir orynda ustasyp,
Osylaı etip isteıik.
3. Qımyl kórsetý: Mátindi aıtyp bitkende, oıyn bastaýshy sheńberdiń ortasynda turyp, qandaı da bir qımyl kórsetedi.
4. Qaıtalama: Sheńberdegi barlyq balalar osy qımyldy qaıtalaıdy.
5. Oıynshyny aýystyrý: Tárbıeshi oıyn bastaýshyny aýystyrady nemese oıyn bastaýshy ózine bireýdi tańdaıdy.
6. Qaıtalaý: Árbir oıyn bastaýshy óz qımyldaryn oılap tabýy kerek jáne aldyńǵy qımyldardy qaıtalamaýy tıis.

Qalpaq jáne kishkene taıaqsha

Oıynnyń maqsaty: Balalardyń eptiligin jáne nazar aýdarý qabiletin damytý.

Oıynnyń erejeleri:

1. Daıyndyq: Oınaýshylar sheńber jasap turady. Tárbıeshi bir balany oıyn bastaýshy etip belgileıdi. Oıyn bastaýshy sheńberdiń ortasynda turady jáne onyń basyna ashyq tústi shashaǵy bar qalpaq kıgiziledi, qalpaq murnyna deıin túsiriledi, kózin jabady.
2. Sheńberdi aınalý: Balalar qoldaryn ustasyp, sheńber boıymen júgiredi de:
   Bir, eki, úsh, tórt bes —
   Kishkene taıaqsha tyqyldaıtyn bolady.
3. Taıaqshany taqyldatý: Bul ýaqytta oıyn bastaýshy júresinen otyryp, kishkene taıaqshamen edendi taqyldatady.
4. Oıynshyny tańdaý: Balalar sońǵy sózben toqtalyp, oıyn bastaýshy kishkene taıaqshasyn bir balaǵa baǵyttaıdy.
5. Atyn tabý: Tańdalǵan bala kishkene taıaqshanyń ushynan ustap, oıyn bastaýshynyń atyn ataıdy. Oıyn bastaýshy kim ataǵanyn tabýy kerek.
6. Oıynnyń jalǵasy: Jańa oıyn bastaýshymen oıyn qaıtalanady.

Aıgólek oıyny

Oıynnyń maqsaty: Komandalyq jumys pen strategıany damytý.

Oıynnyń erejeleri:

1. Daıyndyq: Qatysýshylar sany birdeı eki topqa (A jáne Á) bólinedi. Olar bir-birine qarama-qarsy turady, araqashyqtyq 15-20 metr.
2. Án aıtý: Oıyndy birinshi bolyp bastaıtyn top (A toby) qarsylastaryna qarap, hormen án aıtady:
   Aıgólek-aý, aıgólek,
   Aıdyń júzi dóńgelek.
   Temirshiden dem shyǵar,
   Úzeńgiden ter shyǵar.
   Aq terek pen kók terek,
   Munda sizge kim kerek?
   Qarsy toptyń jaýaby: Qarsy top (Á toby) jaýap beredi:
   Aıgólek-aý, aıgólek,
   Aıdyń júzi dóńgelek.
   Temirshiden dem shyǵar,
   Úzeńgiden ter shyǵar.
   Aq terek pen kók terek,
   Bizge tek Qambar kerek.
3. Oıynshyny tańdaý: A toby qarsy jaqtaǵy oıynshynyń atyn ataıdy. Esimi atalǵan oıynshy qarsy jaqtyń qursaýyn úzip, óz tobyna qaıtýǵa tyrysady.
4. Qursaýdy úzý: Eger ol qursaýdy úzse, bir oıynshyny óz tobyna alyp ketedi. Úze almasa, qarsy topta qalady.
5. Jeńimpazdy anyqtaý: Oıyn sońynda kisini kóp jınaǵan top jeńiske jetedi.

Ormandaǵy aq tıinder

Oıynnyń maqsaty: Balalardyń eptiligi men qozǵalys koordınasıasyn damytý.

Oıynnyń erejeleri:

1. Daıyndyq: Gımnastıkalyq qabyrǵa nemese basqa da órmeleý aspaptary bar alańda ótkiziledi. Qosymsha tasymaldanatyn aspaptar qoıylady.
2. Ańshyny tańdaý: Bir bala ańshy etip tańdalady, ol alańnyń bir buryshynda turady.
3. Aq tıinder: Qalǵan balalar aspaptarǵa ornalastyrylady.
4. Belgi berý: «Saqtan!» degen belgi boıynsha barlyq aq tıinder oryndaryn aýystyrady, aspaptardan sekiredi, jańa oryndarǵa ornalasady.
5. Ustaý: Ańshy olardy ustap qalýǵa tyrysady. Edende júrgen aq tıinderdi ańshy qolymen sıpaǵan jaǵdaıda olar ustalǵan bolyp esepteledi.
6. Ustalýshylar: Ustalǵan aq tıinder ańshynyń úıine ketedi, olar oıynnan shyǵady.
7. Qaıtalaý: Oıyn 5-6 ret qaıtalanady, ár 1-2 oıynnan keıin jańa ańshy tańdalady.

Taban balyq jáne shortan oıyny

Oıynnyń maqsaty: Balalardyń jyldamdyǵy men eptiligin arttyrý.

Oıynnyń erejeleri:

1. Daıyndyq: Bir bala shortan etip belgilenedi. Oınaýshylardyń bir toby — usaq tastar, sheńber jasaıdy, ekinshi toby — taban balyqtar, sheńberdiń ishinde júredi.
2. Shortannyń shabýyly: «Shortan!» degen belgi boıynsha shortan sheńberge júgirip, taban balyqtardy ustaıdy.
3. Tyǵylý: Taban balyqtar oryn alýǵa, bir oıynshynyń artynan turýǵa jáne otyrýǵa asyǵady.
4. Ustalýshylar: Shortan áli tyǵylmaǵan taban balyqtardy ustaıdy, olar sheńberden shyǵady.
5. Qaıtalaý: Oıyn 3-4 ret qaıtalanady, sodan keıin ustalǵandardyń sany esepteledi. Jańa shortan belgilenedi, jáne oıyn qaıtalanady.

Bul oıyndar balalardyń fızıkalyq jáne kognıtıvtik daǵdylaryn damytýǵa kómektesedi, sonymen qatar, olardyń kóńil kóterýine de septigin tıgizedi.