InfoHub Logo

Ádebıettik oqý
Sabaqtyń taqyryby: Pýshkın A. S. "Balyqshy men balyq" (Ertegi)
Sabaqtyń maqsattary: Sabaqtyń maqsaty:
1. Ertegi mazmunyn túsiný arqyly ıdeıasyn ashýǵa, ómirimen baılanystyra bilýge daǵdylandyrý.
2. Oqý jáne jazý arqyly shyǵarmashylyq daǵdylarynyń damýyna múmkindik berý.
3. Ortaq oı pikirleri arqyly shynaıylyqqa tárbıeleý.
1) Oqýshylardy A. S. Pýshkınniń «Balyqshy men balyq» ertegisiniń mazmunymen tanystyrý.
2) Qarama - qarsy minezdi adamdardy taldaý arqyly keıipker beınesin úlgi etý. Oqýshylardyń oqý men jazý arqyly syn turǵysynan oılaýyn, este saqtaý, salystyrý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
3) Jaqsy men jamandy ajyrata bilýge, ár nárseniń qanaǵaty bolatynyn uqtyrý, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A. S. Pýshkınniń portreti, aqynnyń jınaqtary, ertegi boıynsha múltfılm, taqta, bor, marker, sýretter, t. b.
Sabaqtyń ádis – tásili: Syn turǵysynan oılaýdy damytý strategıalary
Strategıalar: avtor oryndyǵy, eki túrli túsinikteme kúndeligi, venn salystyrýy
Túri: Ertegi sabaq
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý

Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeń. Psıhologıalyq daıyndyq.
Jaqsy bala eńbekshil
Er azamat bolady.
Qıyndyqty jeńip kil,
Qushaǵy gúlge tolady.
Eńbekshil osyndaı,
Bolaıyqshy dosym – aı.
Balalar senderge úıge "Ǵajaıyp dos" atty qıal - ǵajaıyp ertegi qurastyryp kel dep tapsyryldy
- Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
- Búgin bizde ertegiler eli qonaqta. Olaı bolsa, balalar, ertegiler elinde bolatyn «Ertegi sabaǵymyzǵa» qosh keldińizder!
- Balalar, «Altyn balyq» týraly ertegi tyńdaǵylaryń kele me?
Ertede óte kedeı balyqshy bala bolypty. Ol ustaǵan balyǵyn tamaq qylyp óziniń eńbegimen kúneltken eken
Biraq sońǵy ýaqyttarda onyń qurǵan toryna eshqandaı balyq túspeı bala ábden qınalǵan eken. Bir kúni balanyń qurǵan toryna anaý – mynaý emes altyn balyq túsipti. Bala qatty qýanyp balyqty qýyryp jemekshi bolǵanda altyn balyq: eı, balaqaı eger meni bosatsań men saǵan kúnde tańerteń bir syılyq jasap turatyn bolamyn dep sóılep qoıa beripti. Qarny ash bala balyqty bosatqysy kelmepti. Sonda balyq: ol jaı ǵana syılyq emes. Syılyqtar seni bar baqytyńa jetkizetin bolady. Ol úshin sen tapsyrmalar oryndap otyrýyń qajet – deıdi. Bala ári oılanyp, beri oılanyp balyqtyń qoıǵan shartyna kónipti. Tańerteń uıqysynan turǵan bala esiktiń aldynda qulyptaýly sandyqty kóredi. Onyń ishi tolǵan aqsha edi. Sandyq ashylý úshin mynandaı tapsyrma bar eken: «Oqý men eńbek - egiz» degendi qalaı túsinesiń?
- Káne, balalar, balyqshy balaǵa kim kómektese alar eken?(oqýshylardyń jaýaby tyńdalady)
- Óte jaqsy, jaýap berip balaǵa kómekteskenderińe rahmet.
Kelesi kúni esiktiń aldynda syrtynda sýreti bar úlken kitap (kitap, muqabasynda A. S. Pýshkınniń sýreti) turady. Eger bul kitaptyń tapsyrmasy oryndalsa, bala bilimdi bolady eken. Oqý, bilim, eńbek adamdy bar baqytqa jetkizedi.
Tapsyrma: Kitaptyń syrtyndaǵy sýrettegi kim? Oqýshylardyń jaýaby tyńdalady.)
Bul joly da balyqshy balaǵa jaqsy kómektestińder. Osylaı kúnde syılyq alǵan balyqshy bala baqsha muratyna jetipti.
Búgin A. S. Pýshkınniń: «Balyqshy men balyq» ertegisimen tanys bolamyz.
Ertegi – qıal men armanǵa negizdelgen shyǵarma. Ertegiler áńgime, óleń túrinde aıtylady, jazylady. Onda halyqtyń armany, ádet – ǵurpy, muńy baıandalady
Muǵalimniń qosymsha túsindirmesi:... Aleksandr Sergeevıch 1799 jyly Máskeý qalasynda aqsúıekter otbasynda dúnıege kelgen. Onyń sheshesi jaǵynan arǵy atasy Afrıka jerinen kelgen Ibragım atty buıra, qara shashty efıop edi. Ony óz elinen urlap shyǵyp, Túrkıa eline ákelip, orys patshasy Birinshi Petrge syıǵa tartady. Bala Reseı jerine kelgennen keıin, oǵan Gannıbal degen ata - tek beriledi. Pýshkınniń sheshesi Nadejda Osıpovna Gannıbal osy «Uly Petr arabynyń» nemeresi edi. Bolashaq aqynnyń ákesi Sergeı Lvovıch ádebıetke áýes, tipti ózi óleń shyǵaratyn kisi bolǵan. Al onyń inisi, Vasılıı Lvovıch, kezinde belgili aqyn atanǵan. Pýshkınniń úıine sol kezdegi kórnekti aqyndar jıi - jıi kelip turady eken. Poezıa jaıyndaǵy áńgimeler, óleń oqý, ákesiniń baı kitaphanasy zerek, alǵyr balaǵa úlken áser etip, onyń aqyndyq talantynyń oıanýyna sebepker bolǵan. Pýshkınniń bala kúndegi dosy tárbıeshi áıel Arına Rodıonovna edi. Qarapaıym sharýa qyzy bolashaq aqynnyń halyq poezıasyna qushtarlyǵyn oıatýda zor áser etken. Pýshkın óziniń ájesi Marıa Alekseevnany da óte jaqsy kórgen. Ájesi men tárbıeshi áıel kishkene Sashaǵa halyq ertegilerin, ánderi men áńgimelerdi maıyn tamyzyp aıtyp berip otyrǵan. Keıinnen Pýshkın estigen halyq ertegileri boıynsha óziniń tamasha shyǵarmalaryn jazǵan.
Onyń shyǵarmalaryn dúnıejúzi halyqtary óz tilderine aýdarǵan. Pýshkınniń óleńderin, poemalaryn, mysaldaryn qazaq aqyndary da aýdarǵan. Ertegini 1833 jyldyń 14 qazanynda «Sarań kempir» atty orys ertegisin negizge ala otyryp jazǵan.

İİİ. Jańa sabaq.
1. Qyzyǵýshylyqtaryn týǵyzý.
Búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń oı ashary:«Azǵa qanaǵat etpeseń, kópten qur qalarsyń». Sóılemniń maǵynasyn túsindirý.
Qazir myna sýretke nazar aýdaryńdar. Osy sýretke qarap, úsh mınýttyq áńgime qurastyryńdar
Strategıa: «Avtor oryndyǵy».
Ár toptap bir oqýshy avtor oryndyǵyna kelip qurastyrǵan ertegisin aıtyp beredi.
İ – top: Sýretke qarap óz oıynan ertegi qurastyryp aıtady.
İİ – top: «Eger men balyqshy bolsam...»
İİİ – top: «Eger men balyq bolsam...»
Ár toptan kelisip bir oqýshy shyǵyp, óz taqyryptaryn qorǵaıdy.

2. Maǵynany taný.
1."Balyq" toby erteginiń basynan bastap "Úı tur emen qaqpaly" degen jerge deıin oqyp, mazmunyn aıtady.
1 - topqa suraq:
- Erteginiń basty keıipkeri kim?
- Shal qandaı adam?
2. "Qaıyq" toby da erteginiń belgilengen "atqoraǵa aıdady" degen jerine deıin oqıdy.
2 - topqa suraq:
- Kempirdiń kósem áıel bolǵysy kelgenine qalaı qaraısyńdar?
- Ertegidegi altyn balyq qandaı?
3. "Teńiz" toby da ózderine berilgen "Jelkesinen súırelep" dep aıaqtalatyn bóligin oqıdy
3 - topqa suraq:
- patsha bolý týraly oı kempirdiń basyna qalaı keldi dep oılaısyńdar?
- ertegidegi kempir qandaı adam? Onyń osylaı buzylýyna kim kináli?
- Bul ertegi senderdiń qurastyrǵan ertegilerińe uqsaı ma? Mátinde ne týraly aıtylǵan?
Sózderdiń maǵynasyn túsindir
Aý, qart, kósem áıel, zerli ishik, qalaý, nóker, pátshaǵar, munar jabylý

Sergitý sáti "Qatesin tap"
- Balyqshy bala týraly aıtylǵan ertegiden aıyrmashylyǵy nede?
2. Venn dıgramasyn quraıyq.
Eki ertegini salystyraıyq altyn balyq ortaq qasıeti balyqshy men balyq
- «Balyqshy men balyq» ertegisiniń negizgi ıdeıasy, avtordyń aıtaıyn degen oıy ne dep oılaısyńdar?
3. Oı tolǵanys: Ertegidegi kempirdiń qylyqtary arqyly qandaı maqaldar bar ekenin eske túsirý. Dápterge jazý. Mysaly "Myń asqanǵa bir tosqan" "Toıymsyzǵa toqtaý joq"
«Eki túrli túsinikteme kúndeligi» strategıasyn paıdalaný. Iaǵnı balyqshy men balyqtyń is - áreketine baılanysty.
Oqýshylar vertıkal syzyqpen bólingen bóliktiń oń jaǵyna mátindi oqý barysynda qatty áser etken tustardy jazady.
Qatty áser etti pikirim
Bóliktiń sol jaǵyna: sol áser etken úzindiler jaıly pikir jazady.
Kúndelikti toltyryp bitken soń jupta, topta talqylaý uıymdastyrylady. Toptan bir oqýshy shyǵyp jaýaby tyńdalady.
İV. Mátindi mánerlep rólge bólip oqıdy.
V. Úıge tapsyrma: ertegini sońyna deıin oqý 168 - 175b. Erkin jazý: ertegi qurastyryp kelý.
Vİ. Oqýshylardy baǵalaý.
Vİİ. Sabaqty qorytyndylaý.