Muǵalimniń rýhanı jan dúnıesiniń kemeldenýi
«Muǵalim ón boıyna, óz isine, shákirtine degen súıispenshilikti jınaqtasa ǵana ol - naǵyz ustaz» (L. N. Tolstoı)
«... Ózińdi - óziń tanysań - istiń basy, Túzegen óz ǵalamyn bolǵan dana». (A. Á. Mashanı)
Kún - tirshilik kózi, muǵalim – halyq kózi. Kún bolmasa tirshilikti, dúnıeden qarańǵylyq basatyny sekildi, muǵalim bolmasa halyq kórsoqyr, qara tobyr, hám nadan haıýanı tirshilik kesheri sózsiz. Iá, muǵalim kıeli mamandyq. Patshalar, prezıdentter, akademıkter, generaldar, dárigerler, ónerpazdar...- bári de muǵalimnen oqyǵan. Sondyqtan da muǵalim mártebesi, dárejesi: bıik, asqaq, ardaqty, ataqty.
Muǵalimdik qyzmet adam janyna nár beretin ıgilikti jumys. Muǵalimniń sózi – jan azyǵy. Ol janyńdy ósiredi, jalyndatady, qanattandyrady, ómirge qyzyqtyrady, shattyqqa bóleıdi, ómir jolyn nurlandyrady, rýhanı bıikke kóteredi. Osy mártebeli mamandyqtyń ıesi muǵalimniń biri menmin. Sirá, mańdaıyma jazylǵany osy bolsa kerek. Olaı deıtinimiz – ǵalym Platonnyń aıtýy boıynsha, «Álemniń jeti danagóıi» Delfadaǵy Apolonnyń saraıynda bas qosyp, ortaq bir ǵana tujyrymǵa toqtalypty. Latyn tili úlgisinde árqaısysy «Ózińdi óziń tany» (nosce te ipsup) dep jazyp qaldyrǵan eken. Biz, kez - kelgen nárseni ózimizden, ózimizdi tanýdan bastaýymyz kerek. Iaǵnı, ózimizdi ózimiz tanymasaq, ózgeni qalaı tanımyz?! Aqjan atamyzdyń «Ózińdi óziń tanysań istiń basy» degen sóziniń maǵynasy osynda jatsa kerek. Meniń álemniń eń basty qundylyǵy – adam jáne adamnyń ómir súrýi úshin baqyt úshin, qýanysh úshin jaralǵandyǵyna negizdelgen ózin - ózi taný páninen dáris berip júrgenime kóp ýaqyt ótken joq. Sol az ýaqyttyń ishinde osynaý jaýapty da kúrdeli mindet júktelgen «Ózin - ózi taný» pániniń jas urpaqqa rýhanı - adamgershilik turǵysynan bilim berýdegi utymdylyǵyna kóz jetkizdim. Ózimmen ózim, typ - tynysh. Ońashada ishki oıyńmen syrlasý qandaı ǵanıbet deseńshi...
Shákirt qabiletterin jan - jaqty damytyp, shyǵarmashylyǵyn, izdenimpazdyǵyn, ushtaı bilý úshin ustaz ózi shyǵarmashyl tulǵa bolýy tıis. Búgingi zaman muǵalimi qazirgi qoǵamdyq - áleýmettik talaptarǵa jaýap beretin, jan - jaqty bilimdi jańashyl oılaý daǵdysyn meńgergen, oqýshynyń jan - jaqty damýyn uıymdastyra alatyn ıkemdi tulǵa bolýy kerek. Ol úshin muǵalim oqytý men tárbıeniń tıimdi joldaryn izdestirip, óz isiniń qas sheberi bolýy mindetti.
«... Ózińdi - óziń tanysań - istiń basy, Túzegen óz ǵalamyn bolǵan dana». (A. Á. Mashanı)
Kún - tirshilik kózi, muǵalim – halyq kózi. Kún bolmasa tirshilikti, dúnıeden qarańǵylyq basatyny sekildi, muǵalim bolmasa halyq kórsoqyr, qara tobyr, hám nadan haıýanı tirshilik kesheri sózsiz. Iá, muǵalim kıeli mamandyq. Patshalar, prezıdentter, akademıkter, generaldar, dárigerler, ónerpazdar...- bári de muǵalimnen oqyǵan. Sondyqtan da muǵalim mártebesi, dárejesi: bıik, asqaq, ardaqty, ataqty.
Muǵalimdik qyzmet adam janyna nár beretin ıgilikti jumys. Muǵalimniń sózi – jan azyǵy. Ol janyńdy ósiredi, jalyndatady, qanattandyrady, ómirge qyzyqtyrady, shattyqqa bóleıdi, ómir jolyn nurlandyrady, rýhanı bıikke kóteredi. Osy mártebeli mamandyqtyń ıesi muǵalimniń biri menmin. Sirá, mańdaıyma jazylǵany osy bolsa kerek. Olaı deıtinimiz – ǵalym Platonnyń aıtýy boıynsha, «Álemniń jeti danagóıi» Delfadaǵy Apolonnyń saraıynda bas qosyp, ortaq bir ǵana tujyrymǵa toqtalypty. Latyn tili úlgisinde árqaısysy «Ózińdi óziń tany» (nosce te ipsup) dep jazyp qaldyrǵan eken. Biz, kez - kelgen nárseni ózimizden, ózimizdi tanýdan bastaýymyz kerek. Iaǵnı, ózimizdi ózimiz tanymasaq, ózgeni qalaı tanımyz?! Aqjan atamyzdyń «Ózińdi óziń tanysań istiń basy» degen sóziniń maǵynasy osynda jatsa kerek. Meniń álemniń eń basty qundylyǵy – adam jáne adamnyń ómir súrýi úshin baqyt úshin, qýanysh úshin jaralǵandyǵyna negizdelgen ózin - ózi taný páninen dáris berip júrgenime kóp ýaqyt ótken joq. Sol az ýaqyttyń ishinde osynaý jaýapty da kúrdeli mindet júktelgen «Ózin - ózi taný» pániniń jas urpaqqa rýhanı - adamgershilik turǵysynan bilim berýdegi utymdylyǵyna kóz jetkizdim. Ózimmen ózim, typ - tynysh. Ońashada ishki oıyńmen syrlasý qandaı ǵanıbet deseńshi...
Shákirt qabiletterin jan - jaqty damytyp, shyǵarmashylyǵyn, izdenimpazdyǵyn, ushtaı bilý úshin ustaz ózi shyǵarmashyl tulǵa bolýy tıis. Búgingi zaman muǵalimi qazirgi qoǵamdyq - áleýmettik talaptarǵa jaýap beretin, jan - jaqty bilimdi jańashyl oılaý daǵdysyn meńgergen, oqýshynyń jan - jaqty damýyn uıymdastyra alatyn ıkemdi tulǵa bolýy kerek. Ol úshin muǵalim oqytý men tárbıeniń tıimdi joldaryn izdestirip, óz isiniń qas sheberi bolýy mindetti.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
