InfoHub Logo

Baqsabir deıtin bir qý jigit sol mańda bir sarań baı barlyǵyn, onyń jalǵyz uly ózimen zamandas ekenin estip, bir kúni tobylǵy tory atyn minip, solaı betteıdi.

El shetine taıaı kelgende, ormanda ógizge otyn artyp jatqan bir kelinshekti kóredi. Onyń sarań baıdyń kelini ekenin bilip, otynyn artyp boldy-aý degende keledi de, mylqaý beınege enip, ógizdi uryp-uryp jiberip kelinshekke ymdap edi. Kelinshek shoshyǵannan jan ushyryp ógizin úıine qaraı qýa qashady. Mylqaý da artynan qalmaı ógizdi sabalap otyryp úıine keledi. Kelinshek úıge jete jyǵylyp, mán-jaıdy enesine aıtady.

Kempir:

— Bul jyndy mylqaýdy bir shaı berip aldap, jolǵa salaıyq, — dep, daıar turǵan shaıdy talqan salyp quıady. Mylqaý kebejeni nusqap «maı ákel» degendeı ymdaıdy.

Kempir men kelini:

— Maı joq bul úıde, qańǵyrǵan jyndynyń dámesin, myna jaqta bir baı aýyl bar, shaıyńdy ish te, soǵan bar, — dep ymdaıdy. Mylqaý oǵan kónbeı ornynan turyp, kebejeni túıgishteıdi. Kempir shoshyǵannan maı salyp beredi. Álgi mylqaý shaıǵa toıyp alyp, atyn shiderlep, otqa qoıyp kelip, tórdiń aldyna kórpeni jaıyp, shapanyn aıqara jamylyp, uıyqtaǵan bolyp jatady. Kempir men kelini qoıdan kele jatqan ulynyń aldynan shyǵyp, mylqaýdyń barlyq istegenin aıtyp, dattaıdy.

Jigit:

— Toqta, men aldymen shaıǵa qanyp alyp, ol jyndyny mańaıǵa jolamastaı etip bezdireıin, — dep kújildeı úıge kiredi. Tór aldynda jatqan mylqaýdy kórip:

— Ákemdeı tór aldynda kerilip jatqan mynaý kim? — dep tósegine súıene kelip otyrady.

Dastarhan jıylyp shaı quıa bastaǵanda, álgi mylqaý ornynan atyp turyp, úlken baıdyń adalbaqanda turǵan tymaǵyn kıe salyp, jigittiń ákesine uqsap otyra qalady.

Shoshynǵan kelinshek shaı quımaq bolyp yńǵaılana bergende jigit:

— Shaı quıma, baıqaıyq bul jyndyny, — degende, kelinshegi shynyny jerge qoıa salypty. Mylqaý otta janyp turǵan shalany dereý alyp, jigittiń basyna salypty kep. Úıdiń ishine ot shashylyp ıý-qıý bolyp ketipti.

Sóıtip, shýlap júrgende qas qaraıady. Mylqaýdan qutylmasyn bilgen jigit jaqyn mańdaǵy aýyldan adam ertip kelmek bolyp jóneledi. Ábden záresi ushqan sheshesi men kelinshegi qosa ketedi. Bul kezde mylqaý keıpine enip Baqsabir esikten qarap turyp, qyr asa bere atqa mine salyp, orap aldynan shyǵyp:

— Qaıda shubap barasyńdar? — dep jón suraı qalady. Kempir bolǵan isti aıtady.

— Já, kisi ertip kelgendi qoı. Júrińder, men ol nemeni diretip bereıin, — deıdi. Shoshynyp qalǵan jigit:

— Kúshti neme kórinedi. Otty shalany basyma oınatqanda, júregim sý sepkendeı sýynyp, kirerge tesik taba almadym, shamamyz jeter me eken? — deıdi.

— Sheshemiz qalja jegen ulmyz ǵoı, ekeýimizdiń bir mylqaýǵa shamamyz kelmeı me, júr, sý júrek neme, — dep Baqsabir úsheýin ertip aýylǵa tartady. «Mynanyń aty álgi mylqaýdyń atyna uqsaıdy ǵoı, tegi jigitterdiń bireýi-aý sony jaıaý qaldyrmaq bolǵan» dep oılaıdy kempir.

Baqsabir attan túse úıge kiredi. Álgiler qorqyp syrtta qalady. Baǵana ózi keterde oń jaqtaǵy tósekke adam beınesinde kórpege orap ketken
«mylqaýdy» sabaı jóneledi. Arasynda:

— Kelinshekti ógizben jetkizgen, mylqaý, mańaıdaǵy eldi kúlgizgen, mylqaý, otty shala oınatyp, batyrdyń basyn kúıgizgen, mylqaý, — dep kijinip sartyldatyp sabap-sabap bolyp:

— Úıge kirińder, jyndyny turmastaı qyldym, — dep aıǵaılaıdy. Jigit bastap úıge kiredi. Kelinshek ot tamyzyp jatqanda, Baqsabir kempirge:

— Mylqaýdy úlken uıqyǵa jiberýge taıattym. Shaı ishken soń myna balań ekeýimiz kóterip, bir qaltarysqa aparyp tastalyq, — deıdi.

— Ýh, rahmet, qaraǵym, kóp jasa, mylqaý báleden qutqardyń áıteýir, — deıdi.

Ot mazdap, úıdiń ishi jaryq bolǵanda, tór aldynda sóılep otyrǵan mylqaýdy tanyp, ań-tań bolǵan kempir «Baqsabir degen qý bar» dep esitkeni esine túsip:

— Qaraǵym-aý, jónińdi buryn aıtsań bolmaı ma? Endi elge kúlki qylma, — dep qoı soıyp, qonaq qylyp, jolǵa salǵan eken.

---