- 11 jel. 2019 00:00
- 208
Basyńyz aýyrsa...
Mamandar bas aýrýyn birneshe turpatqa bóledi. Qajý saldarynan bastyń aýrýy teginde bas pen moıynnyń bulshyq etteriniń udaıy jıyryla berýiniń saldarynan bolady. Ol aýrý bas súıegińizdi qyspaqqa alyp, qylqyndyryp jatqandaı qınaıdy. Saqına (mıgren) mı arterıalarynyń kenet tarylyp ketýinen, sonan keıin keńip sala berýinen týyndaıdy. Kóbine basyńyzdy bir jaǵynan aýyrtatyn, júrek loblytatyn, tym jaryq bolýynan, qatty dybystan shoshyndyratyn syrqat lúpil qaqqandaı bolyp kórinedi. Klasterlik bas aýrý bárinen azap. Ol uzaqqa sozylyp, ara tura uzaq ýaqyt báseńdeıdi. Sony arandatýshy — ishimdik, temeki.
— Bas barmaq pen suq saýsaq arasyndaǵy terini qatty basyp turyp, aınaldyra massaj jasańyz. Aýrý doǵarylǵansha bir qoldan ekinshi qolǵa kóship turyńyz.
— Basyńyz aýyrǵanda, aıaǵyńyzdy ystyq sýǵa (kúıip qalmasyn) batyryńyz. Qandy aıaqqa tartyp, mundaı vana bas arterıalaryndaǵy qysymdy kemitedi. Bas tym qatty aýyrsa, ystyq sýǵa qysha untaǵyn qosyńyz.
— Qatty qajýdan bas aýyrsa mańdaıyńyzǵa ne moıynnyń art jaǵyna ystyq kompres qoıyńyz. Onyń jylýy qajyǵan bulshyq etti jumsartady.
— Aldyńǵy keńeske qarama-qarsy derlik taǵy bir keńes. Ystyq kompresten mańdaıyńyz jylyǵan soń, sonyń ornyna salqyn kompres qoıýǵa da bolady. Bul úshin muz kesekterin oramalmen oraısyz ne muzdatylǵan kókónis salynǵan dorbashyqty paıdalanasyz. Qan tamyrlaryn taryltady.
— Salqyn kompres ornyna qolyńyzdy muzdaı sýǵa batyryp, judyryǵyńyzdy ashyp, jumyp turyńyz. Tym keńip ketken qan tamyry tarylady.
— Bir shynyaıaq ashshy kofe ishińiz. Kofeın qan tamyrlaryn taryltyp, bas aýrýyn kemitedi.
— Bas aýyrǵanda mańdaıyńyz ben jelkeńizdi qosa shúberekpen qatty baılap tastańyz. Keńip ketken tamyrǵa qannyń kelýin azaıtasyz.
— Keıbir efır maılary, ásirese lavanda maıy qajýdy, soǵan baılanysty bas aýrýyn jeńildetedi. Ony shekeńizge, mańdaıyńyzǵa jaılap jaǵyp, shalqańyzdan jatyńyz da, ıiske eltińiz. Qarańǵy, tynysh, salqyn bólmede jatsańyz tipti durys.
— Jalbyz maıyn da paıdalanýǵa bolady. Oramalyńyzǵa birneshe tamshysyn tamyzyp, birneshe ret jaqsylap ıiskeńiz.
— Jalbyz shaıy salynǵan qaltashyqtyń ylǵaldy ekeýin sýdan aryltyp, jabylǵan kózińizge ne mańdaıyńyzǵa qoıyńyz.
— Bas aýrýyn jazýǵa ádette zimbir (ımbır) paıdalanylady. Onyń tamyr jemisin untaqtap, bir staqan sýǵa bókpen jasańyz da, iship qoıyńyz.
Oqýǵa keńes beremiz:
Bas aýrýy
Halyq emi: Bas aýrýy, sebepteri men emi