- 05 naý. 2024 03:09
- 134
Bastaýysh synyp oqýshylaryn adamgershilikke tárbıeleý
Bastaýysh synyp oqýshylaryn adamgershilikke tárbıeleý.
Qazirgi tańda bolyp jatqan jańartýlar tárbıe jumysyn jandandyrýda mekteptiń aldyna qoıatyn eń basty máseleniń biri - órkenıetti progresshil baǵyttaǵy azamattyq qasıetteri mol sondaı - aq ulttyq tilin joǵaltpaǵan zamandastarymen teń dárejede óreli tereń bilimdi urpaq tárbıeleý.
Búgingi kúni árbir urpaqtyń jeke tulǵa bolyp qalyptasýyna izgilik, ıaǵnı adamgershilik tárbıe sheshýshi faktor bolyp tabylady. Adamgershilikke tárbıeleýdiń mańyzdy pedagogıkalyq mindetteri - oqýshylardyń belsendi sanalyq kóz qarasyn sóz ben istiń birligin adamgershilik normalarynan aýytqýlarǵa jol bermeýdi qalyptastyrý. ol balanyń jeke basynyń qalyptyrýshy damýdyń asa mańyzdy bir salasy. Bul arqyly Otanǵa eńbekke qatynasyn aıqyndaıdy. Tárbıeli ustaz shákirtterge jan - jaqty tárbıeni osy adamgershilik tárbıeden bastaıdy. Kishipeıildilik negizi otbasynan damıdy. Oǵan ata - anasynyń bergen tárbıesi turmys tirshilikke kóp áser etedi. Oqytý barysynda balalardy kishipeıildilikke tárbıeleýdiń ádis - tásilderiniń biri shyǵarmashylyqqa júginý. Balaǵa jazýshylardyń shyǵarmalaryn oqyta otyryp, ondaǵy keıipkerlerdiń obrazyn taldata otyryp, balanyń oı - psıhologıasyna da úńilýge bolady. Balalardy synyptyń ujym ishinde qarym - qatynas kezinde dostarymen aralas - quralas kezinde qandaı ekenin bilýge bolady jáne sol minezine qaraı otyryp onyń minez - qulqyn jóndeýge kishipeıildilikke tárbıeleýge bolady.
Adamgershilik sezim degenimiz – áleýmettik jáne tabıǵı ómirdiń san alýan jaqtaryna emosıalyq qatynas. Bastaýysh synyp oqýshylaryn adamgershilik tárbıesine baýlý olardyń bir - birimen dostyq – joldastyq, qarym - qatynasynyń nyǵaıýyn qarastyrý, olardyń árdaıym jaqsy qarym - qatynasta bolýyn qamtamasyz etý adamgershilik senimnen týady. Adamgershilik tárbıesi birneshe mindetterdi sheshýge kómektesedi. Ómir talabyna saı qoǵamnyń moraldyq normasyn oryndaýǵa laıyqty shákirtter tárbıeleý.
- Oqýshynyń boıynda adamgershilik qasıetterdi qalyptastyrý.
- Oqýshylardyń sanasyna jáne minezine ustazdyq yqpal jasaý.
- Otanǵa. halqymyzǵa, eńbekke jaýapkershilik sezimmen qaraý.
Bul mindetterdi júzege asyrý úshin oqýshylardyń jas ereksheligine qyzyǵýshylyǵyna laıyqty jasalady. Oqýshylardy kishipeıildilikke adamgershilikke tárbıeleýde qazaq halqynyń tálimdik tıimdi quraldarynyń biri – ertegi qısa. Olarda halyqtyń turmys - tirshiligi, ádet - ǵuryptarynyń dástúrleri, Otanǵa týyp ósken jerine degen súıispenshiligi beınelenedi.
- Jaqsy adam - eldiń yrysy
Jaqsy jer – dalanyń yrysy - dep adam qasıetin bildirse,
Ulyq bolsań – kishik bol,- dep kishipeıildilikti,
Ádepti bala - arly bala,
Ádepsiz bala - sorly bala,- dep kóregendikke baýlıdy. Adamgershilik qasıetterin damytýda oıyn arqyly meımandastyq dostyq sezimderin nyǵaıtýǵa bolady. Sonymen kishi mektep jasyndaǵy oqýshylardy meıirimdilikke, izgilikke, ınabattylyqqa tárbıeleý, onyń adamgershilik kishipeıil, zeıindi etip shyǵarý ata - ana men muǵalimniń mindeti.
Aryngazınova Kúlán Sapashqyzy
bastaýysh synyp muǵalimi
Pavlodar oblysy, Kachır aýdany,
Qyzyltań orta mektebi
Qazirgi tańda bolyp jatqan jańartýlar tárbıe jumysyn jandandyrýda mekteptiń aldyna qoıatyn eń basty máseleniń biri - órkenıetti progresshil baǵyttaǵy azamattyq qasıetteri mol sondaı - aq ulttyq tilin joǵaltpaǵan zamandastarymen teń dárejede óreli tereń bilimdi urpaq tárbıeleý.
Búgingi kúni árbir urpaqtyń jeke tulǵa bolyp qalyptasýyna izgilik, ıaǵnı adamgershilik tárbıe sheshýshi faktor bolyp tabylady. Adamgershilikke tárbıeleýdiń mańyzdy pedagogıkalyq mindetteri - oqýshylardyń belsendi sanalyq kóz qarasyn sóz ben istiń birligin adamgershilik normalarynan aýytqýlarǵa jol bermeýdi qalyptastyrý. ol balanyń jeke basynyń qalyptyrýshy damýdyń asa mańyzdy bir salasy. Bul arqyly Otanǵa eńbekke qatynasyn aıqyndaıdy. Tárbıeli ustaz shákirtterge jan - jaqty tárbıeni osy adamgershilik tárbıeden bastaıdy. Kishipeıildilik negizi otbasynan damıdy. Oǵan ata - anasynyń bergen tárbıesi turmys tirshilikke kóp áser etedi. Oqytý barysynda balalardy kishipeıildilikke tárbıeleýdiń ádis - tásilderiniń biri shyǵarmashylyqqa júginý. Balaǵa jazýshylardyń shyǵarmalaryn oqyta otyryp, ondaǵy keıipkerlerdiń obrazyn taldata otyryp, balanyń oı - psıhologıasyna da úńilýge bolady. Balalardy synyptyń ujym ishinde qarym - qatynas kezinde dostarymen aralas - quralas kezinde qandaı ekenin bilýge bolady jáne sol minezine qaraı otyryp onyń minez - qulqyn jóndeýge kishipeıildilikke tárbıeleýge bolady.
Adamgershilik sezim degenimiz – áleýmettik jáne tabıǵı ómirdiń san alýan jaqtaryna emosıalyq qatynas. Bastaýysh synyp oqýshylaryn adamgershilik tárbıesine baýlý olardyń bir - birimen dostyq – joldastyq, qarym - qatynasynyń nyǵaıýyn qarastyrý, olardyń árdaıym jaqsy qarym - qatynasta bolýyn qamtamasyz etý adamgershilik senimnen týady. Adamgershilik tárbıesi birneshe mindetterdi sheshýge kómektesedi. Ómir talabyna saı qoǵamnyń moraldyq normasyn oryndaýǵa laıyqty shákirtter tárbıeleý.
- Oqýshynyń boıynda adamgershilik qasıetterdi qalyptastyrý.
- Oqýshylardyń sanasyna jáne minezine ustazdyq yqpal jasaý.
- Otanǵa. halqymyzǵa, eńbekke jaýapkershilik sezimmen qaraý.
Bul mindetterdi júzege asyrý úshin oqýshylardyń jas ereksheligine qyzyǵýshylyǵyna laıyqty jasalady. Oqýshylardy kishipeıildilikke adamgershilikke tárbıeleýde qazaq halqynyń tálimdik tıimdi quraldarynyń biri – ertegi qısa. Olarda halyqtyń turmys - tirshiligi, ádet - ǵuryptarynyń dástúrleri, Otanǵa týyp ósken jerine degen súıispenshiligi beınelenedi.
- Jaqsy adam - eldiń yrysy
Jaqsy jer – dalanyń yrysy - dep adam qasıetin bildirse,
Ulyq bolsań – kishik bol,- dep kishipeıildilikti,
Ádepti bala - arly bala,
Ádepsiz bala - sorly bala,- dep kóregendikke baýlıdy. Adamgershilik qasıetterin damytýda oıyn arqyly meımandastyq dostyq sezimderin nyǵaıtýǵa bolady. Sonymen kishi mektep jasyndaǵy oqýshylardy meıirimdilikke, izgilikke, ınabattylyqqa tárbıeleý, onyń adamgershilik kishipeıil, zeıindi etip shyǵarý ata - ana men muǵalimniń mindeti.
Aryngazınova Kúlán Sapashqyzy
bastaýysh synyp muǵalimi
Pavlodar oblysy, Kachır aýdany,
Qyzyltań orta mektebi