Baı, baılyq, sarańdyq, kedeılik, muqtajdyq týraly maqal-mátelder
Er qolynda mal turmaıdy,
Elek ishinde sý turmaıdy.
*** *** *** ***
Baı aýzynda semiz sóz.
*** *** *** ***
Quzǵyn as tańdamaıdy.
*** *** *** ***
Qarǵanyń bir kózi oqta, bir kózi boqta.
*** *** *** ***
Kóz bir ýys topyraqqa toıady.
*** *** *** ***
Altyn tyqqan adam ashtan óler.
*** *** *** ***
Alasyǵa altaý az,
Beresige beseý kóp.
*** *** *** ***
Kótere almaǵan qosyp arqalaıdy.
*** *** *** ***
Túıe soıǵan, eshki soıǵannan dámetipti.
*** *** *** ***
Qas ekenińdi qabaǵyńnan tanımyn,
Sarań ekenińdi tabaǵyńnan tanımyn.
*** *** *** ***
Ózi suraǵannan sarqyt dámetpe.
*** *** *** ***
Sarań da bir, sasyq sý da bir.
*** *** *** ***
Etpen qarnyń toq,
Nıetpen janyń toq.
*** *** *** ***
Ózi toımastyń kózi toımas.
*** *** *** ***
Eki sarańnyń qoly bir-birine áreń jetedi.
*** *** *** ***
Alaǵan qolym beregen.
*** *** *** ***
Sarańnyń qoly qaltyraýyq.
*** *** *** ***
Qas sarań óz tamaǵyn ózinen tyǵady.
*** *** *** ***
Sarańnyń asy piskenshe, taýdyń tasy pisedi.
*** *** *** ***
Soqyrdyń bıdaıyn ózine qýyryp berip.
*** *** *** ***
Bermestiń asy pispes,
Qazany ottan túspes.
*** *** *** ***
Sarańdyq aýyldastan juǵady,
Ia baýyrlastan juǵady.
*** *** *** ***
Qoly ashyqtyń — joly ashyq.
*** *** *** ***
Bermestiń syltaýy kóp.
*** *** *** ***
Itten súıek qaryzdar.
*** *** *** ***
Ózi toısa da kózi toımaıdy.
*** *** *** ***
Jetimniń qarny jeteý.
*** *** *** ***
Tabaqty úıdiń taýyǵy —
Qos jumyrtqadan týady.
*** *** *** ***
Sarań asyn bermeıdi,
Kóziniń jasyn beredi.
*** *** *** ***
Sarańnan sarqyt jegenshe,
Itten tartyp je.
*** *** *** ***
Altyn kórse perishte joldan taıady.
*** *** *** ***
Jylanǵa túk bitken saıyn qaltyraýyq bolady.
*** *** *** ***
Eki tyshqan bir baıdyń jurtyna talasypty.
*** *** *** ***
Aqyldy aryn qorǵaıdy,
Sarań malyn qorǵaıdy.
*** *** *** ***
Jaqsyny arman azdyrar,
Jamandy qulqyn tozdyrar.
*** *** *** ***
Jaqsy — aryna qul,
Jaman — malyna qul.
*** *** *** ***
Jebir túıe jabýyn jer.
*** *** *** ***
Túlki túsinde taýyq kóredi.
*** *** *** ***
Almaqtyń da salmaǵy bar.
*** *** *** ***
Aýzy qısyq bolsa da, baıdyń balasy sóılesin.
*** *** *** ***
Baı — balpań keler,
Jarly — jalań keler.
*** *** *** ***
Baryńa shúkir et, joǵyńa sabyr et.
*** *** *** ***
Bireýge mal qaıǵy, bireýge jan qaıǵy.
*** *** *** ***
Maly joq dep erden túńilme,
Egini joq dep jerden túńilme.
*** *** *** ***
Baı maqtansa tabylar,
Kedeı maqtansa shabylar.
*** *** *** ***
Joqtyq uıat emes,
Baılyq murat emes
Baıdyń qatyny ólse, tósek jańǵyrar,
Jarlynyń qatyny ólse, basy qańǵyrar.
*** *** *** ***
Jarly bolsań da arly bol.
*** *** *** ***
Birinshi baılyq — densaýlyq,
Ekinshi baılyq — aq jaýlyq,
Úshinshi baılyq — on saýlyq
*** *** *** ***
Esiktegi ebeıdi keıbir toqal jebeıdi.
*** *** *** ***
Bireý toıyp sekiredi,
Bireý tońyp sekiredi.
*** *** *** ***
Aǵaıynyń baı bolsa — shaınaǵanyń maı bolar.
*** *** *** ***
Toqtyǵynda jaraspaǵan,
Ashtyǵynda qaraspaıdy.
*** *** *** ***
Baı baýyryn tanymas,
Saýda dosqa qaramas.
*** *** *** ***
Asharshylyqta baı balasy birinshi óledi.
*** *** *** ***
Jarly baıǵus jamanar,
Jamanar da qýanar.
*** *** *** ***
Neni kem tutsań, soǵan jar bolarsyń.
*** *** *** ***
Nesıe et jeseń,
Súıegi ishegińdi jyrtar.
*** *** *** ***
Ash bala
Toq balamen oınamaıdy,
Toq bala
Ash bolam dep oılamaıdy.......
*** *** *** ***
Jip jińishke jerinen úziledi.
*** *** *** ***
Asy joq úıdi ıt te súımeıdi.
*** *** *** ***
Ashtyń aqyly tamaǵynda.
Jaıaýdyń aqyly tabanynda.
*** *** *** ***
Qarny ashqanǵa
Qara talqan maıdaı kórinedi.
*** *** *** ***
Kúshi joq ıt te júgirmes.
*** *** *** ***
Tórege ergen er-toqymyn arqalar.
*** *** *** ***
Aspanna kıgiz jaýǵanda,
Sorlyǵa ultaraq ta tımepti.
*** *** *** ***
Adasqanǵa — juldyz aıdaı,
Qarny ashqanǵa — kóje maıdaı.
*** *** *** ***
Tońǵan tonyn maqtaıdy,
Adasqan jolyn maqtaıdy.
*** *** *** ***
Alpys qarsaq at bolmas.
*** *** *** ***
Qysqa jip kúrmeýge kelmes.
*** *** *** ***
Aı betinde de daq bar.
*** *** *** ***
Qasyq tary botqa bolmas,
Botqa bolsa da jurtqa jetpes.
*** *** *** ***
Joqqa júırik jetpeıdi.
*** *** *** ***
Mysyq joqta tyshqan tóbege shyǵady.
*** *** *** ***
Joq bolsa, tuz da qat.
*** *** *** ***
Usta pyshaqqa jarymas,
Etikshi etikke jarymas.
*** *** *** ***
Balyqshynyń aty shólden óledi.
*** *** *** ***
Balyq joq ta baqa da balyq.
*** *** *** ***
Saýyny azdyń jazy qysqa.
*** *** *** ***
Etik jamaǵandy kórdik,
Taqıa jamaǵandy kórmedik.
*** *** *** ***
Qusy joqqa turymtaı
Suńqarmen teń
Aty joqqa qotyr taı
Tulparmen teń.
*** *** *** ***
Basqa tússe — baspaqshyl.
*** *** *** ***
Joqshylyq jomart eldiń qolyn baılar.
*** *** *** ***
Kedeı menen baı joldas bolmas,
Qasqyr menen qoı joldas bolmas.
*** *** *** ***
Qasqyr ishigi bar kisi
Joldasynyń tońǵanyn bilmes.
*** *** *** ***
Qoıyń bolmasa, baılyqqa oıyń bolmasyn.
*** *** *** ***
Jýan jińishkergenshe, jińishke úziler.
*** *** *** ***
Jaıaýshylyq tartqanda,
Júrmes esek at bolar.
Qaryn qatty ashqanda,
Qara talqan qant bolar.
*** *** *** ***
Jarlylyǵyn jasyrǵan jarymas.
*** *** *** ***
Aqsha ashpaıtyn qulyp joq.
*** *** *** ***
Aqshada kóz joq.
*** *** *** ***
Aryq atqa qamshy jaý,
Jyrtyq úıge tamshy jaý.
*** *** *** ***
It aryq bolsa aýyldyń namysy.
*** *** *** ***
Tar kıim — tozǵaq.
*** *** *** ***
Túk tappaǵan tuz jalar.
*** *** *** ***
Jutaǵan shúkirge toımaıdy.
*** *** *** ***
Barlyq jarastyrady, joqtyq talastyrady.
*** *** *** ***
Tamyr tartqan taryqpas.
*** *** *** ***
Ash atasyn tyńdamas.
*** *** *** ***
Túıesi joq aýylǵa taılaq atan kórinedi.
*** *** *** ***
Kedeıge óleń aıtqan da — shyǵyn.
*** *** *** ***
Qaltasynda tıyny joq, túıeniń tisin ashyp kóredi.
*** *** *** ***
Eliktiń moınyn oq kesedi,
Erdiń moınyn joq kesedi.
*** *** *** ***
Qarny ashqanǵa qara nan da maı tatyr.
Shóldegenge qara sý da bal tatyr.
*** *** *** ***
Bazar baı, alýshy kedeı.
*** *** *** ***
Bazar aqshalyǵa bazar, aqshasyzǵa nazar.
*** *** *** ***
Qaryz qatynas buzady.
*** *** *** ***
Adamdy tarlyq shynyqtyrady,
Adamgershilikti barlyq umyttyrady.
*** *** *** ***
Tilenshige jel qarsy.
*** *** *** ***
Baı atqa minse qutty bolsyn deıdi,
Kedeı atqa minse qaıdan aldyń deıdi.
*** *** *** ***
Baıǵa jaǵynamyn dep jarlynyń toqtyly qoıy shyǵypty.