- 14 sáý. 2015 00:00
- 329
Baı men qonaq
«Qazaqtyń kóp jumysy ne?» – deseńiz,
Aıtaıyn, jamandaıdy demeseńiz.
Kórgenińdi sóıle dep aıtqyzyp ap,
Qaıta aınalyp etimdi jemeseńiz.
Bul elde basty jumys –el qydyrmaq,
Baı aýylǵa tústenip paıda qylmaq.
Onan ózge zıany tımeı ketse,
Sonymen-aq sypaıy ketsin biraq.
İzdegeni bolmaıdy jalǵyz tamaq,
Basqa da jumysy bar baıqastamaq.
Kelgen kezde –baı menen qonaq tatý,
Qaıtarynda bolady qyryn qabaq.
«Assalaýmaǵalaıkým»–kirip keldi,
«Ýaǵalaıkúmassalam»–oryn berdi.
Kórpe saldy, «joǵary shyǵyńyz» – dep,
Tórge baryp syı qonaq otyrdy endi.
Mal-janyńyz aman ba, bala-shaǵa?
Shúkir, júrmiz syıynyp bir Allaǵa.
Qymyz sapyr, qonaqqa mal ákep soı,
Shaı qaınata berińder, otty jaǵa.
Estip-bilgen sóz bar ma jaqsy-jaman?
Jat habar joq, el tynysh, halqyń aman.
Bir kórip qaıtaıyn dep júzińizdi,
Amandasa kelip em sizge taman.
«Semiz be sizdiń eldiń maly?»– deıdi,
«Tym asa semirgen joq áli»– deıdi.
«Jolyǵyp, jolda aralap baıqap edik,
Jylqyńyz semiz eken, báli»– deıdi.
Bul qazaq áńgimege sondaı olaq,
Taýyp aıtqan bar sózi boldy sol-aq,
Tamaq toıyp alǵan soń jumys bitti,
Al endi attanarǵa keldi qonaq.
– Az jumysym bar edi sizde,– deıdi,
Bir azyraq aqsha ber bizge – deıdi. –
– Tiri bolsam, kisińiz eki kelmes,
Zaryqtyrar dep kúder úzbe –deıdi.
– Osy kezde aqsha joq qolda,– deıdi,
Bermedi-aý dep tipti alań bolma,– deıdi.
Bar kúninde kim bolsa, sol alady,
Sizden aıap turǵanym sol ma,– deıdi.
– Ol joq bolsa, bir attyń bershi maıyn,
Duspanyma maqtanyp, jaz jaılaıyn.
Ekeýiniń bireýin bermeseńiz,
Qasarysqan bir jolyń, men ne aıtaıyn?!
– Semiz atym joq edi bıyl,– deıdi,
Aqsha da joq qolymda tıyn,– deıdi,
Aıamaımyn, oraıy kelmeı otyr,
Qatty batyp otyrsyń, qıyn,– deıdi.
Bermegen soń sol qonaq ókpeledi,
Elemedi meni dep kektenedi.
Ne aqsha, ne at maıyn bermedi dep,
Álgi baıdy talaı jan jek kóredi.
Berseń etti bireýin bos jibermeı,
Ókpelettiń qonaqty birin bermeı.
Mal soıǵanyń, kútkeniń bári zaıa,
Qane, qalshy sonan bir zıan kórmeı.
Baıda jazyq nemene, malyn soıdy,
Qymyz ishti, shaı menen etke toıdy.
Qonaǵyńyz tym arsyz boldy bilem,
Baı bermese, óz malyn bermeı qoıdy.
Zıan tartpaı qalmaıdy osydan baı,
Bolmaǵan soń qonaqtyń qóńili jaı.
Kóringenge kóz súzbeı kúnin qórip,
Qazaq qashan el bolar, qudaıym-aı!
Aıtaıyn, jamandaıdy demeseńiz.
Kórgenińdi sóıle dep aıtqyzyp ap,
Qaıta aınalyp etimdi jemeseńiz.
Bul elde basty jumys –el qydyrmaq,
Baı aýylǵa tústenip paıda qylmaq.
Onan ózge zıany tımeı ketse,
Sonymen-aq sypaıy ketsin biraq.
İzdegeni bolmaıdy jalǵyz tamaq,
Basqa da jumysy bar baıqastamaq.
Kelgen kezde –baı menen qonaq tatý,
Qaıtarynda bolady qyryn qabaq.
«Assalaýmaǵalaıkým»–kirip keldi,
«Ýaǵalaıkúmassalam»–oryn berdi.
Kórpe saldy, «joǵary shyǵyńyz» – dep,
Tórge baryp syı qonaq otyrdy endi.
Mal-janyńyz aman ba, bala-shaǵa?
Shúkir, júrmiz syıynyp bir Allaǵa.
Qymyz sapyr, qonaqqa mal ákep soı,
Shaı qaınata berińder, otty jaǵa.
Estip-bilgen sóz bar ma jaqsy-jaman?
Jat habar joq, el tynysh, halqyń aman.
Bir kórip qaıtaıyn dep júzińizdi,
Amandasa kelip em sizge taman.
«Semiz be sizdiń eldiń maly?»– deıdi,
«Tym asa semirgen joq áli»– deıdi.
«Jolyǵyp, jolda aralap baıqap edik,
Jylqyńyz semiz eken, báli»– deıdi.
Bul qazaq áńgimege sondaı olaq,
Taýyp aıtqan bar sózi boldy sol-aq,
Tamaq toıyp alǵan soń jumys bitti,
Al endi attanarǵa keldi qonaq.
– Az jumysym bar edi sizde,– deıdi,
Bir azyraq aqsha ber bizge – deıdi. –
– Tiri bolsam, kisińiz eki kelmes,
Zaryqtyrar dep kúder úzbe –deıdi.
– Osy kezde aqsha joq qolda,– deıdi,
Bermedi-aý dep tipti alań bolma,– deıdi.
Bar kúninde kim bolsa, sol alady,
Sizden aıap turǵanym sol ma,– deıdi.
– Ol joq bolsa, bir attyń bershi maıyn,
Duspanyma maqtanyp, jaz jaılaıyn.
Ekeýiniń bireýin bermeseńiz,
Qasarysqan bir jolyń, men ne aıtaıyn?!
– Semiz atym joq edi bıyl,– deıdi,
Aqsha da joq qolymda tıyn,– deıdi,
Aıamaımyn, oraıy kelmeı otyr,
Qatty batyp otyrsyń, qıyn,– deıdi.
Bermegen soń sol qonaq ókpeledi,
Elemedi meni dep kektenedi.
Ne aqsha, ne at maıyn bermedi dep,
Álgi baıdy talaı jan jek kóredi.
Berseń etti bireýin bos jibermeı,
Ókpelettiń qonaqty birin bermeı.
Mal soıǵanyń, kútkeniń bári zaıa,
Qane, qalshy sonan bir zıan kórmeı.
Baıda jazyq nemene, malyn soıdy,
Qymyz ishti, shaı menen etke toıdy.
Qonaǵyńyz tym arsyz boldy bilem,
Baı bermese, óz malyn bermeı qoıdy.
Zıan tartpaı qalmaıdy osydan baı,
Bolmaǵan soń qonaqtyń qóńili jaı.
Kóringenge kóz súzbeı kúnin qórip,
Qazaq qashan el bolar, qudaıym-aı!