Bilimdi tıanaqtaý
Matematıka
Taqyryby: Bilimdi tıanaqtaý
Maqsaty:
A) bilimdilik: Oqýshylardy esep shyǵarýǵa daǵdylandyrý, alǵan bilimderin jetildirý;
Á) damytýshylyq: tez esepteý, este saqtaý, logıkalyq oılaý qabiletterin damytý;
B) tárbıelik: ásemdikke baýlý, alǵa qoıǵan maqsattaryna jetýge uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa, tapqyrlyqqa, ózdiginen jumys jasaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: iskerlikter men daǵdylardy jetildirý sabaǵy
Sabaqtyń túri: dástúrli emes (saıahat sabaq)
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, ózindik jumys
Kórnekiligi: dıdaktıkalyq materıaldar, Almaty qalasynyń sýretteri, kespe qaǵazdar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi:
- oqýshylarmen sálemdesý;
- túgendeý;
- kabınet tazalyǵyn tekserý;
- oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý;
- sabaqtyń maqsat - mindetterimen tanystyrý.
Psıhologıalyq daıyndyq:
- Balalar búgingi sabaǵymyzda elimizdiń qalalaryn aralap, saıahat jasaımyz.
- Saıahatymyzdy bastaý úshin aldymen aýa – raıyn bilip alaıyq. Kún ashyq bolý úshin tapsyrma oryndaımyz. Iaǵnı, biz búgin kúnniń ústin basqan bulttardan aryltamyz. Ár bultty alyp, artyndaǵy tapsyrmany oryndaımyz. Kún bultty bolsa saıahatqa shyǵa almaı qalamyz.
19+9=2837+7=4455+8=6350 - 8=4264+16=80
42+38=8228+32=6046+14=6060 - 5=5530 - 7=23
- Biz qaı aýylda turamyz?
- Taldybulaq aýylynda turamyz.
- Olaı bolsa, Taldybulaqtan Almatyǵa barý úshin avtobýsqa otyramyz. Biraq avtobýs júrgizýshisi bizge mynadaı shart qoıyp otyr: «Úıge berilgen tapsyrmany oryndaǵandar ǵana avtobýsqa otyrady»- deıdi.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
- Barlyǵymyz tapsyrmany oryndadyq pa?
- Olaı bolsa balalar, senderge sáttilik.
III. Jańa sabaq:
Balalar biz Almatyǵa jetkenshe 12 saǵatymyz bar. Sol ýaqytymyzdy bos ótkizbeı jańa sabaǵymyzdy túsinip alaıyq.
1 - mysal. Tuıyqtalmaǵan ár synyq syzyqtyń býyndaryn ólsheý.
Olardyń árqaısysynyń býyndary uzyndyqtarynyń qosyndysyn tabý.
Tuıyqtalmaǵan synyq syzyqtyń árqaısysynyń uzyndyǵy neshe santımetr?
- Balalar biz Almatyǵa da kelip jettik. Ondaǵy kórikti jerlerimizdiń biri Medeý muz aıdyny. Oǵan kirý úshin bılet alýymyz kerek. Bıletti alý úshin myna tapsyrmany oryndaý qajet. Káne, kim bizge sol bıletti alyp beredi?
2 - mysal.
Fıgýra qurastyrý: úsh kesindiden; á) eki sáýleden; b) eki túzýden.
Ony qalaı ataýǵa bolady?
3 - mysal.
Sheshýi: Haıýanattar parkinde 28 jyrtqysh ań bar. Onyń 8 - i jolbarys
jáne 9 - y arystan, al qalǵandary qabylandar.
Suraǵy: Haıýanattar parkinde neshe qabylan bar?
Sheshýi: (28 - 8)- 9=20 - 9=11 / 28 -(8+9)=28 - 17=11
Jaýaby: Haıýanattar parkinde 11 qabylan bar.
- Saıahatymyzdy ári qaraı jalǵastyraıyq. Táýelsizdik alańyna kirý úshin bılet alaıyq. Ol úshin kelesi tapsyrmany oryndaý qajet.
4 - mysal. Salystyrý:
1saǵ 45 mın * 2 saǵ 45 mın
1saǵ 45 mın * 1 saǵ 40 mın
2 táýl. 7saǵ * 2 táýl. 6 saǵ.
2 táýl. 7saǵ * 3 táýl. 7 saǵ.
- Kelesi baratyn jerimiz sırk. Sırkke kirýge bizge bıletti kim áperedi eken?
5 - mysal.
Sheshýi: Uzyndyǵy 46 m jýan sym jáne uzyndyǵy 34 m jińishke
sym bar edi. 9 m sym jumsaldy.
Suraǵy: Neshe metr sym qaldy?
Sheshýi: (46+34)- 9=80 - 9=71;
Jaýaby: 71 metr sym qaldy.
6 - mysal.
Mynalarǵa teń bolatyn sandardy jazý:
3 ond. 5 birl. + 4 ond. = 39;
2 ond. 5 birl. + 4 birl. = 29;
3 ond. 6 birl. +4 birl. = 40;
7 ond. - 2 ond. 3 birl. = 47;
3 ond. 9 birl. + 7 birl. = 46;
8 ond. 2 birl. - 5 ond. = 77;
9 ond. 7 birl. - 5 birl. = 92;
8 ond. - 7 birl. = 73;
3 ond. 2 birl. + 4 ond. 8 birl.= 80;
5 ond. 3 birl. - 8 birl. = 45;
7 - mysal.
Sandardy oqý. Olardyń árqaısysynda neshe ondyq jáne neshe birlik bar. Sol jaqtaǵy baǵandarda barlyǵy neshe ondyq bar?
Oń jaqtaǵy baǵandarda barlyǵy neshe birlik bar?
Ár sandy ondyqtar men birlikterdiń qosyndysy túrinde jazý.
Ondyq ---- birlik
2 ------------ 3
3 ------------ 5
1 ------------ 8
4 ------------ 9
--------------- 6
- Balalar, búgin bizdiń sabaǵymyzda Almaty qalasynyń biraz jerlerin aralady. Al endi elimizge qaıtaıyq. Avtobýsta jalyqpaý úshin «Kim jyldam?» oıynyn oınaıyq.
Sabaqty qorytyndylaý:
«Kim jyldam?» oıynyn oınaý.
Oqýshylardy baǵalaý:
Úıge tapsyrma:
Taqyryby: Bilimdi tıanaqtaý
Maqsaty:
A) bilimdilik: Oqýshylardy esep shyǵarýǵa daǵdylandyrý, alǵan bilimderin jetildirý;
Á) damytýshylyq: tez esepteý, este saqtaý, logıkalyq oılaý qabiletterin damytý;
B) tárbıelik: ásemdikke baýlý, alǵa qoıǵan maqsattaryna jetýge uqyptylyqqa, izdenimpazdyqqa, tapqyrlyqqa, ózdiginen jumys jasaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: iskerlikter men daǵdylardy jetildirý sabaǵy
Sabaqtyń túri: dástúrli emes (saıahat sabaq)
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, ózindik jumys
Kórnekiligi: dıdaktıkalyq materıaldar, Almaty qalasynyń sýretteri, kespe qaǵazdar.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi:
- oqýshylarmen sálemdesý;
- túgendeý;
- kabınet tazalyǵyn tekserý;
- oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý;
- sabaqtyń maqsat - mindetterimen tanystyrý.
Psıhologıalyq daıyndyq:
- Balalar búgingi sabaǵymyzda elimizdiń qalalaryn aralap, saıahat jasaımyz.
- Saıahatymyzdy bastaý úshin aldymen aýa – raıyn bilip alaıyq. Kún ashyq bolý úshin tapsyrma oryndaımyz. Iaǵnı, biz búgin kúnniń ústin basqan bulttardan aryltamyz. Ár bultty alyp, artyndaǵy tapsyrmany oryndaımyz. Kún bultty bolsa saıahatqa shyǵa almaı qalamyz.
19+9=2837+7=4455+8=6350 - 8=4264+16=80
42+38=8228+32=6046+14=6060 - 5=5530 - 7=23
- Biz qaı aýylda turamyz?
- Taldybulaq aýylynda turamyz.
- Olaı bolsa, Taldybulaqtan Almatyǵa barý úshin avtobýsqa otyramyz. Biraq avtobýs júrgizýshisi bizge mynadaı shart qoıyp otyr: «Úıge berilgen tapsyrmany oryndaǵandar ǵana avtobýsqa otyrady»- deıdi.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
- Barlyǵymyz tapsyrmany oryndadyq pa?
- Olaı bolsa balalar, senderge sáttilik.
III. Jańa sabaq:
Balalar biz Almatyǵa jetkenshe 12 saǵatymyz bar. Sol ýaqytymyzdy bos ótkizbeı jańa sabaǵymyzdy túsinip alaıyq.
1 - mysal. Tuıyqtalmaǵan ár synyq syzyqtyń býyndaryn ólsheý.
Olardyń árqaısysynyń býyndary uzyndyqtarynyń qosyndysyn tabý.
Tuıyqtalmaǵan synyq syzyqtyń árqaısysynyń uzyndyǵy neshe santımetr?
- Balalar biz Almatyǵa da kelip jettik. Ondaǵy kórikti jerlerimizdiń biri Medeý muz aıdyny. Oǵan kirý úshin bılet alýymyz kerek. Bıletti alý úshin myna tapsyrmany oryndaý qajet. Káne, kim bizge sol bıletti alyp beredi?
2 - mysal.
Fıgýra qurastyrý: úsh kesindiden; á) eki sáýleden; b) eki túzýden.
Ony qalaı ataýǵa bolady?
3 - mysal.
Sheshýi: Haıýanattar parkinde 28 jyrtqysh ań bar. Onyń 8 - i jolbarys
jáne 9 - y arystan, al qalǵandary qabylandar.
Suraǵy: Haıýanattar parkinde neshe qabylan bar?
Sheshýi: (28 - 8)- 9=20 - 9=11 / 28 -(8+9)=28 - 17=11
Jaýaby: Haıýanattar parkinde 11 qabylan bar.
- Saıahatymyzdy ári qaraı jalǵastyraıyq. Táýelsizdik alańyna kirý úshin bılet alaıyq. Ol úshin kelesi tapsyrmany oryndaý qajet.
4 - mysal. Salystyrý:
1saǵ 45 mın * 2 saǵ 45 mın
1saǵ 45 mın * 1 saǵ 40 mın
2 táýl. 7saǵ * 2 táýl. 6 saǵ.
2 táýl. 7saǵ * 3 táýl. 7 saǵ.
- Kelesi baratyn jerimiz sırk. Sırkke kirýge bizge bıletti kim áperedi eken?
5 - mysal.
Sheshýi: Uzyndyǵy 46 m jýan sym jáne uzyndyǵy 34 m jińishke
sym bar edi. 9 m sym jumsaldy.
Suraǵy: Neshe metr sym qaldy?
Sheshýi: (46+34)- 9=80 - 9=71;
Jaýaby: 71 metr sym qaldy.
6 - mysal.
Mynalarǵa teń bolatyn sandardy jazý:
3 ond. 5 birl. + 4 ond. = 39;
2 ond. 5 birl. + 4 birl. = 29;
3 ond. 6 birl. +4 birl. = 40;
7 ond. - 2 ond. 3 birl. = 47;
3 ond. 9 birl. + 7 birl. = 46;
8 ond. 2 birl. - 5 ond. = 77;
9 ond. 7 birl. - 5 birl. = 92;
8 ond. - 7 birl. = 73;
3 ond. 2 birl. + 4 ond. 8 birl.= 80;
5 ond. 3 birl. - 8 birl. = 45;
7 - mysal.
Sandardy oqý. Olardyń árqaısysynda neshe ondyq jáne neshe birlik bar. Sol jaqtaǵy baǵandarda barlyǵy neshe ondyq bar?
Oń jaqtaǵy baǵandarda barlyǵy neshe birlik bar?
Ár sandy ondyqtar men birlikterdiń qosyndysy túrinde jazý.
Ondyq ---- birlik
2 ------------ 3
3 ------------ 5
1 ------------ 8
4 ------------ 9
--------------- 6
- Balalar, búgin bizdiń sabaǵymyzda Almaty qalasynyń biraz jerlerin aralady. Al endi elimizge qaıtaıyq. Avtobýsta jalyqpaý úshin «Kim jyldam?» oıynyn oınaıyq.
Sabaqty qorytyndylaý:
«Kim jyldam?» oıynyn oınaý.
Oqýshylardy baǵalaý:
Úıge tapsyrma: