InfoHub Logo

Taqyryby: Birikken sózder
Maqsaty: Birikken sózder týraly túsinik berý
Mindetteri: 1) Birikken sózder týraly uǵymymen tanystyra otyryp, jattyǵý jumystaryn júrgizý.
2) Oqýshylardy oıyndar arqyly oılaý qabiletin damytý, tapqyrlyq, izdenimpazdyq qasıetterin qalyptastyrý.
3) Toppen jumys jasaı bilýge tárbıeleı otyryp, adamgershilik izgi qasıetterdi boılaryna sińirý, patrıottyq tárbıe berý.
Sabaqtyń túri: Kiriktirilgen sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, oı qorytyndylaý
Pánaralyq baılanys: ádebıettik oqý, dúnıetaný, eńbekpen baýlý.
Kórnekilikter: slaıd «birikken sózder»

Barysy: İ Uıymdastyrý kezeńi
A) Amandasý
Á) Oqýshylardy psıhologıalyq turǵyda daıyndaý
Muǵalim balalarǵa oryndarynan turýdy usynady:
- Bir - birińe jyly júzben qarap, meıirlene shýaǵyn tógip turǵan kúnge qaraı qoldaryńdy sozyńdar.
Kúlimdep kún búgin (qoldaryn kóteredi.)
Qarady maǵan da. (qoldaryn keýdelerine qoıady.)
Kúlimdep kún búgin, (qasyndaǵy balaǵa qaraıdy)
Qarady saǵan da.
Sálem deımin dostarǵa
Sálem barsha ustazǵa.
Tatý bolyp halyqtar,
Aman bolsyn balalar!

İİ Úı tapsyrmasyn suraý: 28 – jattyǵý kúrdeli sózdi oqyp maǵynasyn túsindir, olardy toptastyrý.
1) Oqýlyqtaǵy 75 - bettegi syzba Ótken sabaqta tanysqan kúrdeli sózderge slaıd boıynsha aýyzsha suraqtar arqyly pysyqtap alý boıynsha jasaý, toptaý.
Kúrdeli sózderdiń jasalý joldary
Birikken sóz
Qos sóz
Tirkesti sózder
Qysqarǵan sóz

İİİ Jańa sabaq Slaıd (aq+qý, aq+bóken, tas+baqa, qos+aıaq ) sýretteri.
- Osy sýrette kúrdeli sózderdi kórip baıqap turǵan shyǵarsyńdar, kúrdeli sózdiń qandaı túrin kórip tursyńdar?
- Kúrdeli sózderi qalaı jasalyp tur, tas jáne baqa, eki túbirdiń birigýi arqyly jasalǵan kúrdeli sóz, sol sıaqty shań jáne sorǵysh, sózi de eki túbirdiń birigýi arqyly jasalǵan kúrdeli sóz, endeshe bul sózder birikken sóz bolyp tabylady.
- Qorytyndy: keıbir sózder eki túbirden quralady, eki túbirden jasalǵan sóz birikken sóz dep atalady. Birikken sózdi quraıtyn túbirler birigip jazylady.
- Oqýshylardy topqa bólip alý (1, 2, 3 topqa)
- Ár topqa qıyndy sózder: 1 - top aqqý, Aqmaral, buzaýbas
- 2 - top kúrketaýyq, jeltoqsan, jarqanat
- 3 - top sańyraýqulaq, ıtmuryn, jetiqaraqshy
- (osy sózderdi biriktirip birikken sóz jasaý, ishinen unaǵan szdi alyp top ataýyn shyǵaramyz sol ataý boıynsha top ataýyn qorǵaý.)
- Jaqsy balalar
- (GÚL JASAÝ)
- Men senderge ár topqa dóńgelek qaǵaz qıyndylaryn taratamyn sol qıyndy ishinde sóz jazylǵan biz gúl jasaımyz, ony taldaý Kisi attary qalaı jazylady al ortasyna ózderiń tıisti sóz jazyp kóremiz.
- Jasalǵan gúlderin taqtaǵa ilip qoıý
- Dáptermen jumys: 33 - jattyǵý Kitaptaǵy sózderdi 1 - 2 - 3 topqa bólip berý
1. Ádemilep jazý sol sózderdi
2. Top bolyp túbirin anyqtaý
3. Árqaısyń bir - bir sóılem qurap jazý
4. Aıaqtalǵan top qol shapalaqtaıdy.
- Qandaı qorytyndy jasaımyz
- Erejesin aıtý.
- Osynyń ishinde senderge tanys emes sóz kezdesti me.
- Sózge túsinik.
- Buzaýbas - basy úlken, aldyńǵy aıaqtarymen jer qazatyn túsi sary qońyz.
- Egeýquıryq - aýylsharýashylyǵyna zıandy, tumsyǵy súıir, quıryǵy uzyn sur tyshqan. (Taqtada sýretterin kórsetý.)
-
- Sergitý sáti:(oqýshylar birge durys jasaımyz)
- Oqýlyqpen jumys:
- Oqýlyqta 34 - jattyǵý top boıynsha qaı top shapshań.
- Óleńdi oqyp jatqa jaz.
- Óleńde kezdesken birikken sózderdi ata.
- Shapshańdyǵymyzdy, tártibimizdi umytpaı mynadaı jumys jasaımyz
- Sáıkestendirý: Slaıd.(taqtada jasaý)

Slaıd boıynsha birikken sózge jatatyn ataýlardy kórsetý
Birikken sózderge jatatyn ataýlar
Geografıalyq ataýlar
Kisi attary
Dene músheleri
Oıyn ataýlary
Ań, qus, jándik, ósimdik ataýlary
- Ań, qus, jándik, ósimdik ataýlary: qosaıaq, tasbaqa, jolbarys, sańyraýqulaq, kókqutan, báısheshek, báıterek, aqqý t. b.
- Geografıalyq ataýlar: Jetiqaraqshy, Temirqazyq, Sarysý, Qyzylorda, Áýlıeata, Alakól, Taldyqorǵan
- Kisi attary: Aıgúl, Gúlsezim, Aıjan, Birjan, Erjant. t. b.
- Dene músheleri: asqazan, ultabar, segizkóz, toqishek, moıynomyrtqa t. b.
- Oıyn ataýlary: altybaqan, aqsúıek, doptaıaq, orynsatpaq t. b.

İV Oqýlyqpen jumys
- 35 – jattyǵý (jazbasha)
- Tapsyrmasy: 1 - topqa Aqqutan
- 2 - top Shekara
- 3 - top Kókjıek
- Osy sózderdi qatystyryp sóılem qurastyrý, kesteni paıdalanyp dálelde

V. Oıyn «Joǵalǵan sózderdi tap»
múıiz - baqan
sýyq - qazan
kól - barys
jol - qý
alty - torǵaı
aq - qaraqshy
jeti - tumsyq
bir - súıek
aq - baqa

Tabylǵan sózder: Múıiztumsyq, sýyqtorǵaı, kólbaqa, jolbarys, altybaqan, jetiqaraqshy, birqazan, aqqý, aqsúıek

Vİ Sabaqty bekitý
Oıyn:
1. Kúrdeli sóz degenimiz ne?
2. Onyń túrleri qandaı?
3. Birikken sózge mysal keltir
4. Birikken sóz degenimiz ne?
5. Birikken sózden jasalǵan kisi attaryn ata
6. Birikken sózden jasalǵan jer - sý attaryn ata
7. Birikken sózden jasalǵan ań - qus attaryn ata

Vİİ. Sabaqty qorytyndylaý
- Balalar, alda qandaı mereke kele jatyr?
- 16 jeltoqsan qandaı kún?
- Osyǵan baılanysty ne bilesińder?
- Aǵa - ápkelerimiz bizdiń egemendi el bolýymyzdy armandap óz ómirlerin qıdy. Táýelsiz Qazaqstannyń bıikten kórsetetin sendersińder, sondyqtan elimizdi, tilimizdi, Otanymyzdy súıip, elimizdiń patrıoty, maqtanyshy bolaıyq.

Vİ. Úıge tapsyrma berý
- 1. 37 - jattyǵý
- 2. Birikken sózderge baılanysty rebýstar daıyndaý. Baǵalaý