
Bıologıalyq suıyqtyqtarmen jáne medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý kezinde ınfeksıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi meıirgerdiń róli
Kilt sózder: operasıalyq meıirger, qaýipsizdik sharalary, bıologıalyq suıyqtyq, medısınalyq qyzmetker, medısınalyq qaldyqtar, aýrýhanaishilik ınfeksıa, VICH ınfeksıa, V jáne S gepatıti, aldyn alý
Taqyryptyń ózektiligi: Medısına qyzmetkerleri arasynda bıologıalyq suıyqtyqtarmen beriletin ınfeksıalar jyl saıyn artyp keledi. Statısıkaǵa sáıkes, medısına qyzmetkerleri vırýstyq gepatıt, AITV ınfeksıasynan zardap shegedi. Bul, eń aldymen, bıologıalyq qaýipti suıyqtyqtarmen jumys isteý kezinde qaýipsizdik tehnıkasynyń buzylýyna baılanysty. Infeksıalyq qaýipsizdiginiń ózektiligi pasıentterge kútim jasaý prosesinde bıologıalyq suıyqtyqtarmen baılanysta bolǵan kezde medısınalyq qyzmetkerlerdiń bıologıalyq suıyqtyqtarmen beriletin ınfeksıalardyń problemalary sońǵy ýaqytta AITV-ınfeksıalarymen jáne V jáne S gepatıtterimen, týberkýlezben, menıngıtpen, merezben, gerpespen aýyratyn adamdar sanynyń turaqty ulǵaıýymen baılanysty. Táýekeldiń erekshe sanatyn hırýrgıalyq manıpýlásıalardy oryndaýdy nemese qanmen jumys isteýdi kózdeıtin medısınalyq qyzmetkerler usynady. Denedegi suıyqtyq arqyly beriletin ınfeksıalar densaýlyq saqtaý mamandary men pasıentter úshin kúrdeli másele bolyp tabylady.
Zertteý maqsaty: Bıologıalyq suıyqtyqtarmen jáne medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý kezinde ınfeksıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi meıirgerdiń rólin zertteý.
Tásilder men materıaldar Zertteý jumysynda 20 respondent qamtyldy. Caýalnama mıks bolyp qurastyryldy, ıaǵnı saýalnama eki maqalaǵa súıene otyryp jasalyndy. Olar: Sank-Peterbýrg qalasynda zerttelgen «Bıologıalyq suıyqtyqtarmen baılanysta bolǵan operasıalyq meıirbıkeniń zamanaýı qaýipsizdik sharalary» avtory Tverdohlebova O.Iý jáne Blagoveshensk qalasynda zerttelgen «Medısınalyq qaldyqtardy jınaý jáne kádege jaratý kezindegi meıirbıke jumysynyń erekshelikteri» Makarova M. S. maqalalarynan alynǵan. Osy zertteýdegi saýalnama suraqtarynyń úlgisi meniń zertteýimde qoldanylady.
Qorytyndy: Zertteý jumysynnyń nátıjesi boıynsha bıologıalyq suıyqtyqtarmen jáne medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý kezinde ınfeksıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi aqparattandyrylý deńgeıi 88 %-dy kórsetip, jaqsy dárejede ekendigi anyqtaldy. Sondada jumys kezinde bıologıalyq suıyqtyqpen jumys jasaǵanda, úshkir zatty qoldanǵanda, qolǵaptyń jarylýy jáne tesilýi jaǵdaılary oryn alǵan kezde, barynsha muqıat bolyp, saqtanýsharalaryn kýsheıtýimiz qajet. Demek, bul ota jasaý bólimshesinde bıologıalyq suıyqtyqtarmen jáne medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý kezinde ınfeksıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne aqparat deńgeıin jaqsartý úshin medısına qyzmetkeriniń atqaratyn róli zor jáne júrgizilgen zertteýdi qorytyndylaı kele, bıologıalyq suıyqtyqtarmen jáne medısınalyq qaldyqtarmen jumys kezinde epıdemıaǵa qarsy sharalardy saqtaý meıirgerdiń juqtyrý qaýpin edáýir tómendetedi degen boljamnyń durystyǵyn atap ótýge bolady. Bul zertteý barysynda dáleldendi.
Praktıkalyq usynys
1. Qaýipsizdik erejesin qatań saqtaý kerek. Medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý boıynsha medısınalyq qyzmetkerler arasynda daıarlaý júıesin jetildirý. Barlyq medısınalyq qyzmetkerlerge 100% jaǵdaıda JQQ (maskalar, qalyń lateksten jasalǵan qolǵaptar, kózildirikter,shıt maskalar) mindetti paıdalaný usynylsyn.
2. Medısınalyq qaldyqtarmen jumys isteý kezinde epıdemıologıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý máseleleri boıynsha únemi qaıta daıarlaýdan ótkizý jáne personaldy ınfeksıa qaýpinen qorǵaýdyń zamanaýı ádisterin engizý.
3. Apatty jaǵdaı oryn alǵandaǵy is áreket algorıtmin aqparattyq tanymdyq úlgisin árbir ota bólmelerine ilip qoıýdy usynamyn.
4. Bıologıalyq suıyqtyqtarmen jumys jasaý kezinde saqtyq sharalaryn qadaǵalamasa, ıaǵnı apatty jaǵdaı oryn alsa ota meıirgeri retinde jumystan shetteý qaýpi baryn eskertý.
Qoldanylǵan ádebıetter tizimi
1. Infeksıonnaıa bezopasnostmedısınskogo personala prı kontakte s bıologıcheskımı jıdkostámı v prosese ýhoda za pasıentamı 03.05.2016 www.webkursovik.ru
2. Dýbel E. V. Apattyq jaǵdaılar týyndaǵan kezde medısınalyq qyzmetkerlerdiń gemokontaktıkalyq ınfeksıalarmen juqtyrý qaýpiniń faktorlary /E. V. Dýbel, P. E. Sheprınskıı, T. Iý. Kýrganova /medısınalyq alfavıt. - 2017. -T. 4. - №38 (335). - s. 12-15
3. Shýlákovskaıa A.S.,Shpota R.A. Obýchenıe rabote s hırýrgıcheskımı ınstrýmentamı kak etap profılaktıkı avarıınyh sıtýasıı Tekst naýchnoı statı po spesıalnostı «Naýkı o zdorove» KıberLenınka statá: https://cyberleninka.ru/article/n/obuchenie-rabote-s-hirurgicheskimi-instrumentami-kak-etap-profilaktiki-avariynyh-situatsiy
4. SMI opýblıkovalı shokırýıýshıe dannye o VICH-ınfısırovannyh medıkah statá http://www.matritca.kz/
5. Profılaktıka ohrana trýda ı zdorove v medısıne http://ýpravlenıezdravoohranenıem.rf/publ/okhrana_truda/uslovija_truda_i_zdorove_medicinskikh_rabotnikov/9-1-0-700
6. Tehnıka bezopasnostı prı rabote s bıologıcheskımı jıdkostámı Vash medısınskıı pomoshnık jýrnal http://nursehelp.ru/v-pomoshh-medsestre/tehnika-bezopasnosti-pri-rabote-s-biologicheskimi-zhidkostyami.html
7.Ýnıversalnye mery predostorojnostı prı vozmojnom kontakte s bıologıcheskımı jıdkostámı https://cyberpedia.su/9xf55b.html
8. Rısk zarajenıa krovı ı travmırovanıa personala operasıonnoı. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1358618/
9. Bezopasnostı kachestvo pasıentov: naýchno obosnovannoe rýkovodstvo dlá medsester https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2661/