Dınamıka: deformasıa, kúshter jáne Nútonnyń qozǵalys zańdary. Nútonnyń İİİ zańy. Esepter shyǵarý
Dınamıka: deformasıa, kúshter jáne Nútonnyń qozǵalys zańdary. Nútonnyń İİİ zańy. Esepter shyǵarý.
Osy sabaqta qol jetkiziletin oqý maqsattary (oqý baǵdarlamasyna silteme): Núton zańdarynyń tujyrymdamasyn bilý jáne túsiný;
Sabaq maqsattary: Nútonnyń birinshi, ekinshi zańdaryn qaıtalaı otyryp, massa men údeý arasyndaǵy qatynasty bekitý arqyly, eki deneniń bir - birimen birdeı kúshpen áserlesetinin meńgertý.
Jetistik krıterııleri: Deneniń qandaı sharttarda tynysh qalypta bolatynyn, qandaı sharttarda birqalypty qozǵalatynyn biledi
Dene qozǵalysy jyldamdyǵynyń ózgerý sebebin biledi
Denelerdiń ózara árekettesýi (tikeleı jáne qashyqtyqta) týraly biledi
Núton zańdary boıynsha mysaldardy túsindirip, esepterdi shyǵarady
Núton zańdarynyń ádilettiligin rastaıtyn tájirıbelerdi túsindire alady
Tildik maqsattar: massa massa mass údeý ýskorenıe acceleration
Nútonnyń úshinshi zańy Tretıı zakon Nútona Newton's third Law kúsh sıla force
Qundylyqtardy darytý: Negizgini bóle bilýin, teorıany praktıkalyq tájirıbemen ushtastyra bilýin, tájirıbelerden qorytyndy jasaı bilýin jáne óz oıyn qorytyp aıta bilýin damytý. Este saqtaý qabiletin tájirıbeler arqyly damytý. Nútonnyń úshinshi zańy arqyly realızmge tárbıeleý. Óz oı - pikirin aıta otyryp, aqıqatqa jetýge tárbıeleý. Toptyq jáne juptyq yntymaqtastyqqa baýlý. Túıindi sóz arqyly patrıotızmge tárbıeleý.
Pánaralyq baılanystar: Ádebıet. Orys jáne qazaq shyǵarmalarynan úzindiler, ulttyq oıyndar
AKT qoldaný daǵdylary: Interaktıvti taqta, kompúter, www. youtube. com saıtynan múltfılmder, https://www. twig - bilim. kz/ ınternet resýrsy.
Sabaqtyń basy
3 mınýt Oqýshylarmen amandasý. Oqýshylardy túgendeý. Oqýshylar 1, 2, 3 dep sanaý arqyly topqa birigedi. Baǵalaý paraǵy, Top attary jazylǵan paraqtar 9_35_36. pptx
Sabaqtyń ortasy
Toppen jumys. Rotasıa.
№1. Oqýshylar A. Baıtursynov aýdarǵan I. A. Krylovtyń «Aqqý, shortan hám shaıan» mysalyn tyńdaıdy.
https://www. twig - bilim. kz/film/newtons - laws - of - motion - 5759/
https://www. youtube. com/watch? v=sU47RYbRAhs
https://www. youtube. com/watch? v=zVf0 - BPHt0k
Suraq: Kimniń mysaly? Arba ornynan qozǵala ma? Teń áserli kúsh nege teń? Nútonnyń İİ zańy boıynsha qalaı túsindirýge bolady?
Mysaldy tyńdap bolǵan soń ár topqa sýret taratamyn. Ár top kúshterdi salady.
Jaýap: Kúsh áserinen dene údeý alady. Júk tynyshtyqta tur. Qozǵalmaıdy, Ǵ=0 bolǵandyqtan a=0. Nútonnyń İ zańy.
Ózara baǵalaý.
№2. Vıdeokórsetilim aldynda oqýshylarǵa suraqtar jazylǵan paraqtar taratylady.
Suraqtar:
1. Denelerdiń sheksiz qozǵalysyn qalaı túsindiýge bolady?
2. Nútonnyń İ zańy boıynsha bılárd sharlarynyń, adamnyń sý tolqynyna ilesip qozǵalýlaryn túsindirińder.
3. Nútonnyń İİ zańyna súıenip, jarqanattyń jáne zymyrannyń ushýyn túsindirińder.
Ózara baǵalaý. Jaýap paraqtaryn taqtaǵa iledi.
Taqyrypty, sabaq maqsatyn ashý. Arqan tartys týraly shaǵyn beıne kórinis.
Suraq: Qozǵalys zańy turǵysynan qalaı túsindirýge bolady? Nelikten eki komanda birin - biri tartady? Qaı komanda jeńedi?
Oqýshylar pikiri.
Jaýap: Eki komandaǵa arqan tarapynan modýli teń, baǵyttary qarama - qarsy kúshter áser etedi. Komandalar tarapynan da arqanǵa modýli teń, baǵyty qarama - qarsy kúshter áser etedi. Eki komanda Jerdi keıin ıteredi, Jer betin eki komanda úshin tirek bolady. Jer de eki ár komandaǵa modýli teń, baǵyty qarama - qarsy kúshpen áreket etedi. Eki komanda arqan arqyly ózara áserlesedi jáne ár komanda Jermen áserlesedi. Jerge kúshtirek tirep turǵan komanda jeńedi.
Eksperıment arqyly tekserý. Toppen jumys.
1. Arbashanyń eki jaǵynan arqanmen bir - birin alyp eki jaqqa tartyńdar. Kúshterdi salystyryp olardyń shamasy men baǵyty boıynsha qorytyndy jasańdar.
2. Oqýshylar qoldarymen stoldy urady. Neni sezesińder? Qorytyndy jasańdar.
Qorytyndy jasaýda oqýshylar oqýlyqty paıdalanady.
Oqýshylar qorytyndysy: deneler tikeleı jáne qashyqtyqtan áserlesedi. Kúsh vektorlary bir túzýdiń boıymen qarama - qarsy baǵyttalady. Zańnyń ereksheligi: ártúrli denelerge áreket jáne qarsy áreket kúshteri túsiriledi. Olar eshqashan teńespeıdi jáne olardyń tabıǵaty birdeı. (Qolymyzben stoldy urǵanda deneler ózara áserlesedi. Qol stolǵa qandaı da bir kúshpen áser etedi. Qoldy urǵanda seziletin aýyrsyný stol tarapynan da kúshtiń áser etetindiginiń dáleli)
Jeke jumys.
1. "Prıklúchenıa Barona Múnhgaýzena" múltfılminen úzindi. Jiberilgen qatelikti tabyńdar. 35: 00 - 35: 55
Oqýshy jaýaby.
Jaýap: Teginde teńdesi joq kúshti adammyn ǵoı. Tóbe shashymnan myqtap ustap alyp, bar kúshimmen joǵary qaraı tartyp qalyp edim, ózimdi de, atymdy da op - ońaı aman - esen alyp shyqtym: eki aıaǵymmen atymdy qysqashpen qysqandaı qysyp alǵan ekenmin, jaqsy boldy. Sóıtip ózimdi de, atymdy da ajaldan qutqardym. Muny bir ońaı sharýa dep oılasańyz, osyny óziniń isten kórińiz. (basynan tómen jáne ıyǵynan joǵary baǵyttalǵan kúsh bir - birine teń)
2. Test. Nútonnyń qozǵalys zańdary
Baǵalaý. Oqýshylar jaýaptaryn kiltpen tekseredi.
Sabaqtyń sońy
Baǵalaý. Sabaq sońynda oqýshylardy jetistik krıterııi boıynsha baǵalaımyn.
Refleksıa.
Búgingi sabaqta toppen...............................
Búgingi sabaqta men................ jaqsy kórsete bildim.
Búgingi sabaqta men úshin.................................... mańyzdy boldy
Búgingi sabaqta maǵan............................................. qıyn boldy.
Búgingi sabaqta men toppen jumys jasaýda......................................... úırendim.
Túıindi sóz: Dushpan basynbaǵan elmiz, basymyzdan sóz asyrmaǵan elmiz.
Dosymyzdy saqtaı bilgen elmiz, dám - tuzyn aqtaı bilgen elmiz.
Biraq asqaqtaǵan han bolsa – han ordasyn taptaı bilgen elmiz.
Qaz daýysty Qazybek bı
Bizdiń aınalamyzda ártúrli qozǵalys bolady: ózen sýynyń aǵysy, sarqyrama, jel nemese boran, galaktıka, juldyzdar. Bul qozǵalystar men deneler bir - birine uqsamaıdy. Denelerge áser etetin kúsh te túrlishe. Osy qozǵalystar Núton zańdary boıynsha túsindiriledi. Nútondy oqýshy kezinde synybyndaǵy eń úzdik oqýshy renjitken kórinedi. Sodan kek alý úshin synyptasynan alǵa shyǵýdy sheshedi. Sodan qarapaıym aǵylshyndyq oqýshy uly ǵalymǵa aınaldy. Sondyqtan senderdiń de aralaryńda ǵalym, ınjener de otyrǵan shyǵar. Kim biledi?
Úıge tapsyrma. Nútonnyń İİİ zańy. §13.
Qalyptastyrýshy baǵalaý.
Osy sabaqta qol jetkiziletin oqý maqsattary (oqý baǵdarlamasyna silteme): Núton zańdarynyń tujyrymdamasyn bilý jáne túsiný;
Sabaq maqsattary: Nútonnyń birinshi, ekinshi zańdaryn qaıtalaı otyryp, massa men údeý arasyndaǵy qatynasty bekitý arqyly, eki deneniń bir - birimen birdeı kúshpen áserlesetinin meńgertý.
Jetistik krıterııleri: Deneniń qandaı sharttarda tynysh qalypta bolatynyn, qandaı sharttarda birqalypty qozǵalatynyn biledi
Dene qozǵalysy jyldamdyǵynyń ózgerý sebebin biledi
Denelerdiń ózara árekettesýi (tikeleı jáne qashyqtyqta) týraly biledi
Núton zańdary boıynsha mysaldardy túsindirip, esepterdi shyǵarady
Núton zańdarynyń ádilettiligin rastaıtyn tájirıbelerdi túsindire alady
Tildik maqsattar: massa massa mass údeý ýskorenıe acceleration
Nútonnyń úshinshi zańy Tretıı zakon Nútona Newton's third Law kúsh sıla force
Qundylyqtardy darytý: Negizgini bóle bilýin, teorıany praktıkalyq tájirıbemen ushtastyra bilýin, tájirıbelerden qorytyndy jasaı bilýin jáne óz oıyn qorytyp aıta bilýin damytý. Este saqtaý qabiletin tájirıbeler arqyly damytý. Nútonnyń úshinshi zańy arqyly realızmge tárbıeleý. Óz oı - pikirin aıta otyryp, aqıqatqa jetýge tárbıeleý. Toptyq jáne juptyq yntymaqtastyqqa baýlý. Túıindi sóz arqyly patrıotızmge tárbıeleý.
Pánaralyq baılanystar: Ádebıet. Orys jáne qazaq shyǵarmalarynan úzindiler, ulttyq oıyndar
AKT qoldaný daǵdylary: Interaktıvti taqta, kompúter, www. youtube. com saıtynan múltfılmder, https://www. twig - bilim. kz/ ınternet resýrsy.
Sabaqtyń basy
3 mınýt Oqýshylarmen amandasý. Oqýshylardy túgendeý. Oqýshylar 1, 2, 3 dep sanaý arqyly topqa birigedi. Baǵalaý paraǵy, Top attary jazylǵan paraqtar 9_35_36. pptx
Sabaqtyń ortasy
Toppen jumys. Rotasıa.
№1. Oqýshylar A. Baıtursynov aýdarǵan I. A. Krylovtyń «Aqqý, shortan hám shaıan» mysalyn tyńdaıdy.
https://www. twig - bilim. kz/film/newtons - laws - of - motion - 5759/
https://www. youtube. com/watch? v=sU47RYbRAhs
https://www. youtube. com/watch? v=zVf0 - BPHt0k
Suraq: Kimniń mysaly? Arba ornynan qozǵala ma? Teń áserli kúsh nege teń? Nútonnyń İİ zańy boıynsha qalaı túsindirýge bolady?
Mysaldy tyńdap bolǵan soń ár topqa sýret taratamyn. Ár top kúshterdi salady.
Jaýap: Kúsh áserinen dene údeý alady. Júk tynyshtyqta tur. Qozǵalmaıdy, Ǵ=0 bolǵandyqtan a=0. Nútonnyń İ zańy.
Ózara baǵalaý.
№2. Vıdeokórsetilim aldynda oqýshylarǵa suraqtar jazylǵan paraqtar taratylady.
Suraqtar:
1. Denelerdiń sheksiz qozǵalysyn qalaı túsindiýge bolady?
2. Nútonnyń İ zańy boıynsha bılárd sharlarynyń, adamnyń sý tolqynyna ilesip qozǵalýlaryn túsindirińder.
3. Nútonnyń İİ zańyna súıenip, jarqanattyń jáne zymyrannyń ushýyn túsindirińder.
Ózara baǵalaý. Jaýap paraqtaryn taqtaǵa iledi.
Taqyrypty, sabaq maqsatyn ashý. Arqan tartys týraly shaǵyn beıne kórinis.
Suraq: Qozǵalys zańy turǵysynan qalaı túsindirýge bolady? Nelikten eki komanda birin - biri tartady? Qaı komanda jeńedi?
Oqýshylar pikiri.
Jaýap: Eki komandaǵa arqan tarapynan modýli teń, baǵyttary qarama - qarsy kúshter áser etedi. Komandalar tarapynan da arqanǵa modýli teń, baǵyty qarama - qarsy kúshter áser etedi. Eki komanda Jerdi keıin ıteredi, Jer betin eki komanda úshin tirek bolady. Jer de eki ár komandaǵa modýli teń, baǵyty qarama - qarsy kúshpen áreket etedi. Eki komanda arqan arqyly ózara áserlesedi jáne ár komanda Jermen áserlesedi. Jerge kúshtirek tirep turǵan komanda jeńedi.
Eksperıment arqyly tekserý. Toppen jumys.
1. Arbashanyń eki jaǵynan arqanmen bir - birin alyp eki jaqqa tartyńdar. Kúshterdi salystyryp olardyń shamasy men baǵyty boıynsha qorytyndy jasańdar.
2. Oqýshylar qoldarymen stoldy urady. Neni sezesińder? Qorytyndy jasańdar.
Qorytyndy jasaýda oqýshylar oqýlyqty paıdalanady.
Oqýshylar qorytyndysy: deneler tikeleı jáne qashyqtyqtan áserlesedi. Kúsh vektorlary bir túzýdiń boıymen qarama - qarsy baǵyttalady. Zańnyń ereksheligi: ártúrli denelerge áreket jáne qarsy áreket kúshteri túsiriledi. Olar eshqashan teńespeıdi jáne olardyń tabıǵaty birdeı. (Qolymyzben stoldy urǵanda deneler ózara áserlesedi. Qol stolǵa qandaı da bir kúshpen áser etedi. Qoldy urǵanda seziletin aýyrsyný stol tarapynan da kúshtiń áser etetindiginiń dáleli)
Jeke jumys.
1. "Prıklúchenıa Barona Múnhgaýzena" múltfılminen úzindi. Jiberilgen qatelikti tabyńdar. 35: 00 - 35: 55
Oqýshy jaýaby.
Jaýap: Teginde teńdesi joq kúshti adammyn ǵoı. Tóbe shashymnan myqtap ustap alyp, bar kúshimmen joǵary qaraı tartyp qalyp edim, ózimdi de, atymdy da op - ońaı aman - esen alyp shyqtym: eki aıaǵymmen atymdy qysqashpen qysqandaı qysyp alǵan ekenmin, jaqsy boldy. Sóıtip ózimdi de, atymdy da ajaldan qutqardym. Muny bir ońaı sharýa dep oılasańyz, osyny óziniń isten kórińiz. (basynan tómen jáne ıyǵynan joǵary baǵyttalǵan kúsh bir - birine teń)
2. Test. Nútonnyń qozǵalys zańdary
Baǵalaý. Oqýshylar jaýaptaryn kiltpen tekseredi.
Sabaqtyń sońy
Baǵalaý. Sabaq sońynda oqýshylardy jetistik krıterııi boıynsha baǵalaımyn.
Refleksıa.
Búgingi sabaqta toppen...............................
Búgingi sabaqta men................ jaqsy kórsete bildim.
Búgingi sabaqta men úshin.................................... mańyzdy boldy
Búgingi sabaqta maǵan............................................. qıyn boldy.
Búgingi sabaqta men toppen jumys jasaýda......................................... úırendim.
Túıindi sóz: Dushpan basynbaǵan elmiz, basymyzdan sóz asyrmaǵan elmiz.
Dosymyzdy saqtaı bilgen elmiz, dám - tuzyn aqtaı bilgen elmiz.
Biraq asqaqtaǵan han bolsa – han ordasyn taptaı bilgen elmiz.
Qaz daýysty Qazybek bı
Bizdiń aınalamyzda ártúrli qozǵalys bolady: ózen sýynyń aǵysy, sarqyrama, jel nemese boran, galaktıka, juldyzdar. Bul qozǵalystar men deneler bir - birine uqsamaıdy. Denelerge áser etetin kúsh te túrlishe. Osy qozǵalystar Núton zańdary boıynsha túsindiriledi. Nútondy oqýshy kezinde synybyndaǵy eń úzdik oqýshy renjitken kórinedi. Sodan kek alý úshin synyptasynan alǵa shyǵýdy sheshedi. Sodan qarapaıym aǵylshyndyq oqýshy uly ǵalymǵa aınaldy. Sondyqtan senderdiń de aralaryńda ǵalym, ınjener de otyrǵan shyǵar. Kim biledi?
Úıge tapsyrma. Nútonnyń İİİ zańy. §13.
Qalyptastyrýshy baǵalaý.
You Might Also Like
