Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Elimizde muǵalimge daýys kóterip, ustazdy syılamaıtyn oqýshylar kúrt kóbeıgen

Sońǵy jyldary mektepterde muǵalim men oqýshy arasyndaǵy kıkiljiń kóbeıip ketti. Kúndelikti jańalyqtan estıtinimiz «muǵalim oqýshyǵa qol kóterdi», «oqýshy ustazyna til tıgizdi» degen saryndaǵy habarlar.

Ustazǵa degen qurmet jyldan jylǵa tómendep bara jatqandaı. Osyǵan baılanysty «nur.kz» portalynyń «muǵalim men shákirttiń til tabysýyna ne kedergi?» degen saýaldyń jaýabyn oqyrman nazaryna usynamyz.

Taıaýda ǵana Atyraýda mektep oqýshysyna qol kóterdi degen tárbıe isiniń meńgerýshisi laýazymynan tómendetilgen bolatyn.

«Qulaǵy aýyryp júrgen qyzymnyń mektep dálizinde bas kıimmen júrgenin unatpaǵan ustaz balamnyń basynan urdy, - degen ata-ana tıisti oryndarǵa shaǵym túsirgen. Ol oqýshyǵa qol kótergen ustaz jumystan túbegeıli bosatylsyn degen bolatyn.

Al, Aqtóbe qalasynda kerisinshe eldiń kózinshe muǵalimin balaǵattap, qoǵamdyq tártip buzǵan oqýshy 15 myń teńgege jýyq aıyppul tóleıtin boldy.

Osy jyldyń qazan aıynda Batys Qazaqstan oblysyna qarasty Qaraoba aýylyndaǵy mekteptiń 10-synyp oqýshysy alǵashqy áskerı daıyndyq páni muǵaliminen taıaq jep, aýrýhanadan bir-aq shyqqany esterińizde bolar. Oqýshysynyń shabynan teýip jynys múshesine zaqym keltirgen muǵalim búgingi tańda qyzmetinen ketip tyndy.

6-synyp oqýshysy sabaq ústinde tártipsizdik tanytyp, qytyǵyna tıe bergen soń shymkenttik 26 jastaǵy ustaz oǵan dórekilik tanytyp, jaǵasynan alǵan. Artynsha muǵalim óz erkimen jumystan ketken bolatyn.

Tize berse, mundaı jaıttar jetip artylady.

Muǵalimder oqýshylaryn tyńdata almaı ma, álde oqýshylardyń minezi buzyldy ma?

27 jyldyq eńbek ótili bar Saýyrbaeva Rıza esimdi almatylyq ustazdyń jetekshiligimen osy ýaqyt aralyǵynda tórt synyp túlep ushqan eken.

«Óz basym - qazir mektepte eń buzyq degen synyptyń jetekshisimin. Balalardyń psıhıkasy da zamanǵa qaraı ózgergenin jasyrmaımyn. Qazir muǵalimder men oqýshylardyń arasynda túsinistik joq. Olar tártip buzyp, sózge qulaq aspaıtyn balalardy «sen buzyqsyń», «sen anaýsyń-mynaýsyń» dep balaǵattaýǵa deıin baryp jatady. Sóıtip olardy óshiktirip alady. Dál sol muǵalimmen eregesedi, sonyń sabaǵynda tynysh otyrmaıdy. Meniń kórip júrgenim osy», - deıdi tájirıbeli ustaz.

Rıza apaı aldyna kelgen tártibi nashar balamen jumys isteý tájirıbesimen bólisti.

«Meniń aldyma kelgen eń buzyq degen balalardyń ózin «sen jaqsysyń», «senen sondaı myqty bireý shyǵady», «sen bolashaqta jaqsy tulǵa bolasyń» dep qanattandyryp qoıamyn. «Kel, sen búgingi sabaqta balalarǵa basshy bol, olardyń tártibin qara» dep keıde olarǵa senim artyp, yntalandyramyn. «Sen - esýassyń», «buzyqsyń» deı berseń, kez kelgen balanyń namysyna tıedi bul sóz. Sondyqtan muǵalim men oqýshynyń arasyndaǵy kıkiljińniń bolý-bolmaýy eń birinshi ustazǵa baılanysty» - dep oılaıdy Rıza apaı.

Jaqsy ustaz «nadan» degen baladan sanaly balany qalyptastyra alatynyna senimdi.

«Meniń bıylǵy 9 synyp oqýshylaryma jetekshilik etýden búkil mektep bas tartqan. Olardyń arasynda ata-anasyn tyńdamaıtyn balalar da bar. Men olardy aıyptap, eshqandaı jetistikke jete almaıtynymdy bildim. Onyń ornyna olarǵa «Nege sender jamanatty bola beresińder? Ózderińdi kórsetińdershi», - dedim. Qazir, qudaıǵa shúkir, olar mektep formasyn kıip, sabaqtan qalmaıdy», - deıdi ustaz.

Tájirıbeli ustaz muǵalimderdiń qazirgi bedeline qatysty óz pikirin bildirdi.

«Bizde qazir bedel joq. Balalarǵa sál qolymyzdyń ushyn tıgizdik pe, balalardyń ózderi bizdi: «Qazir mamam keledi, shaǵym jazady», - dep qorqytady. Balalar tóbelesti me - synyp jetekshisi sógis alady, oqýshy sabaqqa kelmedi me, sandalyp sonyń úıine baryp sabaqqa kelýin ótinip, jalynamyz. Bireýdi zorlap ketse de muǵalim kináli, biz olardyń janynda maısham ustap turǵandaı... Kóptegen ata-analar balalaryna kóńil aýdarýǵa ýaqyt tappaıdy. Balalary mektepke kirdi me, bitti. Bizdiń moınymyzǵa artyp tastaǵan. Al birdeńe bola qalsa, birden mektepke jetip keledi. Biz kináli bolmasaq ta ata-ananyń aldynda keshirim suraımyz», - deıdi ustaz.

Al aýyl mektebinde 29 jyl boıy matematıka páninen sabaq berip kele jatqan Maırabaný Esjanova qazirgi oqýshylar men burynǵy oqýshylardyń arasyndaǵy aıyrmashylyqtyń jer men kókteı ekenin aıtady.

«Biz sengish, ılanǵysh boldyq. Bizge ne tapsyrma berse, sony múltiksiz oryndaıtynbyz. Artyq urys estýden qashatynbyz. Urys estisek, janymyzdaǵy balalardan uıat edi. Qazirgi balalarda namys joq pa, urys estip jatsa da, úırenshikti sıaqty. Berilgen tapsyrmany oryndamaı kele salady. Bárine topyraq shashpaımyn, ishinara jaýapty balalar bar», - deıdi ustaz.

Maırabaný apaı jas mamandardyń tilazar oqýshylarmen durys jumys isteı almaıtynyn alǵa tartady.

«Olar ózine sóz qaıtaryp, til almaıtyn oqýshylarǵa balaǵat sózderdi baıqamaı aıtyp qalyp jatady. Ol etıkaǵa jatpaıtyny belgili. Bul jaǵdaıdy árıne, bala úıine jetkizip barady. Sodan janjal bastalady. Menińshe, qazirgi jas mamandarǵa oqýshylarmen túsinistik taba bilý kerek. Olardy qorqytyp, aıǵaılap shoshytýdan eshteńe shyqpaıdy», - deıdi Maırabaný apaı.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama