Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)
Elimizde óz tilimizden ózge tildiń basym bolý sebebi nede?

Qazirgi kóp qozǵalatyn máselelerdiń biri – til. Mine kúni búgin Qaırat fýtbol klýbynyń qazaq tilindegi júrgizýshisi Bısrıev Ádilet jumystan shyǵaryldy. Shyǵarylý sebebi Ádilettiń aıtýy boıynsha – halyq komandasynyń oıynynda qazaqsha júrgizgeni úshin, qazaqsha óleń qosýyn suraǵany úshin jumysynan qýyldy. Júrgizýshiniń ınsta paraqshasyna salǵan vıdeosynda Qaırat fýtbol klýbynyń basshylyǵy qazaq komandasynyń qazaqsha fýtbol ótkizýine qarsy ekenin aıtyp, joǵarǵy oryndarǵa shaǵymyn bildirdi. 

Meni eki suraq mazalaıdy, onyń biri «Qazaqstanda, Qazaq jerinde júrip qazaqsha sóıleýdiń nesi qate?» ekinshi suraq «Qazaq tili qaıda joǵalyp bara jatyr?». Bir sıtýasıany elesteteıik: avtobýsta eki orys ultynyń azamattary bir-birimen qazaqsha sóılesýge tyryssa, eki qazaq bir-birimen kerisinshe orys tilinde sóılesip turady. 

Qalaısha? Demek barlyq másele ózimizden, biz basqa ultqa talap koıardyń aldynda, ózimizden bastamaı, ózgeniń yrqyna jyǵylyp, til syndyryp, bar orysshamyzdy sarp etip júremiz. Sonda kezinde ata-babalarymyz ózge ultqa erik berip, qazaq jerinde ózge ulttyń tilinde sóıleý úshin jandaryn qıǵany ma? 

Qaırat fýtbol klýbynyń júrgiziliýi 7 jyldan asa orys tilinde júrdi. Keıin qazaq tilinde júrgizetin júrgizýshi qosylǵannan keıin 2 jyldan keıin jumystan shyǵaryldy. Til adamǵa oıyn jınaqtap, saraptap ádemi jetkizý úshin berilgen bolsa, keı adamdarǵa onyń qajeti de joq sıaqty. «Ózge til turǵanda óz tilimniń qajeti shamaly» dep turǵandaı. Syrtqa shyǵyp Qazaq elin, tilin sonsha maqtaımyz, al sony tek qana maqtap qana qoımaı, nege dáriptemeske? Nege óz tilimizde sóıleýdi ádetke aınaldyrmasqa? Tildi aıaq astyna taptaıtyn, ózgege soǵan jol beretin ózimiz. Ózimiz máńgúrttikten aýlaq bolyp, tilge qurmetpen qarasaq, bálkim «Qaırattaǵy» jaǵdaı oryn almas pa edi…

Osy maqalamdy Qazaq jazýshysy Ǵabıt Músirepov atamyzdyń sózimen aıaqtaǵym keledi. «Ana tilin tek ógeı uldary ǵana mensinbeıdi,ógeı uldary ǵana aıaqqa basady». Óz tilimizdi qurmetteıik!


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama