InfoHub Logo

Aýdandyq semınar
Taqyryby: Ertegi terapıa (Tájirbıe almasý)
Maqsaty: Bala tilin damytýda halyq aýyz ádebıetin oryndy, júıeli paıdalana bilgen árbir pedagog, balanyń sanasyn arttyra otyryp, túsinigin keńeıtip uǵymyn baıytady. Teatyrlandyrylǵan qoıylymdar arqyly mektepke deıingi jastaǵy balalardyń baılanystyryp sóıleýlerin qalyptastyrý. Sonymen qatar, balanyń oılaý belsendiligi artady, óz betimen jumys túri damıdy, sóz qurylymyn meńgeredi, óz oıyn erkin jetkize alady.
Ertegi terapıasy degenimiz ne?
Birinshi basymyzǵa keletin nárse - ertegi men emdeý degen oı. Biraq, ertegi men ertegi terapıasy shatystyrýǵa bolmaıdy. Ertegi terapıasy – bul kez - kelgen basqa da psıhoterapıa sıaqty, jan dúnıeni taný jáne emdeýdiń túri basqasha aıtaqanda damytý.
Ertegi terapıasynda emniń qandaı qatysy bar?
Ertegi terapıasy psıhodıagnostıkanyń túzetýdiń jáńe damý prınsıpteri gýmanısik, pozıtıvtik terapıanyń prınsıpterine jaqyn bolyp keledi. Ertegi terapıa minez - qulyqtyń negatıvtik formalaryn dırektıvti ózgertedi. Iaǵnı, jaqsy nársege úmtylýǵa kóptegen úlgiler usynylady. Bala ózin keıipkerge sanasyz túrde salystyryp bolashaqta boldyrmaýǵa múmkindik alady. Ertegi eshkim balany durys ómir súrýge úırete almaıdy. Biraq, oılandyrady.
Ertegi terapıasy – psıhoterapıanyń quramdas bóligi. Balanyń ertegi sújetine áserlenýi, keıipkerdiń qıynshylyqtaryna alańdaýy onyń keleshekte óz aldynda paıda bolatyn kedergilerden qınalmaı ótýine ishteı daıyndyǵyn týyndatady. Búgingi tańda ertegi terapıasy bul jańa, ári óte jas jáne psıhologıadaǵy derbes baǵyt. Balanyń jaqsylyq pen jamandyqty aıyrýyna, minez - qulyqtyq stereotıpterdi tanýyna kómektesip, adamdardyń ómirde aldynan shyǵatyn san túrli qıynshylyqty eń sońynda jeńe alaryna degen senimin nyǵaıtady.
Ertegi terapıamen áser etý erteginiń 4 túriniń kómegimen júzege asady:
1. Kórkemdik ertegiler – halyq ertegilerine qaraǵanda názik keldi. Adamnyń ómirindegi jeke ómirinen maǵlumat beredi.
2. Halyq ertegiler – oqý materıalyn túsindirý úshin
qoldanylady.
3. Avtorlyq ertegiler – balany ertegige qyzyqtyrý, zeıindi
damytý.
4. Psıhokorreksıalyq ertegiler – balanyń is - áreketine
jaımen túzetý úshin qoldanylady.
Ertegi terapıanyń jetistikteri:
 Balanyń sóıleýin damytady, sózdik qoryn baıytady, durys dıalog qurýǵa kómektesedi, baılanysty logıkalyq sóıleýi, suraqtar qoıa bilý sheberligi damıdy;
 Balanyń emosıalaryn damytady, bala ertegi keıipkerlerin elestete otyryp, keıipkerlerdiń ishki dúnıesin uǵynýdy, olarǵa janashyrlyq tanytýdy úırenedi;
 Minez - qulyq pen qarym - qatynastyń negizderin jasaıdy, bala jaqsylyqtyń kúshine senýge úırenedi;
 Balanyń qıaly, shyǵarmashylyq qabileti artady;
 Balaǵa jaǵymdy emosıonaldyq kóńil - kúı syılaıdy;
 Balanyń minez - qulqyn túzetedi jáne jaqsartady, qalyptasyp kele jatqan tulǵanyń jaǵymsyz jaqtaryn jeńýge kómek beredi;
 Balanyń ertegi kitapqa degen súıispenshiligi oıanyp, ártistik qabileti artady.
Ertegilerdi ótkizý túrleri:
Kitapsha teatry - birin - biri aýystyratyn ılústrasıalyq oqıǵalar kórsetiledi. Stend - kitapshanyń betterin ashý arqyly júrgizýshi ár túrli sújetterdi kórsettedi.
Sújettik - róldik kórsetilim – balalar rólge bólinip, ertegini sahnaǵa shyǵyp kórsetedi. Bul kórsetilim balany sahna tórinde uıalmaı, qobaljýdan óz oıyn jetkize bilýge úırtedi. Balalardyń kóńil - kúıin kóteredi. Sózdik qoryn damytady jáne t. b.
Kóleńkeli teatr. Jaryq óte jaqsy túsken ekranda adamdar, janýarlar jáne qustardyń pishinderiniń qozǵalysyna qaraýdy balalar óte jaqsy kóredi. Ertegi, áńgime, óleń, ánderdi kóleńke teatry arqyly aıtýǵa bolady. Kóleńke teatrdyń qoıylymyn kórsetýge úsh pedagog nemese balalar qatysady. Bireýi mazmunyn oqıdy, ekeýi kórinisti kórsetedi. Kóleńke teatrdyń sahnasy ekran bolady. Ekrandy aq matadan jasaıdy, túrli dekorasıa jasaıdy. Keıipkerlerdi kórsetý úshin – ony ekrannyń art jaǵynan ustaıdy. Keıipkerlerdi qara túspen juqa kardonnan jasaıdy, jip arqyly qozǵaltady. Keıipkerlerdi kórsetkende qol kórinbeý kerek. Bul kórinister balalardyń shyǵarmashylyqtaryn arttyrady, oı óristeri damytady.

Terekti aýdany
MKQK «Aq jelken» bóbekjaı
Daıyndaǵan: Pedagog - psıholog Baıgýjına N. J.
Ertegi terapıasy júkteý